UPHAGEN WILHELM HEINRICH, kupiec, armator
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File: Kaplica_Uphagenów_w_kościele_św._Piotra_i_Pawła.jpg |thumb| Kaplica Uphagenów w [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]], stan z 2021]] | [[File: Kaplica_Uphagenów_w_kościele_św._Piotra_i_Pawła.jpg |thumb| Kaplica Uphagenów w [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]], stan z 2021]] | ||
| − | [[File: Beniamin_Uphagen.jpg |thumb| Strona tytułowa dysputy z udziałem Benjamina | + | [[File: Beniamin_Uphagen.jpg |thumb| Strona tytułowa dysputy z udziałem Benjamina Uphagena w gdańskim Gimnazjum Akademickim, 1711]] |
| − | '''WILHELM HEINRICH UPHAGEN''' (1666 – 5 IV 1705), kupiec, armator. Syn [[UPHAGEN JOHANN (Hans), złotnik | + | '''WILHELM HEINRICH UPHAGEN''' (1666 – 5 IV 1705), kupiec, armator. Syn [[UPHAGEN JOHANN (Hans), złotnik | Johanna (Hansa) Uphagena]]. Od 3 IX 1668 posiadał kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] (jako tzw. Bürger-Kind, dziecko gdańskich obywateli). Początkowo kupiec handlujący winem. Od 1698 przełożony [[SZPITAL ŚW. ELŻBIETY | szpitali św. Elżbiety]] i [[SZPITAL ŚW. DUCHA | św. Ducha]]. Również od 1698 właściciel ojcowskiego dworu w [[PIECKI| Pieckach]] i położonej tam, wynajmowanej karczmy. <br/><br/> |
| − | Jego statki (lub z jego towarami) docierały głównie do Hiszpanii i Portugalii (eksport: drewno, maszty okrętowe, wańczos, zboże, len, import: sól, wino, ocet, cukier, limony). 1 XII 1690 należąca do niego „Der Nordstern” zatonęła na wysokości Mierzei Wiślanej, w 1691 dysponował statkami „St. Johan” (pojemność 50 łasztów) i świeżo nabytą „Jungfrau Anna” (dwukrotnie – w 1693 i 1694 – będącą z ładunkiem ofiarą napadów kaprów holenderskich i francuskich), w 1691 także statkiem „Die gekröhnte Liebe von Dantzig” (zatonął 30 I 1697 w czasie wyprawy do Portugalii), od 1693 największym swoim statkiem (pojemność 300 łasztów) „Die Königin von Polen” ( | + | Od 1689 uprawiał handel morski, miał udziały w spółkach okrętowych (w latach 1691–1700 miał udziały w czterech statkach) i samodzielny armator, zaliczany do grona najpoważniejszych w Gdańsku. Jego statki (lub z jego towarami) docierały głównie do Hiszpanii i Portugalii (eksport: drewno, maszty okrętowe, wańczos, zboże, len, import: sól, wino, ocet, cukier, limony). W 1689 posiadał statek „Der Friede”, 1 XII 1690 należąca do niego „Der Nordstern” zatonęła na wysokości Mierzei Wiślanej, w 1691 dysponował statkami „St. Johan” (pojemność 50 łasztów) i świeżo nabytą „Jungfrau Anna” (dwukrotnie – w 1693 i 1694 – będącą z ładunkiem ofiarą napadów kaprów holenderskich i francuskich), w 1691 także statkiem „Die gekröhnte Liebe von Dantzig” (zatonął 30 I 1697 w czasie wyprawy do Portugalii), od 1693 największym swoim statkiem (pojemność 300 łasztów, m.in. 24 armaty) „Die Königin von Polen” (5 XI 1697 uprowadzonym z gdańskiej redy do Kopenhagi przez francuskiego admirała Barta w ramach retorsji za odmowę przez gdańszczan poparcia kandydatury księcia Contiego do korony polskiej (stratę, z towarem, szacowano na 70 00 floerenów), zwrócony, w 1705 (w okresie hiszpańskiej wojny o sukcesję) uprowadzony do San Sebastian tym razem przez kaprów hiszpańskich, traktujących gdańska, neutralną, banderę jako wrogą hanzeatycką). Ogółem stan jego floty w szczytowym okresie działalności w okresie 1693–1696 szacuje się na 550 łasztów, później zaprzestał inwestowania w statki.<br/><br/> |
| − | Od ślubu zawartego 12 X 1688 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]] żonaty był z Anną (1670 – 10 VI 1737), córką kupca Johanna Brandlichta (1640–1688). Jako wdowa Anna kontynuowała działalność mężowską, m.in. w końcu w 1710 poniosła duże straty w towarze (żyto, groch), wiezionym do Amsterdamu na statku „Regina”, zarekwirowanym przez Duńczyków. <br/><br/> | + | Od ślubu zawartego 12 X 1688 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]] żonaty był z Anną (1670 – 10 VI 1737), córką kupca Johanna Brandlichta (1640–1688). Jako wdowa Anna kontynuowała działalność mężowską, m.in. w 1707 w spółce z siedmioma innymi kupcami-armatorami (m.in. Lorentzem Woltersem, Nathanaelem Holwellem czy Danielem Uphagenem) zamówiła u cieśli Friedricha Kalfaf budowę statku „Die Jungfrau Anna”, w końcu w 1710 poniosła duże straty w towarze (żyto, groch), wiezionym do Amsterdamu na statku „Regina”, zarekwirowanym przez Duńczyków, w 1714 z synami i Adelgundą Mathy z synem zamówiła u cieśli Kalffa 135 łasztowy statek o wymownej nazwie „Die zweene Wittwen von Dantzig” („Dwie wdowy z Gdańska”), w 1718 z synami zleciła cieśli Johannowi Swanowi budowę 125 łasztowej jednostki |
| − | Ojciec 1/ '''Johanna Jacoba''' (chrzest 29 XII 1690 – pochowany 10 VI 1761), od 16 II 1722 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind, dziecko gdańskich obywateli); 2/ '''Wilhelma Heinricha''' (chrzest 6 X 1692 – pochowany 17 VI 1762), od 14 II 1719 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska (na zasadzie jak wyżej), 3/ '''Benjamina''' (21 VIII 1692 – 22 III 1717), w lipcu 1707 zapisanego do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], 21 V 1711 uczestnika dysputy pod kierunkiem profesora [[SARTORIUS JOHANNES, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johannesa Sartoriusa]] o obłudzie pogan w kwestii modlitw i ślubów, od sierpnia 1714 | + | „Der König David von Dantzig”. <br/><br/> |
| + | Ojciec 1/ '''Johanna Jacoba''' (chrzest 29 XII 1690 – pochowany 10 VI 1761), od 16 II 1722 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind, dziecko gdańskich obywateli); 2/ '''Wilhelma Heinricha''' (chrzest 6 X 1692 – pochowany 17 VI 1762), od 14 II 1719 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska (na zasadzie jak wyżej), z braćmi Carlem i Peterem pozostającego w spółce kupiecko-armatorskiej 3/ '''Benjamina''' (21 VIII 1692 – 22 III 1717), w lipcu 1707 zapisanego do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], 21 V 1711 uczestnika dysputy pod kierunkiem profesora [[SARTORIUS JOHANNES, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johannesa Sartoriusa]] o obłudzie pogan w kwestii modlitw i ślubów, od sierpnia 1714 zapisanego na wydział prawa kalwińskiego uniwersytetu w Lejdzie, 4/ '''Carla''' (1 III 1699 Gdańsk – 25 III 1746 Gdańsk), od 16 XI 1723 posiadacza kupieckiego obywatelstwa gdańskiego (na zasadzie jak wyżej), od 1746 ławnika, wspólnie z braćmi Wilhelmem Heinrichem i Peterem pozostającego w spółce armatorskiej i 5/ [[UPHAGEN PETER, kupiec, armator, rajca | '''Petera''']]. <br/><br/> | ||
Pochowany z żoną pod płytą z herbem rodziny Uphagenów w kościele św. Piotra i Pawła. {{author: EBSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | Pochowany z żoną pod płytą z herbem rodziny Uphagenów w kościele św. Piotra i Pawła. {{author: EBSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
'''Bibliografia''': <br/> | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| Linia 11: | Linia 12: | ||
''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 551. <br/> | ''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 551. <br/> | ||
''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 286. <br/> | ''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 286. <br/> | ||
| + | Groth Andrzej, ''Rozwój floty i żeglugi gdańskiej w latach 1660–1700'', Gdańsk 1974, s. 181.<br/> | ||
| + | Trzoska Jerzy, ''Z dziejów budownictwa okrętowego w Gdańsku – wykaz statków zbudowanych w pierwszej połowie XVIII w.'', „Nautologia”, t. 20, 1985, nr 1, tabela. | ||
Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 472. <br/> | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 472. <br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 08:44, 18 lut 2025
WILHELM HEINRICH UPHAGEN (1666 – 5 IV 1705), kupiec, armator. Syn ► Johanna (Hansa) Uphagena. Od 3 IX 1668 posiadał kupieckie ► obywatelstwo Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind, dziecko gdańskich obywateli). Początkowo kupiec handlujący winem. Od 1698 przełożony ► szpitali św. Elżbiety i ► św. Ducha. Również od 1698 właściciel ojcowskiego dworu w ► Pieckach i położonej tam, wynajmowanej karczmy.
Od 1689 uprawiał handel morski, miał udziały w spółkach okrętowych (w latach 1691–1700 miał udziały w czterech statkach) i samodzielny armator, zaliczany do grona najpoważniejszych w Gdańsku. Jego statki (lub z jego towarami) docierały głównie do Hiszpanii i Portugalii (eksport: drewno, maszty okrętowe, wańczos, zboże, len, import: sól, wino, ocet, cukier, limony). W 1689 posiadał statek „Der Friede”, 1 XII 1690 należąca do niego „Der Nordstern” zatonęła na wysokości Mierzei Wiślanej, w 1691 dysponował statkami „St. Johan” (pojemność 50 łasztów) i świeżo nabytą „Jungfrau Anna” (dwukrotnie – w 1693 i 1694 – będącą z ładunkiem ofiarą napadów kaprów holenderskich i francuskich), w 1691 także statkiem „Die gekröhnte Liebe von Dantzig” (zatonął 30 I 1697 w czasie wyprawy do Portugalii), od 1693 największym swoim statkiem (pojemność 300 łasztów, m.in. 24 armaty) „Die Königin von Polen” (5 XI 1697 uprowadzonym z gdańskiej redy do Kopenhagi przez francuskiego admirała Barta w ramach retorsji za odmowę przez gdańszczan poparcia kandydatury księcia Contiego do korony polskiej (stratę, z towarem, szacowano na 70 00 floerenów), zwrócony, w 1705 (w okresie hiszpańskiej wojny o sukcesję) uprowadzony do San Sebastian tym razem przez kaprów hiszpańskich, traktujących gdańska, neutralną, banderę jako wrogą hanzeatycką). Ogółem stan jego floty w szczytowym okresie działalności w okresie 1693–1696 szacuje się na 550 łasztów, później zaprzestał inwestowania w statki.
Od ślubu zawartego 12 X 1688 w ► kościele św. Piotra i Pawła żonaty był z Anną (1670 – 10 VI 1737), córką kupca Johanna Brandlichta (1640–1688). Jako wdowa Anna kontynuowała działalność mężowską, m.in. w 1707 w spółce z siedmioma innymi kupcami-armatorami (m.in. Lorentzem Woltersem, Nathanaelem Holwellem czy Danielem Uphagenem) zamówiła u cieśli Friedricha Kalfaf budowę statku „Die Jungfrau Anna”, w końcu w 1710 poniosła duże straty w towarze (żyto, groch), wiezionym do Amsterdamu na statku „Regina”, zarekwirowanym przez Duńczyków, w 1714 z synami i Adelgundą Mathy z synem zamówiła u cieśli Kalffa 135 łasztowy statek o wymownej nazwie „Die zweene Wittwen von Dantzig” („Dwie wdowy z Gdańska”), w 1718 z synami zleciła cieśli Johannowi Swanowi budowę 125 łasztowej jednostki
„Der König David von Dantzig”.
Ojciec 1/ Johanna Jacoba (chrzest 29 XII 1690 – pochowany 10 VI 1761), od 16 II 1722 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind, dziecko gdańskich obywateli); 2/ Wilhelma Heinricha (chrzest 6 X 1692 – pochowany 17 VI 1762), od 14 II 1719 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska (na zasadzie jak wyżej), z braćmi Carlem i Peterem pozostającego w spółce kupiecko-armatorskiej 3/ Benjamina (21 VIII 1692 – 22 III 1717), w lipcu 1707 zapisanego do gdańskiego ► Gimnazjum Akademickiego, 21 V 1711 uczestnika dysputy pod kierunkiem profesora ► Johannesa Sartoriusa o obłudzie pogan w kwestii modlitw i ślubów, od sierpnia 1714 zapisanego na wydział prawa kalwińskiego uniwersytetu w Lejdzie, 4/ Carla (1 III 1699 Gdańsk – 25 III 1746 Gdańsk), od 16 XI 1723 posiadacza kupieckiego obywatelstwa gdańskiego (na zasadzie jak wyżej), od 1746 ławnika, wspólnie z braćmi Wilhelmem Heinrichem i Peterem pozostającego w spółce armatorskiej i 5/ ► Petera.
Pochowany z żoną pod płytą z herbem rodziny Uphagenów w kościele św. Piotra i Pawła.
Bibliografia:
Album studiosorum Academiae Lugduno-Batavae MDLXXV–MDCCCLXXV. Accedunt nomina curatorum et professorum per eadem secula, ed. Willem N. Du Rieu, Hagae Comitum 1875, s. 837.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 551.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 286.
Groth Andrzej, Rozwój floty i żeglugi gdańskiej w latach 1660–1700, Gdańsk 1974, s. 181.
Trzoska Jerzy, Z dziejów budownictwa okrętowego w Gdańsku – wykaz statków zbudowanych w pierwszej połowie XVIII w., „Nautologia”, t. 20, 1985, nr 1, tabela.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 472.
