SCHIRMACHER KÄTHE, pisarka, feministka, polityk
(uzupełnienie BŚ (e-mail z 19.07.2018)) |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Schirmacher Käthe.JPG|thumb|Käthe Schirmacher]] | [[File:Schirmacher Käthe.JPG|thumb|Käthe Schirmacher]] | ||
| − | '''KÄTHE SCHIRMACHER''' (6 VIII 1865 Gdańsk – 15 XI 1930 Merano, Tyrol), pisarka, feministka, polityk. Córka [[SCHIRMACHER RICHARD ALBRECHT | Richarda Albrechta Schirmachera]]. | + | '''KÄTHE SCHIRMACHER''' (6 VIII 1865 Gdańsk – 15 XI 1930 Merano, Tyrol), pisarka, feministka, polityk. Córka [[SCHIRMACHER RICHARD ALBRECHT, kupiec, armator | Richarda Albrechta Schirmachera]]. Po ukończeniu gdańskiej |
| + | [[OEHLRICHSCHE HÖHERE TÖCHTERSCHULE, szkoła | Oehlrichsche Höhere Töchterschule]], od 1885 do 1887 studiowała romanistykę w Paryżu, kończąc ją nauczycielskim egzaminem państwowym. W czasie pobytu w Paryżu była korespondentką [[DANZIGER ZEITUNG (II), dziennik | „Danziger Zeitung”]], pisała o emancypacji kobiet we Francji.<br/><br/> | ||
| + | W latach 1888–1889 była nauczycielką w Liverpoolu, zrezygnowała z zawodu w związku z chorobą gardła. Od 1890 uczyła w Gdańsku na kursach dla kobiet, nawiązała kontakt z Towarzystwem Walki o Prawa Kobiet (Verein Frauenwohl). W 1893 wyjechała do USA na międzynarodowy kongres kobiet w Chicago, gdzie wygłosiła przemówienie o perspektywach małżeńskich kobiet w cesarskich Niemczech. Od jesieni 1893 do wiosny 1895 w Zurychu kontynuowała studia romanistyczne, kończąc doktoratem u Heinricha Morfa na podstawie rozprawy o XVII-wiecznym pisarzu: ''Théophile de Viau. Sein Leben und seine Werke (1591–1626)''. Była jedną z pierwszych Niemek i prawdopodobnie pierwszą gdańszczanką z doktoratem.<br/><br/> | ||
| + | Dzięki zleceniu na napisanie biografii Woltera (''Voltaire. Biographie'', Leipzig 1898) – po krótkiej podróży do Egiptu – osiadła w Paryżu. We wrześniu 1896 w „Journal des Débats” opublikowała czteroczęściowy raport na temat Międzynarodowego Kongresu Kobiet w Berlinie. W „Revue Bleue” ogłosiła esej ''Le féminisme à l'université de Zurich''. Publikowała też w innych francuskich gazetach i periodykach, była korespondentką gazet niemieckich i austriackich. W 1896 wydała książkę ''Herrenmoral und Frauenhalbheit'' (''Moralność mężczyzn i połowiczność kobiet''), w której w fikcyjnych listach do brata krytykowała dwulicowość społeczeństwa i opisywała nierówności społeczne względem kobiet. W tym samym roku uczestniczyła i przemawiała na Kongresie Feministycznym w Paryżu, następnie na Międzynarodowym Kongresie Feministycznym w Berlinie, który zrelacjonowała w „Journal des Débats”. W 1899 była współzałożycielką Verband Fortschrittlicher Frauenvereine (Związek Postępowych Stowarzyszeń Kobiecych), w 1904 współzałożycielką Weltbund für Frauenstimmrecht (Światowy Związek Praw Wyborczych Kobiet). Uczestniczka Międzynarodowego Kongresu Feministycznego w Londynie (1909). W jej wystąpieniach i artykułach pojawiały się poglądy rasistowskie (pisała np. o „zmurzyniałej Francji“), dopuszczała także istnienie „światowego spisku Żydów“.<br/><br/> | ||
| + | Od 1910 mieszkała w Warlow (Meklemburgia) z przyjaciółką Clarą Schleker, pierwszą kobietą, która w 1920 otwierała pierwsze obrady niemieckiego parlamentu jako marszałek-senior. 4 II 1919 wybrana jako reprezentantka Gdańska i Prus Zachodnich do Zgromadzenia Narodowego Rzeszy Niemieckiej w Weimarze, z ramienia partii niemiecko-narodowej (Deutschnationale Volkspartei, DNVP), w której należała do tzw. „skrzydła ludowego”. Protestowała przeciwko postanowieniom traktatu wersalskiego (między innymi przemawiała 18 V 1919 w gdańskiej [[SPORTHALLE (Opera Bałtycka) | Sporthalle]]), krytykowała utworzenie [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] i nowy kształt wschodniej granicy Niemiec w rozprawach ''Die Geknechteten'' (1921), ''Die Ostmark'' (1922), ''Grenzmarkgeist'' (1924). <br/><br/> | ||
| + | Autorka między innymi beletrystycznej noweli ''Die Libertad'' (1891) opisującej czas jej paryskich studiów, książki dla dzieci ''Danziger Bilder'' (1907, wydanie polskie: ''Obrazki Gdańskie'', Gdański 2017), w [[OSTDEUTSCHE MONATSHEFTE, miesięcznik | „Ostdeutsche Monatshefte”]] zamieściła nowelę ''Heinrich Wilhelm Schirmacher – merkwürdige Begebenheiten seines Lebens'', w której przybliżyła czytelnikowi Gdańsk początku XIX wieku, także autorka wspomnień ''Flammen'' (''Płomienie'', 1921).<br/><br/> | ||
| + | Pochowana na cmentarzu ewangelickim w Merano. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:37, 6 sty 2023
KÄTHE SCHIRMACHER (6 VIII 1865 Gdańsk – 15 XI 1930 Merano, Tyrol), pisarka, feministka, polityk. Córka Richarda Albrechta Schirmachera. Po ukończeniu gdańskiej
Oehlrichsche Höhere Töchterschule, od 1885 do 1887 studiowała romanistykę w Paryżu, kończąc ją nauczycielskim egzaminem państwowym. W czasie pobytu w Paryżu była korespondentką „Danziger Zeitung”, pisała o emancypacji kobiet we Francji.
W latach 1888–1889 była nauczycielką w Liverpoolu, zrezygnowała z zawodu w związku z chorobą gardła. Od 1890 uczyła w Gdańsku na kursach dla kobiet, nawiązała kontakt z Towarzystwem Walki o Prawa Kobiet (Verein Frauenwohl). W 1893 wyjechała do USA na międzynarodowy kongres kobiet w Chicago, gdzie wygłosiła przemówienie o perspektywach małżeńskich kobiet w cesarskich Niemczech. Od jesieni 1893 do wiosny 1895 w Zurychu kontynuowała studia romanistyczne, kończąc doktoratem u Heinricha Morfa na podstawie rozprawy o XVII-wiecznym pisarzu: Théophile de Viau. Sein Leben und seine Werke (1591–1626). Była jedną z pierwszych Niemek i prawdopodobnie pierwszą gdańszczanką z doktoratem.
Dzięki zleceniu na napisanie biografii Woltera (Voltaire. Biographie, Leipzig 1898) – po krótkiej podróży do Egiptu – osiadła w Paryżu. We wrześniu 1896 w „Journal des Débats” opublikowała czteroczęściowy raport na temat Międzynarodowego Kongresu Kobiet w Berlinie. W „Revue Bleue” ogłosiła esej Le féminisme à l'université de Zurich. Publikowała też w innych francuskich gazetach i periodykach, była korespondentką gazet niemieckich i austriackich. W 1896 wydała książkę Herrenmoral und Frauenhalbheit (Moralność mężczyzn i połowiczność kobiet), w której w fikcyjnych listach do brata krytykowała dwulicowość społeczeństwa i opisywała nierówności społeczne względem kobiet. W tym samym roku uczestniczyła i przemawiała na Kongresie Feministycznym w Paryżu, następnie na Międzynarodowym Kongresie Feministycznym w Berlinie, który zrelacjonowała w „Journal des Débats”. W 1899 była współzałożycielką Verband Fortschrittlicher Frauenvereine (Związek Postępowych Stowarzyszeń Kobiecych), w 1904 współzałożycielką Weltbund für Frauenstimmrecht (Światowy Związek Praw Wyborczych Kobiet). Uczestniczka Międzynarodowego Kongresu Feministycznego w Londynie (1909). W jej wystąpieniach i artykułach pojawiały się poglądy rasistowskie (pisała np. o „zmurzyniałej Francji“), dopuszczała także istnienie „światowego spisku Żydów“.
Od 1910 mieszkała w Warlow (Meklemburgia) z przyjaciółką Clarą Schleker, pierwszą kobietą, która w 1920 otwierała pierwsze obrady niemieckiego parlamentu jako marszałek-senior. 4 II 1919 wybrana jako reprezentantka Gdańska i Prus Zachodnich do Zgromadzenia Narodowego Rzeszy Niemieckiej w Weimarze, z ramienia partii niemiecko-narodowej (Deutschnationale Volkspartei, DNVP), w której należała do tzw. „skrzydła ludowego”. Protestowała przeciwko postanowieniom traktatu wersalskiego (między innymi przemawiała 18 V 1919 w gdańskiej Sporthalle), krytykowała utworzenie II Wolnego Miasta Gdańska i nowy kształt wschodniej granicy Niemiec w rozprawach Die Geknechteten (1921), Die Ostmark (1922), Grenzmarkgeist (1924).
Autorka między innymi beletrystycznej noweli Die Libertad (1891) opisującej czas jej paryskich studiów, książki dla dzieci Danziger Bilder (1907, wydanie polskie: Obrazki Gdańskie, Gdański 2017), w „Ostdeutsche Monatshefte” zamieściła nowelę Heinrich Wilhelm Schirmacher – merkwürdige Begebenheiten seines Lebens, w której przybliżyła czytelnikowi Gdańsk początku XIX wieku, także autorka wspomnień Flammen (Płomienie, 1921).
Pochowana na cmentarzu ewangelickim w Merano.
