BRAMA KROWIA
(Utworzył nową stronę „{{paper}} Neoromańska Brama Krowia po przebudowie w 1905 roku[[File:Gotycka Brama Krowia od ...”) |
|||
| (Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File:Neoromańska Brama Krowia po przebudowie w 1905 roku.JPG|thumb|Neoromańska Brama Krowia po przebudowie w 1905 roku]][[File: | + | [[File:Brama Krowia.png|thumb|Brama Krowia w XIV wieku, rekonstrukcja według [[KLOEPPEL OTTO FERDINAND JULIUS, rektor Technische Hochschule Danzig | Ottona Kloeppela]]]] |
| + | [[File:Brama_Krowia.jpg|thumb|Brama Krowia, 1898 od strony Motławy, widoczne jeszcze gotyckie detale]] | ||
| + | [[File:Gotycka Brama Krowia od strony zachodniej, około 1900.JPG|thumb|Gotycka Brama Krowia od strony zachodniej, przed 1905, liniami zaznaczono przejścia bramne do przebudowy]] | ||
| + | [[File:Neoromańska Brama Krowia po przebudowie w 1905 roku.JPG|thumb|Neoromańska Brama Krowia po przebudowie w 1905 roku]] | ||
| + | [[File:X_Brama_Krowia.jpg|thumb|Brama Krowia, widok od strony od strony miasta, 1946]] | ||
| + | [[File:3._Brama_Krowia.jpg|thumb|Brama Krowia, około 1949]] | ||
| + | [[File:Y_Brama_Krowia.jpg|thumb|Brama Krowia, widok od strony południowej, 1946]] | ||
| + | [[File:4._Brama_Krowia.JPG|thumb|Brama Krowia od strony Motławy, 2011]] | ||
| + | [[File:5._Brama_Krowia.JPG|thumb|Brama Krowia od strony miasta, 2011]] | ||
| + | |||
| + | '''BRAMA KROWIA''' zamyka od strony [[MOTŁAWA | Motławy]] obecną [[OGARNA, ulica | ul. Ogarną]]. Należy do najstarszych bram wodnych w Gdańsku, wspominana od 1387. Nazwa nawiązuje do drogi, którą przepędzano bydło do rzeźni na wschodnim brzegu Motławy ([[SPICHLERZE | Spichlerze]]). O wczesnym pochodzeniu świadczy skromny wystrój architektoniczny: prosta dekoracja fryzowo-wnękowa z ostrołukowo zakończonymi blendami oraz brak profilowań. Dwukondygnacyjna, mniejsza od pozostałych bram wodnych Gdańska, zbudowana z cegły na planie wydłużonego prostokąta, o rzucie około 33×8 m, ustawionego wzdłuż linii nabrzeża i zamykającego wylot ulicy.<br/><br/> | ||
| + | Przebudowa w początku XV wieku nadała jej formy znane z ikonografii XIX wieku. W osi bramy umieszczony jest przejazd, po którego bokach były pierwotnie dwie izby: wartownie i pomieszczenia celników, z wejściem od strony miasta. Piętro i poddasze wykorzystywano zapewne jako skład towarów. Całość nakrywa dwuspadowy dach o kalenicy równoległej do rzeki. Bardziej ozdobne były szczyty północny i południowy, zdobione jak ściany podłużne ostrołukowo zakończonymi blendami, zwieńczone zaś w najwyższym punkcie sterczynami zdwojonymi w formę krenelażu (zwieńczenie muru blankami).<br/><br/> | ||
| + | Od końca XVI wieku przekształcona w budynek mieszkalny: wykuto otwory okienne, w przyziemiu, na miejscu wartowni, zrobiono przejście dla pieszych. W celu usprawnienia komunikacji 24 IX 1904 [[RADA MIEJSKA | Rada Miejska Gdańska]] przyjęła uchwałę o jej rozbiórce, w 1905 zburzono gotycki budynek, zastępując go nowym, o formach neogotyckich, z trzema przelotami w poziomie przyziemia.<br/><br/> | ||
| + | Zniszczenia w 1945 odsłoniły gotycką elewację północną. Zbudowana praktycznie od nowa w latach 1971–1972 według projektu Teresy Langer, w formach nawiązujących do średniowiecza, z wykorzystaniem autentycznych fragmentów. Od września 1972 siedziba Zarządu Wojewódzkiego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK) w Gdańsku, od 1997 Oddziału Regionalnego PTTK w Gdańsku. {{author: GS}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 19:49, 27 lip 2023
BRAMA KROWIA zamyka od strony Motławy obecną ul. Ogarną. Należy do najstarszych bram wodnych w Gdańsku, wspominana od 1387. Nazwa nawiązuje do drogi, którą przepędzano bydło do rzeźni na wschodnim brzegu Motławy ( Spichlerze). O wczesnym pochodzeniu świadczy skromny wystrój architektoniczny: prosta dekoracja fryzowo-wnękowa z ostrołukowo zakończonymi blendami oraz brak profilowań. Dwukondygnacyjna, mniejsza od pozostałych bram wodnych Gdańska, zbudowana z cegły na planie wydłużonego prostokąta, o rzucie około 33×8 m, ustawionego wzdłuż linii nabrzeża i zamykającego wylot ulicy.
Przebudowa w początku XV wieku nadała jej formy znane z ikonografii XIX wieku. W osi bramy umieszczony jest przejazd, po którego bokach były pierwotnie dwie izby: wartownie i pomieszczenia celników, z wejściem od strony miasta. Piętro i poddasze wykorzystywano zapewne jako skład towarów. Całość nakrywa dwuspadowy dach o kalenicy równoległej do rzeki. Bardziej ozdobne były szczyty północny i południowy, zdobione jak ściany podłużne ostrołukowo zakończonymi blendami, zwieńczone zaś w najwyższym punkcie sterczynami zdwojonymi w formę krenelażu (zwieńczenie muru blankami).
Od końca XVI wieku przekształcona w budynek mieszkalny: wykuto otwory okienne, w przyziemiu, na miejscu wartowni, zrobiono przejście dla pieszych. W celu usprawnienia komunikacji 24 IX 1904 Rada Miejska Gdańska przyjęła uchwałę o jej rozbiórce, w 1905 zburzono gotycki budynek, zastępując go nowym, o formach neogotyckich, z trzema przelotami w poziomie przyziemia.
Zniszczenia w 1945 odsłoniły gotycką elewację północną. Zbudowana praktycznie od nowa w latach 1971–1972 według projektu Teresy Langer, w formach nawiązujących do średniowiecza, z wykorzystaniem autentycznych fragmentów. Od września 1972 siedziba Zarządu Wojewódzkiego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK) w Gdańsku, od 1997 Oddziału Regionalnego PTTK w Gdańsku.
