KOBYLIŃSKA-MASIEJEWSKA EUGENIA, powieściopisarka, poetka
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''EUGENIA KOBYLIŃSKA-MASIEJEWSKA''' (27 XI 1894 Wilno – 26 II 1974 Gdańsk), powieściopisarka, poetka. W 1911 | + | [[File: Eugenia_Kobylińska.jpg |thumb| Eugenia Kobylińska (siedzi pierwsza z prawej) w gronie literatów wileńskich]] |
| + | [[File: Eugenia_Kobylińska_Masiejewska_1933.jpeg |thumb| Eugenia Kobylińska-Masiejewska, 1933]] | ||
| + | [[File: Eugenia_Kobylińska_Masiejewska_1947.jpeg |thumb| Eugenia Kobylińska-Masiejewska, 1947]] | ||
| + | [[File: Eugenia_Kobylińska_Masiejewska_1967.JPG |thumb| Eugenia Kobylińska-Masiejewska składa autograf na swojej książce ''Córki chcą inaczej'', 1967]] | ||
| + | '''EUGENIA KOBYLIŃSKA-MASIEJEWSKA''' (27 XI 1894 Wilno – 26 II 1974 Gdańsk), powieściopisarka, poetka. Jedna z ośmiorga dzieci stolarza Jana (zm. 19 IV 1910) i krawcowej Marii z Iwaszkiewiczów (zm. 1 IV 1940). W 1911 ukończyła rosyjskie ośmioklasowe gimnazjum Prozorowej w Wilnie, w klasie o profilu pedagogicznym, należała do Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej. Od jesieni 1912 przez rok studiowała na Wydziale Prawa uniwersytetu w Petersburgu, ucząc jednocześnie w polskiej katolickiej szkółce katedralnej. Należała do niepodległościowej Unii Młodzieży Postępowej, aresztowana w 1913 za działalność konspiracyjną, dzięki staraniom matki została odesłana została do Wilna i oddana pod nadzór policyjny. W 1914 związała się z nieoficjalnym Kołem Artystycznym Ferdynanda Ruszczyca, zadebiutowała na łamach „Kuriera Wileńskiego” (w 1912–1915 „Kurjer Litewski”, w 1915–1917 „Nowy Kurjer Litewski”) wierszem ''Sit vobis terra levis''. Po uzyskaniu w 1918 dyplomu nauczycielskiego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, pracowała w rodzinnym mieście jako nauczycielka języka polskiego i historii w Gimnazjum im. Joachima Lelewela, zreformowanego w 1933 na gimnazjum żeńskie im. Elizy Orzeszkowej, w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza. Na przełomie 1920/1921 mieszkała krótko w Bydgoszczy.<br/><br/> | ||
| + | Od 1922 publikowała wiersze, opowiadania i powieści w odcinkach w „Słowie”, w latach 1930–1937 współpracowała z „Bluszczem” | ||
| + | i stale z „Kurierem Wileńskim”, gdzie w latach 1934–1939 redagowała rubrykę "Kobieta ma głos" (późniejszy tytuł "Nasze sprawy" oraz "Ze świata kobiecego"). Przyjaźniła się z Janem Bułhakiem, który później wykonywał fotografie do jej książek. Należała do Klubu Literacko-Artystycznego „Smorgonia" (1933–1935, między innymi z Jerzym Putramentem, Czesławem Miłoszem i Konstantym Ildefonsem Gałczyńskim), brała czynny udział w Środach Literackich w Celi Konrada na Ostrobramskiej. Debiut książkowy to opowiadanie ''Pani Niuśka i jej parasolki'' (około 1928). Od 1930 członek Związku Zawodowego Literatów Polskich. W 1938 otrzymała „Srebrny Wawrzyn” Polskiej Akademii Literatury za powieść ''Wielki Tydzień'', nagrodzoną w tym w roku w konkursie Księgarni św. Wojciecha. Okres okupacji spędziła w Wilnie, pracowała jako nauczycielka w tajnej oświacie. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | W 1945 zamieszkała w Gdańsku i do emerytury w 1949 pracowała jako nauczycielka języka polskiego i literatury, między innymi w [[LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE, II | II Gimnazjum i Liceum]], w Szkole Podstawowej nr 33. W latach 1953–1957 jako radna Wojewódzkiej Rady Narodowej pracowała w Komisji Oświaty. Była prezesem Zarządu Oddziału Wojewódzkiego "Caritas", współpracowała także z miesięcznikiem "Caritas". W latach 1958–1961 działała w Komitecie Obrońców Pokoju. Publikowała też swe wiersze i utwory prozą w "Rejsach" (1951–1958), "Słówku" (1951, 1958) i [[DZIENNIK BAŁTYCKI | „Dzienniku Bałtyckim”]] (od 1956).<br/><br/> | ||
| + | Autorka zbioru opowiadań: ''Pani Niuśka i jej parasolki'' (około 1928), tomów poezji: ''Druskienniki'' (1930), ''Błękitne piłki'' (1931), ''Jesienna miłość'' (1932), ''W cieniu modrzewia'' (1932), ''Opowieści świerkowe'' (1936), ''Moja matka'' (1937), ''Szare kamienie śpiewają'' (1939), ''Bursztynowe piosenki'' (1958) (zob. też [[KOTWICA, jednodniówka literacka | Kotwica, jednodniówka literacka]]); powieści: ''Utopiona lalka'' (1929), ''Kłopoty pani Niuśki'' (1932), ''Świat w szkole'' (1933), ''Złote schody'' (1934), ''Niespodzianki małżeństwa'' (1937), ''Pamiętnik nauczycielki'' (1936), ''Wielki tydzień'' (1939), ''Masia. Opowieść prawdziwa'' (1971, o swojej matce), utworów dla dzieci i młodzieży: ''Rysiek z Belmontu'' (1939), ''Jak I B odkryła Nowy Ląd'' (1948) – z ilustracjami [[CHRISTA JANUSZ, rysownik | Janusza Christy]], ''Mama i Dzidzia'' (1958), ''Córki chcą inaczej'' (1966, trzy wznowienia, ostatnie w 1973, przekład na język czeski, Praga 1980), ''Kłopoty z prababką'' (1972).<br/><br/> | ||
| + | Odznaczona między innymi Srebrnym (1939) i Złotym (1957) Krzyżem Zasługi, odznaką [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]] i [[ZA ZASŁUGI DLA GDAŃSKA | „Za Zasługi dla Gdańska”]]. Od 1918 żona Kazimierza Masiejewskiego, nauczyciela matematyki, z którym w 1915 zakładała Szkołę Średnią im. Joachima Lelewela w Wilnie, od 1918 pod zarządem Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego jego dyrektora, po wojnie prawnika, w 1931 sędziego grodzkiego w Skidlu (okręg Grodno, obecnie Białoruś), w 1934 w Krzemieńcu (obecnie Ukraina), do 3 III 1937 w Jaszunach koło Wilna. Matka Zygmunta Jana Wojdana (nazwisko zmienił w czasie okupacji podczas nauki w wileńskiej Tajnej Szkole Dramatycznej) (24 VI 1920 Wilno - 8 IX 2005 Radom), aktora, reżysera, autora sztuk scenicznych i poetę, twórcę Teatru Powszechnego im. Jana Kochanowskiego w Radomiu. Pochowana na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: MGS}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 17:24, 15 kwi 2023
EUGENIA KOBYLIŃSKA-MASIEJEWSKA (27 XI 1894 Wilno – 26 II 1974 Gdańsk), powieściopisarka, poetka. Jedna z ośmiorga dzieci stolarza Jana (zm. 19 IV 1910) i krawcowej Marii z Iwaszkiewiczów (zm. 1 IV 1940). W 1911 ukończyła rosyjskie ośmioklasowe gimnazjum Prozorowej w Wilnie, w klasie o profilu pedagogicznym, należała do Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej. Od jesieni 1912 przez rok studiowała na Wydziale Prawa uniwersytetu w Petersburgu, ucząc jednocześnie w polskiej katolickiej szkółce katedralnej. Należała do niepodległościowej Unii Młodzieży Postępowej, aresztowana w 1913 za działalność konspiracyjną, dzięki staraniom matki została odesłana została do Wilna i oddana pod nadzór policyjny. W 1914 związała się z nieoficjalnym Kołem Artystycznym Ferdynanda Ruszczyca, zadebiutowała na łamach „Kuriera Wileńskiego” (w 1912–1915 „Kurjer Litewski”, w 1915–1917 „Nowy Kurjer Litewski”) wierszem Sit vobis terra levis. Po uzyskaniu w 1918 dyplomu nauczycielskiego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, pracowała w rodzinnym mieście jako nauczycielka języka polskiego i historii w Gimnazjum im. Joachima Lelewela, zreformowanego w 1933 na gimnazjum żeńskie im. Elizy Orzeszkowej, w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza. Na przełomie 1920/1921 mieszkała krótko w Bydgoszczy.
Od 1922 publikowała wiersze, opowiadania i powieści w odcinkach w „Słowie”, w latach 1930–1937 współpracowała z „Bluszczem”
i stale z „Kurierem Wileńskim”, gdzie w latach 1934–1939 redagowała rubrykę "Kobieta ma głos" (późniejszy tytuł "Nasze sprawy" oraz "Ze świata kobiecego"). Przyjaźniła się z Janem Bułhakiem, który później wykonywał fotografie do jej książek. Należała do Klubu Literacko-Artystycznego „Smorgonia" (1933–1935, między innymi z Jerzym Putramentem, Czesławem Miłoszem i Konstantym Ildefonsem Gałczyńskim), brała czynny udział w Środach Literackich w Celi Konrada na Ostrobramskiej. Debiut książkowy to opowiadanie Pani Niuśka i jej parasolki (około 1928). Od 1930 członek Związku Zawodowego Literatów Polskich. W 1938 otrzymała „Srebrny Wawrzyn” Polskiej Akademii Literatury za powieść Wielki Tydzień, nagrodzoną w tym w roku w konkursie Księgarni św. Wojciecha. Okres okupacji spędziła w Wilnie, pracowała jako nauczycielka w tajnej oświacie.
W 1945 zamieszkała w Gdańsku i do emerytury w 1949 pracowała jako nauczycielka języka polskiego i literatury, między innymi w II Gimnazjum i Liceum, w Szkole Podstawowej nr 33. W latach 1953–1957 jako radna Wojewódzkiej Rady Narodowej pracowała w Komisji Oświaty. Była prezesem Zarządu Oddziału Wojewódzkiego "Caritas", współpracowała także z miesięcznikiem "Caritas". W latach 1958–1961 działała w Komitecie Obrońców Pokoju. Publikowała też swe wiersze i utwory prozą w "Rejsach" (1951–1958), "Słówku" (1951, 1958) i „Dzienniku Bałtyckim” (od 1956).
Autorka zbioru opowiadań: Pani Niuśka i jej parasolki (około 1928), tomów poezji: Druskienniki (1930), Błękitne piłki (1931), Jesienna miłość (1932), W cieniu modrzewia (1932), Opowieści świerkowe (1936), Moja matka (1937), Szare kamienie śpiewają (1939), Bursztynowe piosenki (1958) (zob. też Kotwica, jednodniówka literacka); powieści: Utopiona lalka (1929), Kłopoty pani Niuśki (1932), Świat w szkole (1933), Złote schody (1934), Niespodzianki małżeństwa (1937), Pamiętnik nauczycielki (1936), Wielki tydzień (1939), Masia. Opowieść prawdziwa (1971, o swojej matce), utworów dla dzieci i młodzieży: Rysiek z Belmontu (1939), Jak I B odkryła Nowy Ląd (1948) – z ilustracjami Janusza Christy, Mama i Dzidzia (1958), Córki chcą inaczej (1966, trzy wznowienia, ostatnie w 1973, przekład na język czeski, Praga 1980), Kłopoty z prababką (1972).
Odznaczona między innymi Srebrnym (1939) i Złotym (1957) Krzyżem Zasługi, odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” i „Za Zasługi dla Gdańska”. Od 1918 żona Kazimierza Masiejewskiego, nauczyciela matematyki, z którym w 1915 zakładała Szkołę Średnią im. Joachima Lelewela w Wilnie, od 1918 pod zarządem Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego jego dyrektora, po wojnie prawnika, w 1931 sędziego grodzkiego w Skidlu (okręg Grodno, obecnie Białoruś), w 1934 w Krzemieńcu (obecnie Ukraina), do 3 III 1937 w Jaszunach koło Wilna. Matka Zygmunta Jana Wojdana (nazwisko zmienił w czasie okupacji podczas nauki w wileńskiej Tajnej Szkole Dramatycznej) (24 VI 1920 Wilno - 8 IX 2005 Radom), aktora, reżysera, autora sztuk scenicznych i poetę, twórcę Teatru Powszechnego im. Jana Kochanowskiego w Radomiu. Pochowana na cmentarzu Srebrzysko.
