WOJEWÓDZTWO GDAŃSKIE

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
 
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{paper}}
 
{{paper}}
−
'''WOJEWÓDZTWO GDAŃSKIE.''' 1) Utworzone 30 III 1945 ze stolicą w Gdańsku (1 z 14 w Polsce), o powierzchni 10 978 km², obszar byłego II WMG, 6 północnych powiatów województwa pomorskiego z okresu międzywojennego (Tczew, Starogard, Kościerzyna, Kartuzy, Wejherowo, Gdynia) i Powiśle (Elbląg, Malbork, Sztum, Kwidzyn). Dzieliło się na powiaty (1967) miejskie (grodzkie): Elbląg, Gdańsk, Gdynia, Sopot, Tczew, i ziemskie: Elbląg, Kartuzy, Kościerzyna, Kwidzyn, Lębork, Malbork, Nowy Dwór Gdański (z siedzibą w Pruszczu Gdańskim), Puck, Starogard, Sztum, Tczew, Wejherowo, oraz 87 gmin. Ludność (1965): 1 352 800. Graniczyło z województwem szczecińskim (1945–1950), bydgoskim, koszalińskim (od 1950) i olsztyńskim. 2) 25 V 1975 utworzone na mocy ustaw o nowym podziale administracyjnym Polski (podział na 49 województw, zniesienie powiatów), pomniejszone głównie na rzecz nowo powstałych województw elbląskiego (Elbląg, Malbork, Kwidzyn, Sztum, Nowy Dwór) i słupskiego (Słupsk, Lębork). Powierzchnia 7394 km², z 64 gminami. Ludność: w roku 1975 – 1 249 300, w 1990 – 1 431 600, w 1998 – 1 469 400. Graniczyło z województwem bydgoskim, elbląskim i słupskim. Zlikwidowane 1 I 1999, w całości włączone do [[WOJEWÓDZTWO POMORSKIE | województwa pomorskiego]]. {{author: RED}}<br /><br />
+
[[File:Województwo_gdańskie.jpg|thumb|Obwieszczenie wojewody gdańskiego o powołaniu województwa w 1945]]
 +
 
 +
'''WOJEWÓDZTWO GDAŃSKIE.''' 1) Utworzone 30 III 1945 na mocy dekretu Krajowej Rady Narodowej, ogłoszonego publicznie 3 IV 1945 na wiecu z okazji wyzwolenia Gdańska na Placu Zamkowym w Warszawie, w obecności około 50 000 osób. Dekret wszedł w życie z dniem ogłoszenia drukiem 7 IV 1945.<br/><br/>
 +
Ze stolicą w Gdańsku, obejmowało w chwili powołania sześć przedwojennych powiatów ówczesnego polskiego województwa pomorskiego: gdyńsko-grodzki, kartuski, kościerski, morski (od 1951 wejherowski), starogardzki (6 II 1950 miasto Starogard przemianowano na Starogard Gdański) i tczewski oraz obszar byłego [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | Wolnego Miasta Gdańska]] (II WMG): powiat nowodworski, miasto Gdańsk, powiat gdański z miastem Sopotem. Dekret, nie uznający włączenia II WMG do Niemiec 1 IX 1939, znosił na jego byłym obszarze "przepisy dotychczas obowiązującego ustawodawstwa” i rozciągał na nie „ustawodawstwo obowiązujące na pozostałej części województwa gdańskiego”. Zapis znalazł potwierdzenie w jednej z uchwał konferencji w Poczdamie z 2 VIII 1945, przyjmującej, że obszar byłego II WMG znajduje się w granicach państwa polskiego i nie stanowi części radzieckiej strefy okupacyjnej w Niemczech.<br/><br/> 
 +
Struktury Urzędu Wojewódzkiego tworzyła [[GRUPY OPERACYJNE W GDAŃSKU W 1945 ROKU| grupa operacyjna]] Ministerstwa Administracji Publicznej na czele z Kazimierzem Banaś-Purwinem. 30 III 1945 grupa ta pod przewodnictwem Bohdana Podhorskiego-Piotrowskiego (Kazimierz Banaś-Purwin z powodu choroby zatrzymał się w Toruniu i dotarł 10 kwietnia) przybyła do Sopotu, obejmując na siedzibę Urzędu Wojewódzkiego budynek ratusza. 16 VII 1945 siedzibę przeniesiono do Gdańska, do budynków przy ul. Okopowej 9.<br/><br/>
 +
7 VII 1945 do województwa przyłączono powiaty elbląski, kwidzyński, malborski i sztumski z byłej prowincji Ostpreussen (Prusy Wschodnie) i aktualnego okręgu warmińsko-mazurskiego, oraz powiaty bytowski, lęborski, miastecki, sławieński i słupski z byłej prowincji Pommern i aktualnego okręgu zachodniopomorskiego. W sierpniu 1946 z granic województwa wyłączono i przyłączono do powstałego wówczas województwa szczecińskiego powiaty miastecki, sławieński i słupski.<br/><br/>
 +
W 1946 województwo gdańskie było najmniejszym z 14 województw w Polsce, zajmowało obszar 10 725 km² z 14 powiatami, 24 miastami, 11 gminami wiejskimi  i 732 100 mieszkańcami. Drobnych zmian dokonano 15 XII 1958, kiedy z powiatu kwidzyńskiego wyłączono miejscowości Bulowo i Galinowo w gminie Trumieje i przyłączono do województwa olsztyńskiego, zaś ze wsi Łąg i Stare Prusy w województwie bydgoskim przeniesiono niektóre parcele do powiatu starogardzkiego.<br/><br/>   
 +
W 1967 dzieliło się na powiaty miejskie (grodzkie): Elbląg, Gdańsk, Gdynia, Sopot, Tczew i ziemskie: Elbląg, Kartuzy, Kościerzyna, Kwidzyn, Lębork, Malbork, Nowy Dwór Gdański, Gdańsk (z siedzibą w Pruszczu Gdańskim), Puck, Starogard, Sztum, Tczew, Wejherowo, oraz 87 gmin. Ludność (1965): 1 352 800. Graniczyło z województwem szczecińskim (1945–1950), bydgoskim, koszalińskim (od 1950) i olsztyńskim.<br/><br/>
 +
2) 25 V 1975 utworzone na mocy ustaw o nowym podziale administracyjnym Polski (podział na 49 województw, zniesienie powiatów), pomniejszone głównie na rzecz nowo powstałych województw elbląskiego (Elbląg, Malbork, Kwidzyn, Sztum, Nowy Dwór) i słupskiego (Słupsk, Lębork). Od 1990 wojewodę w jego działaniach wspomagały Urzędy Rejonowe, o wyznaczonych rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z 1 sierpnia tego roku siedzibach (Gdańsk, Gdynia, Kartuzy, Kościerzyna, Puck, Starogard Gdański, Tczew, Wejherowo); każdy z Urzędów służył do obsługi kilka gmin. Powierzchnia 7394 km², z 64 gminami. Ludność: w roku 1975 – 1 249 300, w 1990 – 1 431 600, w 1998 – 1 469 400. Zlikwidowane 1 I 1999, w całości włączone do [[WOJEWÓDZTWO POMORSKIE | województwa pomorskiego]]. {{author: BŚ}}<br /><br />
 +
 
 +
 
 
{| class="tableGda"
 
{| class="tableGda"
 
|-  
 
|-  
Linia 6: Linia 16:
 
|-  
 
|-  
 
| 31 III 1945 – 31 I 1946
 
| 31 III 1945 – 31 I 1946
−
| [[OKĘCKI MIECZYSŁAW SZCZĘSNY |  Mieczysław Szczęsny Okęcki]]
+
| [[OKĘCKI MIECZYSŁAW SZCZĘSNY, wojewoda gdański |  Mieczysław Szczęsny Okęcki]]
 
|-  
 
|-  
−
| 1 II 1946 – 25 V 1950
+
| 1 II 1946 – 20 X 1949
−
| [[ZRAŁEK STANISŁAW |  Stanisław Zrałek]]
+
| [[ZRAŁEK STANISŁAW, wojewoda gdański |  Stanisław Zrałek]]
 
|-
 
|-
 
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
 
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
Linia 27: Linia 37:
 
|-  
 
|-  
 
| 26 XI 1956 – 10 XI 1960
 
| 26 XI 1956 – 10 XI 1960
−
| [[WOŁEK JÓZEF |  Józef Wołek]]
+
| [[WOŁEK JÓZEF, działacz społeczno-polityczny |  Józef Wołek]]
 
|-  
 
|-  
 
| 10 XI 1960 – 9 VI 1969
 
| 10 XI 1960 – 9 VI 1969
−
| [[STOLAREK PIOTR |  Piotr Stolarek]]
+
| [[STOLAREK PIOTR, prezydent Gdańska |  Piotr Stolarek]]
 
|-  
 
|-  
 
| 9 VI 1969 – 20 I 1972
 
| 9 VI 1969 – 20 I 1972
−
| [[BEJM TADEUSZ |  Tadeusz Bejm]]
+
| [[BEJM TADEUSZ, przewodniczący Prezydium MRN w Gdańsku |  Tadeusz Bejm]]
 
|-  
 
|-  
 
| 20 I 1972 – 12 XII 1973
 
| 20 I 1972 – 12 XII 1973
−
| [[ŚLIWOWSKI HENRYK | Henryk Śliwowski]]  
+
| [[ŚLIWOWSKI HENRYK, wojewoda gdański | Henryk Śliwowski]]  
 
|-
 
|-
 
| class="authorEgTab" | {{author:MrGl}}
 
| class="authorEgTab" | {{author:MrGl}}
Linia 45: Linia 55:
 
|-  
 
|-  
 
| 12 XII 1973 – 15 I 1979
 
| 12 XII 1973 – 15 I 1979
−
| [[ŚLIWOWSKI HENRYK |  Henryk Śliwowski]]
+
| [[ŚLIWOWSKI HENRYK, wojewoda gdański |  Henryk Śliwowski]]
 
|-  
 
|-  
 
| 15 I 1979 – 3 II 1982
 
| 15 I 1979 – 3 II 1982
−
| [[KOŁODZIEJSKI JERZY |  Jerzy Kołodziejski]]
+
| [[KOŁODZIEJSKI JERZY, wojewoda gdański |  Jerzy Kołodziejski]]
 
|-  
 
|-  
 
| 3 II 1982 – 22 XI 1988
 
| 3 II 1982 – 22 XI 1988
−
| [[CYGAN MIECZYSŁAW |  Mieczysław Cygan]]
+
| [[CYGAN MIECZYSŁAW, wojewoda gdański |  Mieczysław Cygan]]
 
|-  
 
|-  
 
| 22 XI 1988 – 3 VIII 1990
 
| 22 XI 1988 – 3 VIII 1990
−
| [[JĘDYKIEWICZ JERZY |  Jerzy Jędykiewicz]]
+
| [[JĘDYKIEWICZ JERZY, wojewoda gdański |  Jerzy Jędykiewicz]]
 
|-  
 
|-  
 
| 3 VIII 1990 – 10 VII 1996
 
| 3 VIII 1990 – 10 VII 1996
−
| [[PŁAŻYŃSKI MACIEJ |  Maciej Płażyński]]
+
| [[PŁAŻYŃSKI MACIEJ, polityk |  Maciej Płażyński]]
 
|-  
 
|-  
 
| 1 IX 1996 – 17 XI 1997
 
| 1 IX 1996 – 17 XI 1997
Linia 66: Linia 76:
 
|-
 
|-
 
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
 
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
−
|} [[Category: Encyklopedia]]
+
|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]

Aktualna wersja na dzień 07:29, 20 kwi 2023

Obwieszczenie wojewody gdańskiego o powołaniu województwa w 1945

WOJEWÓDZTWO GDAŃSKIE. 1) Utworzone 30 III 1945 na mocy dekretu Krajowej Rady Narodowej, ogłoszonego publicznie 3 IV 1945 na wiecu z okazji wyzwolenia Gdańska na Placu Zamkowym w Warszawie, w obecności około 50 000 osób. Dekret wszedł w życie z dniem ogłoszenia drukiem 7 IV 1945.

Ze stolicą w Gdańsku, obejmowało w chwili powołania sześć przedwojennych powiatów ówczesnego polskiego województwa pomorskiego: gdyńsko-grodzki, kartuski, kościerski, morski (od 1951 wejherowski), starogardzki (6 II 1950 miasto Starogard przemianowano na Starogard Gdański) i tczewski oraz obszar byłego Wolnego Miasta Gdańska (II WMG): powiat nowodworski, miasto Gdańsk, powiat gdański z miastem Sopotem. Dekret, nie uznający włączenia II WMG do Niemiec 1 IX 1939, znosił na jego byłym obszarze "przepisy dotychczas obowiązującego ustawodawstwa” i rozciągał na nie „ustawodawstwo obowiązujące na pozostałej części województwa gdańskiego”. Zapis znalazł potwierdzenie w jednej z uchwał konferencji w Poczdamie z 2 VIII 1945, przyjmującej, że obszar byłego II WMG znajduje się w granicach państwa polskiego i nie stanowi części radzieckiej strefy okupacyjnej w Niemczech.

Struktury Urzędu Wojewódzkiego tworzyła grupa operacyjna Ministerstwa Administracji Publicznej na czele z Kazimierzem Banaś-Purwinem. 30 III 1945 grupa ta pod przewodnictwem Bohdana Podhorskiego-Piotrowskiego (Kazimierz Banaś-Purwin z powodu choroby zatrzymał się w Toruniu i dotarł 10 kwietnia) przybyła do Sopotu, obejmując na siedzibę Urzędu Wojewódzkiego budynek ratusza. 16 VII 1945 siedzibę przeniesiono do Gdańska, do budynków przy ul. Okopowej 9.

7 VII 1945 do województwa przyłączono powiaty elbląski, kwidzyński, malborski i sztumski z byłej prowincji Ostpreussen (Prusy Wschodnie) i aktualnego okręgu warmińsko-mazurskiego, oraz powiaty bytowski, lęborski, miastecki, sławieński i słupski z byłej prowincji Pommern i aktualnego okręgu zachodniopomorskiego. W sierpniu 1946 z granic województwa wyłączono i przyłączono do powstałego wówczas województwa szczecińskiego powiaty miastecki, sławieński i słupski.

W 1946 województwo gdańskie było najmniejszym z 14 województw w Polsce, zajmowało obszar 10 725 km² z 14 powiatami, 24 miastami, 11 gminami wiejskimi i 732 100 mieszkańcami. Drobnych zmian dokonano 15 XII 1958, kiedy z powiatu kwidzyńskiego wyłączono miejscowości Bulowo i Galinowo w gminie Trumieje i przyłączono do województwa olsztyńskiego, zaś ze wsi Łąg i Stare Prusy w województwie bydgoskim przeniesiono niektóre parcele do powiatu starogardzkiego.

W 1967 dzieliło się na powiaty miejskie (grodzkie): Elbląg, Gdańsk, Gdynia, Sopot, Tczew i ziemskie: Elbląg, Kartuzy, Kościerzyna, Kwidzyn, Lębork, Malbork, Nowy Dwór Gdański, Gdańsk (z siedzibą w Pruszczu Gdańskim), Puck, Starogard, Sztum, Tczew, Wejherowo, oraz 87 gmin. Ludność (1965): 1 352 800. Graniczyło z województwem szczecińskim (1945–1950), bydgoskim, koszalińskim (od 1950) i olsztyńskim.

2) 25 V 1975 utworzone na mocy ustaw o nowym podziale administracyjnym Polski (podział na 49 województw, zniesienie powiatów), pomniejszone głównie na rzecz nowo powstałych województw elbląskiego (Elbląg, Malbork, Kwidzyn, Sztum, Nowy Dwór) i słupskiego (Słupsk, Lębork). Od 1990 wojewodę w jego działaniach wspomagały Urzędy Rejonowe, o wyznaczonych rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z 1 sierpnia tego roku siedzibach (Gdańsk, Gdynia, Kartuzy, Kościerzyna, Puck, Starogard Gdański, Tczew, Wejherowo); każdy z Urzędów służył do obsługi kilka gmin. Powierzchnia 7394 km², z 64 gminami. Ludność: w roku 1975 – 1 249 300, w 1990 – 1 431 600, w 1998 – 1 469 400. Zlikwidowane 1 I 1999, w całości włączone do województwa pomorskiego. BŚ


Wojewodowie gdańscy w latach 1945–1950
31 III 1945 – 31 I 1946 Mieczysław Szczęsny Okęcki
1 II 1946 – 20 X 1949 Stanisław Zrałek
MrGl
Przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w latach 1950–1973
25 V 1950 – 30 XI 1951 Mieczysław Wągrowski
23 IV 1952 – 4 III 1954 Bolesław Geraga
4 III 1954 – 26 XI 1956 Walenty Szeliga
26 XI 1956 – 10 XI 1960 Józef Wołek
10 XI 1960 – 9 VI 1969 Piotr Stolarek
9 VI 1969 – 20 I 1972 Tadeusz Bejm
20 I 1972 – 12 XII 1973 Henryk Śliwowski
MrGl
Wojewodowie gdańscy w latach 1973–1998
12 XII 1973 – 15 I 1979 Henryk Śliwowski
15 I 1979 – 3 II 1982 Jerzy Kołodziejski
3 II 1982 – 22 XI 1988 Mieczysław Cygan
22 XI 1988 – 3 VIII 1990 Jerzy Jędykiewicz
3 VIII 1990 – 10 VII 1996 Maciej Płażyński
1 IX 1996 – 17 XI 1997 Henryk Wojciechowski
13 I 1998 – 31 XII 1998 Tomasz Sowiński
MrGl
Źródło „https://gdansk.gedanopedia.pl/index.php?title=WOJEW%C3%93DZTWO_GDA%C5%83SKIE&oldid=120273”
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania