SIEŃ GDAŃSKA
D.Majewska (dyskusja | edycje) |
|||
| (Nie pokazano 23 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File: | + | [[File: Dwór_Artusa_i_Nowy_Dom_Rady.jpg |thumb|[[DWÓR ARTUSA| Dwór Artusa]] i Nowy Dom Ławy (z prawej), przełom XIX/XX wieku]] |
| + | [[File: Sień_Gdańska_1930.png |thumb|Sień Gdańska, 1930]] | ||
| + | [[File: Sień_Gdańska_1.jpg |thumb|Sień Gdańska, przełom XIX/XX wieku]] | ||
| + | [[File: Sień_Gdańska_przed_1910.jpg |thumb| Sień Gdańska, przed 1910]] | ||
| + | [[File: Sień_Gdańska_2.jpg |thumb|Sień Gdańska, lata 20. XX wieku]] | ||
[[File:Sień Gdańska, 1940.JPG|thumb|Sień Gdańska, 1940]] | [[File:Sień Gdańska, 1940.JPG|thumb|Sień Gdańska, 1940]] | ||
| − | '''SIEŃ GDAŃSKA''' (Danziger Diele), na parterze kamienicy przy Długim Targu 43, w tzw. Nowym Domu Ławy | + | [[File:10._Dwór_Artusa.jpg|thumb|Dwór Artusa i Nowy Dom Ławy (z prawej) w 1945]] |
| + | [[File: 3_Sień_Gdańska.JPG |thumb| Sień Gdańska, 2021]] | ||
| + | [[File: Sień_Gdańska_4.JPG |thumb| Sień Gdańska, 2021]] | ||
| + | '''SIEŃ GDAŃSKA''' (Danziger Diele), na parterze kamienicy przy Długim Targu 43, w tzw. Nowym Domu Ławy, miejscu obrad gdańskiego Sądu Ławniczego, następnie, do końca XIX wieku, zajmowana przez pruskie, potem niemieckie instytucje sądowe: w latach 1794–1807, 1814–1879 Sąd Handlowo-Morski (Königliches Commerz- und Admiralitäts-Collegium), prowadzący także rejestr sądowy firm handlowych i przemysłowych; [[SĄDOWNICTWO W GDAŃSKU | sądownictwo]]), 1879–1900 Kammer für Handelschaften (izba handlowa sądu miejskiego).<br/><br/> | ||
| + | Władze Gdańska, zainspirowane dużym zainteresowaniem wystawą ''Danziger Zimmer'' (Pokój Gdański), ukazującą wnętrza dawnego gdańskiego domu patrycjusza, a prezentowaną przez [[GIEŁDZIŃSKI LESSER, kupiec, kolekcjoner | Lessera Giełdzińskiego]] (z wykorzystaniem jego zbiorów) w maju 1895 roku w Domu Rzemiosła w Królewcu, oraz jego ofertą z 1897, aby podobną ekspozycję stworzyć w Gdańsku, podjęły decyzję o wyłączeniu kamieniczki Długi Targ 43, będącej własnością gminy miejskiej, z gestii sądu i urządzeniu tam na parterze ekspozycji. Lesser Giełdziński przekazał na ten cel około 200 różnych dzieł rzemiosła artystycznego i sztychów ze swoich zbiorów. Rozmieszczone zostały, jak i inne pozyskane przez władze miasta, na parterze i galerii, do której prowadziły drewniane schody. Ściany wyłożono holenderskimi flizami, na ścianie północnej umieszczony barokowy kominek. Na jej nowym stropie umieszczono malowidło pochodzące z dawnego domu [[KABRUN JAKOB, kupiec, kolekcjoner | Jakoba Kabruna]] przy ul. Długiej 9, odrestaurowane przez [[STRYOWSKI WILHELM AUGUST, artysta malarz, patron gdańskiej ulicy | Augusta Wilhelma Stryowskiego]]. Całość otrzymała wystrój baroku z XVII wieku. Uroczystego otwarcia dokonano 16 XI 1901. W 1902 znajdowało się tu 120 eksponatów, w tym: 17 mebli – kredens z witrynami, szafy, stoły; z rzemiosła artystycznego 21 wilkomów (puchary cechowe) i 19 godeł gdańskich cechów; 31 innych przedmiotów, cztery modele statków podwieszone do stropu – dwa statki handlowe, fregata i karawela. Na ścianach zawieszono mosiężne blakiery, a także dwa drzeworyty oraz 26 miedziorytów i litografii pod szkłem. W następnych latach wystrój był zmieniany i uzupełniany.<br/><br/> | ||
| + | Po 1933 usunięto z niej wszelkie wzmianki o Lesserze Giełdzińskim, w 1938 – pod pretekstem prac konserwatorskich – usunięto jego zbiory. Do 1943 była jedną z ważniejszych miejskich atrakcji, w końcowej fazie II wojny światowej zbiory uległy rozproszeniu, ocalały jedynie pojedyncze obiekty z kolekcji.<br/><br/> | ||
| + | Budynek został zniszczony w 1945, odbudowany około 1950 i przekazany na siedzibę [[INSTYTUT MORSKI | Instytutu Morskiego]], natomiast dawne pomieszczenia Sieni Gdańskiej od 1957 do [[STAN WOJENNY | stanu wojennego]] (13 XII 1981) i zawieszenia działalności były użytkowane jako biura gdańskiego oddziału [[ZWIĄZEK POLSKICH ARTYSTÓW PLASTYKÓW. OKRĘG GDAŃSKI | Związku Polskich Artystów Plastyków]] (projekt wnętrz wykonał [[KIERNICKI LESŁAW, architekt wnętrz, projektant, ilustrator| Lesław Kiernicki]]). M.in. do 17 II 1966 w jednym z pomieszczeń mieścił się sklep Cepelii (zasłony, kilimy, poduszki etc.), przeniesiony następnie na Długi Targ 21/23.<br/><br/> | ||
| + | W 1989 cały budynek został przekazany [[MUZEUM GDAŃSKA | Muzeum Historii Miasta Gdańska]] (MHMG) i włączony do restaurowanego [[DWÓR ARTUSA | Dworu Artusa]] jako jego zaplecze. Przy odtwarzaniu wyglądu posłużono się wystrojem przeniesionym w XIX wieku z gdańskiego domu przy ul. Ławniczej 10 do zamku rodziny Behrendt von Grass w Kłaninie pod Puckiem (zob. [[GRASS JOHANN LEOPOLD von, właściciel ziemski, polityk | Johann Leopold von Grass]]). Po zamontowaniu w Nowym Domu Ławy klatki schodowej, galerii oraz kasetonowego stropu z obrazem plafonowym, odtworzono ekspozycję mebli oraz dzieł sztuki użytkowej – początkowo na podstawie zbiorów z Kłanina, później muzealnych zakupów. Odrestaurowano zachowany w części z wojennej pożogi kominek, część ścian wyłożono flizami z epoki. Pracę ukończono w 1996. Przywrócono też dawną nazwę pomieszczenia: Sień Gdańska. W 2004 zawieszono w niej zakupiony przez MHMG obraz [[STECH ANDREAS, malarz | Andreasa Stecha]] ''Pokłon Trzech Króli'' z końca XVII wieku. {{author: MrGl}} {{author: KJ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 16:46, 4 lip 2024
SIEŃ GDAŃSKA (Danziger Diele), na parterze kamienicy przy Długim Targu 43, w tzw. Nowym Domu Ławy, miejscu obrad gdańskiego Sądu Ławniczego, następnie, do końca XIX wieku, zajmowana przez pruskie, potem niemieckie instytucje sądowe: w latach 1794–1807, 1814–1879 Sąd Handlowo-Morski (Königliches Commerz- und Admiralitäts-Collegium), prowadzący także rejestr sądowy firm handlowych i przemysłowych; sądownictwo), 1879–1900 Kammer für Handelschaften (izba handlowa sądu miejskiego).
Władze Gdańska, zainspirowane dużym zainteresowaniem wystawą Danziger Zimmer (Pokój Gdański), ukazującą wnętrza dawnego gdańskiego domu patrycjusza, a prezentowaną przez Lessera Giełdzińskiego (z wykorzystaniem jego zbiorów) w maju 1895 roku w Domu Rzemiosła w Królewcu, oraz jego ofertą z 1897, aby podobną ekspozycję stworzyć w Gdańsku, podjęły decyzję o wyłączeniu kamieniczki Długi Targ 43, będącej własnością gminy miejskiej, z gestii sądu i urządzeniu tam na parterze ekspozycji. Lesser Giełdziński przekazał na ten cel około 200 różnych dzieł rzemiosła artystycznego i sztychów ze swoich zbiorów. Rozmieszczone zostały, jak i inne pozyskane przez władze miasta, na parterze i galerii, do której prowadziły drewniane schody. Ściany wyłożono holenderskimi flizami, na ścianie północnej umieszczony barokowy kominek. Na jej nowym stropie umieszczono malowidło pochodzące z dawnego domu Jakoba Kabruna przy ul. Długiej 9, odrestaurowane przez Augusta Wilhelma Stryowskiego. Całość otrzymała wystrój baroku z XVII wieku. Uroczystego otwarcia dokonano 16 XI 1901. W 1902 znajdowało się tu 120 eksponatów, w tym: 17 mebli – kredens z witrynami, szafy, stoły; z rzemiosła artystycznego 21 wilkomów (puchary cechowe) i 19 godeł gdańskich cechów; 31 innych przedmiotów, cztery modele statków podwieszone do stropu – dwa statki handlowe, fregata i karawela. Na ścianach zawieszono mosiężne blakiery, a także dwa drzeworyty oraz 26 miedziorytów i litografii pod szkłem. W następnych latach wystrój był zmieniany i uzupełniany.
Po 1933 usunięto z niej wszelkie wzmianki o Lesserze Giełdzińskim, w 1938 – pod pretekstem prac konserwatorskich – usunięto jego zbiory. Do 1943 była jedną z ważniejszych miejskich atrakcji, w końcowej fazie II wojny światowej zbiory uległy rozproszeniu, ocalały jedynie pojedyncze obiekty z kolekcji.
Budynek został zniszczony w 1945, odbudowany około 1950 i przekazany na siedzibę Instytutu Morskiego, natomiast dawne pomieszczenia Sieni Gdańskiej od 1957 do stanu wojennego (13 XII 1981) i zawieszenia działalności były użytkowane jako biura gdańskiego oddziału Związku Polskich Artystów Plastyków (projekt wnętrz wykonał Lesław Kiernicki). M.in. do 17 II 1966 w jednym z pomieszczeń mieścił się sklep Cepelii (zasłony, kilimy, poduszki etc.), przeniesiony następnie na Długi Targ 21/23.
W 1989 cały budynek został przekazany Muzeum Historii Miasta Gdańska (MHMG) i włączony do restaurowanego Dworu Artusa jako jego zaplecze. Przy odtwarzaniu wyglądu posłużono się wystrojem przeniesionym w XIX wieku z gdańskiego domu przy ul. Ławniczej 10 do zamku rodziny Behrendt von Grass w Kłaninie pod Puckiem (zob. Johann Leopold von Grass). Po zamontowaniu w Nowym Domu Ławy klatki schodowej, galerii oraz kasetonowego stropu z obrazem plafonowym, odtworzono ekspozycję mebli oraz dzieł sztuki użytkowej – początkowo na podstawie zbiorów z Kłanina, później muzealnych zakupów. Odrestaurowano zachowany w części z wojennej pożogi kominek, część ścian wyłożono flizami z epoki. Pracę ukończono w 1996. Przywrócono też dawną nazwę pomieszczenia: Sień Gdańska. W 2004 zawieszono w niej zakupiony przez MHMG obraz Andreasa Stecha Pokłon Trzech Króli z końca XVII wieku.
