SKIBA JAN, działacz opozycji demokratycznej
(korekta EJ) |
|||
| (Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
[[File: Jan_Skiba.jpg |thumb| Jan Skiba]] | [[File: Jan_Skiba.jpg |thumb| Jan Skiba]] | ||
| + | [[File: Jan_Skiba,_2019.JPG |thumb| Jan Skiba (z lewej) podczas uroczystości w byłym obozie internowanych w Strzebielinku, 2019]] | ||
'''JAN SKIBA''' (ur. 22 I 1944 Tyrawa Solna koło Sanoka), działacz opozycji demokratycznej. Syn Stefana i Katarzyny z domu Palka. W 1947 rodzina została wysiedlona do Krępy Kaszubskiej koło Lęborka, gdzie w 1957 ukończył szkołę podstawową. W latach 1957–1960 uczył się w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Pucku, stolarz. Od września 1960 do 13 VII 1963 pracował jako stolarz w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni. Od 29 VII 1963 zatrudniony w [[STOCZNIA GDAŃSKA | Stoczni Gdańskiej]], gdzie do października 1971 pracował na stanowisku stolarza okrętowego. W czerwcu 1971 ukończył naukę i zdał maturę w Trzyletnim Technikum dla Pracujących Stoczni Gdańskiej. Od października 1971 do stycznia 1974 był traserem, od lutego 1974 do listopada 1983 monterem kadłubów okrętowych. W trakcie pracy, od listopada 1964 do listopada 1966 odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce wojsk chemicznych w Biskupcu Reszelskim.<br/><br/> | '''JAN SKIBA''' (ur. 22 I 1944 Tyrawa Solna koło Sanoka), działacz opozycji demokratycznej. Syn Stefana i Katarzyny z domu Palka. W 1947 rodzina została wysiedlona do Krępy Kaszubskiej koło Lęborka, gdzie w 1957 ukończył szkołę podstawową. W latach 1957–1960 uczył się w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Pucku, stolarz. Od września 1960 do 13 VII 1963 pracował jako stolarz w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni. Od 29 VII 1963 zatrudniony w [[STOCZNIA GDAŃSKA | Stoczni Gdańskiej]], gdzie do października 1971 pracował na stanowisku stolarza okrętowego. W czerwcu 1971 ukończył naukę i zdał maturę w Trzyletnim Technikum dla Pracujących Stoczni Gdańskiej. Od października 1971 do stycznia 1974 był traserem, od lutego 1974 do listopada 1983 monterem kadłubów okrętowych. W trakcie pracy, od listopada 1964 do listopada 1966 odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce wojsk chemicznych w Biskupcu Reszelskim.<br/><br/> | ||
W [[GRUDZIEŃ 1970 | Grudniu ’70]] uczestniczył w protestach na ulicach Gdańska, w [[CZERWIEC 1976 | Czerwcu ’76]], 25 tego miesiąca, był uczestnikiem w wiecu pod budynkiem dyrekcji Stoczni. W [[SIERPIEŃ 1980 | Sierpniu ’80]] brał udział w stoczniowym strajku, od września 1980 włączył się w organizowanie struktur związkowych NSZZ [[SOLIDARNOŚĆ | „Solidarność”]] na swoim Wydziale K-2. Został działaczem komitetu założycielskiego, po przeprowadzeniu wyborów związkowych – wiceprzewodniczącym Komisji Wydziałowej K-2 i działaczem Komisji Zakładowej (KZ). Po wprowadzeniu [[STAN WOJENNY | stanu wojennego]], od 14 do 16 XII 1981 uczestniczył w strajku protestacyjnym w Stoczni. Od stycznia 1982 włączył się w działalność podziemnej „Solidarności” (nazwanej później Tajną Komisją Zakładową), próbował prowadzić statutową działalność związkową: zbierał składki, wypłacał świadczenia z tytułu narodzin dziecka, zgonu członka rodziny itp., pomagał także rodzinom represjonowanych stoczniowców. Był również łącznikiem między ukrywającymi się [[LIS BOGDAN, radny, poseł, honorowy obywatel miasta Gdańska | Bogdanem Lisem]] i [[BORUSEWICZ BOGDAN, polityk, honorowy obywatel Gdańska | Bogdanem Borusewiczem]] a działaczami stoczniowymi. Utrzymywał także kontakt z rodziną internowanego [[WAŁĘSA LECH, prezydent Polski | Lecha Wałęsy]], mieszkał w bloku obok Wałęsów przy ul. Pilotów na gdańskiej [[ZASPA | Zaspie]]. Przekazywał na teren Stoczni do kolportażu biuletyny strajkowe wydawnictwa Regionalnej Komisji Koordynacyjnej Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”. <br/><br/> | W [[GRUDZIEŃ 1970 | Grudniu ’70]] uczestniczył w protestach na ulicach Gdańska, w [[CZERWIEC 1976 | Czerwcu ’76]], 25 tego miesiąca, był uczestnikiem w wiecu pod budynkiem dyrekcji Stoczni. W [[SIERPIEŃ 1980 | Sierpniu ’80]] brał udział w stoczniowym strajku, od września 1980 włączył się w organizowanie struktur związkowych NSZZ [[SOLIDARNOŚĆ | „Solidarność”]] na swoim Wydziale K-2. Został działaczem komitetu założycielskiego, po przeprowadzeniu wyborów związkowych – wiceprzewodniczącym Komisji Wydziałowej K-2 i działaczem Komisji Zakładowej (KZ). Po wprowadzeniu [[STAN WOJENNY | stanu wojennego]], od 14 do 16 XII 1981 uczestniczył w strajku protestacyjnym w Stoczni. Od stycznia 1982 włączył się w działalność podziemnej „Solidarności” (nazwanej później Tajną Komisją Zakładową), próbował prowadzić statutową działalność związkową: zbierał składki, wypłacał świadczenia z tytułu narodzin dziecka, zgonu członka rodziny itp., pomagał także rodzinom represjonowanych stoczniowców. Był również łącznikiem między ukrywającymi się [[LIS BOGDAN, radny, poseł, honorowy obywatel miasta Gdańska | Bogdanem Lisem]] i [[BORUSEWICZ BOGDAN, polityk, honorowy obywatel Gdańska | Bogdanem Borusewiczem]] a działaczami stoczniowymi. Utrzymywał także kontakt z rodziną internowanego [[WAŁĘSA LECH, prezydent Polski | Lecha Wałęsy]], mieszkał w bloku obok Wałęsów przy ul. Pilotów na gdańskiej [[ZASPA | Zaspie]]. Przekazywał na teren Stoczni do kolportażu biuletyny strajkowe wydawnictwa Regionalnej Komisji Koordynacyjnej Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”. <br/><br/> | ||
W przededniu drugiej rocznicy podpisania [[POROZUMIENIE GDAŃSKIE | porozumienia gdańskiego]], 29 VIII 1982, został prewencyjnie zatrzymany i internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, gdzie przetrzymywany był do 7 XII 1982. Po wyjściu na wolność wrócił do pracy w stoczni i nadal aktywnie prowadził działalność związkową. Był obserwowany przez [[URZĄD BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO I SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA | Służbę Bezpieczeństwa]] (SB) z jeszcze jednego powodu: na Wydziale K-2 Stoczni, gdzie pracował, nie wybrano jeszcze władz nowego związku zawodowego, zrzeszonego w OPZZ. Uważano, że przysłużył się temu właśnie on i dwaj inni działacze „Solidarności”: przewodniczący Komisji Wydziałowej Kazimierz Pierożek i [[BARANOWSKI BRUNON, działacz opozycji demokratycznej | Bruno Baranowski]].<br/><br/> | W przededniu drugiej rocznicy podpisania [[POROZUMIENIE GDAŃSKIE | porozumienia gdańskiego]], 29 VIII 1982, został prewencyjnie zatrzymany i internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, gdzie przetrzymywany był do 7 XII 1982. Po wyjściu na wolność wrócił do pracy w stoczni i nadal aktywnie prowadził działalność związkową. Był obserwowany przez [[URZĄD BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO I SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA | Służbę Bezpieczeństwa]] (SB) z jeszcze jednego powodu: na Wydziale K-2 Stoczni, gdzie pracował, nie wybrano jeszcze władz nowego związku zawodowego, zrzeszonego w OPZZ. Uważano, że przysłużył się temu właśnie on i dwaj inni działacze „Solidarności”: przewodniczący Komisji Wydziałowej Kazimierz Pierożek i [[BARANOWSKI BRUNON, działacz opozycji demokratycznej | Bruno Baranowski]].<br/><br/> | ||
15 VIII 1983 został zatrzymany przez funkcjonariuszy SB w sklepie mięsnym. Mimo że w jego mieszkaniu nie znaleziono materiałów solidarnościowych, postanowieniem Prokuratora Wojewódzkiego w Gdańsku aresztowany i osadzony w [[ARESZT ŚLEDCZY W GDAŃSKU | Areszcie Śledczym]] w Gdańsku. 8 XII 1983 postanowieniem Sądu Wojewódzkiego został jednak wypuszczony na wolność i mógł odpowiadać przed sądem z wolnej stopy. Z powodu docierających informacji o możliwym ponownym aresztowaniu, przed świętami Bożego Narodzenia 1983 ukrył się w domu brata żony w Bydgoszczy. Pozostawał w ukryciu do 28 I 1984, do czasu kolejnej rozprawy przed Sądem Wojewódzkim w Gdańsku. Został skazany na rok pozbawienia wolności w zawieszeniu na trzy lata. Dotychczasowe uwięzienie zaliczono na poczet grzywny. Zwolniony z pracy w Stoczni Gdańskiej, na dwa tygodnie znalazł zatrudnienie w Gdańskim Przedsiębiorstwie Budowalnym, następnie pracował w polonijnej firmie budowlanej, m.in. przez kilka lat przy remoncie [[TEATR MINIATURA | Teatru „Miniatura”]]. Od 1988 do emerytury w 2004 był zaopatrzeniowcem w Wydawnictwie Gdańskim. <br/><br/> | 15 VIII 1983 został zatrzymany przez funkcjonariuszy SB w sklepie mięsnym. Mimo że w jego mieszkaniu nie znaleziono materiałów solidarnościowych, postanowieniem Prokuratora Wojewódzkiego w Gdańsku aresztowany i osadzony w [[ARESZT ŚLEDCZY W GDAŃSKU | Areszcie Śledczym]] w Gdańsku. 8 XII 1983 postanowieniem Sądu Wojewódzkiego został jednak wypuszczony na wolność i mógł odpowiadać przed sądem z wolnej stopy. Z powodu docierających informacji o możliwym ponownym aresztowaniu, przed świętami Bożego Narodzenia 1983 ukrył się w domu brata żony w Bydgoszczy. Pozostawał w ukryciu do 28 I 1984, do czasu kolejnej rozprawy przed Sądem Wojewódzkim w Gdańsku. Został skazany na rok pozbawienia wolności w zawieszeniu na trzy lata. Dotychczasowe uwięzienie zaliczono na poczet grzywny. Zwolniony z pracy w Stoczni Gdańskiej, na dwa tygodnie znalazł zatrudnienie w Gdańskim Przedsiębiorstwie Budowalnym, następnie pracował w polonijnej firmie budowlanej, m.in. przez kilka lat przy remoncie [[TEATR MINIATURA | Teatru „Miniatura”]]. Od 1988 do emerytury w 2004 był zaopatrzeniowcem w Wydawnictwie Gdańskim. <br/><br/> | ||
| − | Działacz na rzecz uhonorowania byłych więźniów obozu w Strzebielinku, od 2014 organizator na jego terenie corocznych sierpniowych obchodów rocznicy strajków 1980 i wprowadzenia stanu wojennego. W 2017 był współzałożycielem Stowarzyszenia „Strzebielinek”; został jego wiceprezesem. Dzięki staraniom stowarzyszenia na murze obozu odsłonięto tablicę upamiętniającą. Angażuje się także w upamiętnienie zmarłych działaczy stowarzyszenia. Od 1972 żonaty z Balbiną z domu Michałowską (ur. 1948). Ojciec Magdaleny (ur. 1973) i Witolda (ur. 1974). {{author:ArKa}} <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | + | Działacz na rzecz uhonorowania byłych więźniów obozu w Strzebielinku, od 2014 organizator na jego terenie corocznych sierpniowych obchodów rocznicy strajków 1980 i wprowadzenia stanu wojennego. W 2017 był współzałożycielem Stowarzyszenia „Strzebielinek”; został jego wiceprezesem. Dzięki staraniom stowarzyszenia na murze obozu odsłonięto tablicę upamiętniającą. Angażuje się także w upamiętnienie zmarłych działaczy stowarzyszenia. Od 1972 żonaty z Balbiną z domu Michałowską (ur. 1948). Ojciec Magdaleny (ur. 1973) i Witolda (ur. 1974). {{author:ArKa}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
'''Bibliografia''': <br/> | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| Linia 12: | Linia 13: | ||
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, akta Prokuratury Wojewódzkiej w Gdańsku. <br/> | Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, akta Prokuratury Wojewódzkiej w Gdańsku. <br/> | ||
Kazański Arkadiusz, ''Województwo gdańskie'', w: ''„Trzynastego grudnia roku pamiętnego…”. Internowani w stanie wojennym z powodów politycznych z województw bydgoskiego, elbląskiego, gdańskiego, słupskiego, toruńskiego i włocławskiego'', red. Igor Hałagida, Bydgoszcz–Gdańsk 2011. | Kazański Arkadiusz, ''Województwo gdańskie'', w: ''„Trzynastego grudnia roku pamiętnego…”. Internowani w stanie wojennym z powodów politycznych z województw bydgoskiego, elbląskiego, gdańskiego, słupskiego, toruńskiego i włocławskiego'', red. Igor Hałagida, Bydgoszcz–Gdańsk 2011. | ||
| − | |||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 09:31, 3 wrz 2024
JAN SKIBA (ur. 22 I 1944 Tyrawa Solna koło Sanoka), działacz opozycji demokratycznej. Syn Stefana i Katarzyny z domu Palka. W 1947 rodzina została wysiedlona do Krępy Kaszubskiej koło Lęborka, gdzie w 1957 ukończył szkołę podstawową. W latach 1957–1960 uczył się w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Pucku, stolarz. Od września 1960 do 13 VII 1963 pracował jako stolarz w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni. Od 29 VII 1963 zatrudniony w Stoczni Gdańskiej, gdzie do października 1971 pracował na stanowisku stolarza okrętowego. W czerwcu 1971 ukończył naukę i zdał maturę w Trzyletnim Technikum dla Pracujących Stoczni Gdańskiej. Od października 1971 do stycznia 1974 był traserem, od lutego 1974 do listopada 1983 monterem kadłubów okrętowych. W trakcie pracy, od listopada 1964 do listopada 1966 odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce wojsk chemicznych w Biskupcu Reszelskim.
W Grudniu ’70 uczestniczył w protestach na ulicach Gdańska, w Czerwcu ’76, 25 tego miesiąca, był uczestnikiem w wiecu pod budynkiem dyrekcji Stoczni. W Sierpniu ’80 brał udział w stoczniowym strajku, od września 1980 włączył się w organizowanie struktur związkowych NSZZ „Solidarność” na swoim Wydziale K-2. Został działaczem komitetu założycielskiego, po przeprowadzeniu wyborów związkowych – wiceprzewodniczącym Komisji Wydziałowej K-2 i działaczem Komisji Zakładowej (KZ). Po wprowadzeniu stanu wojennego, od 14 do 16 XII 1981 uczestniczył w strajku protestacyjnym w Stoczni. Od stycznia 1982 włączył się w działalność podziemnej „Solidarności” (nazwanej później Tajną Komisją Zakładową), próbował prowadzić statutową działalność związkową: zbierał składki, wypłacał świadczenia z tytułu narodzin dziecka, zgonu członka rodziny itp., pomagał także rodzinom represjonowanych stoczniowców. Był również łącznikiem między ukrywającymi się Bogdanem Lisem i Bogdanem Borusewiczem a działaczami stoczniowymi. Utrzymywał także kontakt z rodziną internowanego Lecha Wałęsy, mieszkał w bloku obok Wałęsów przy ul. Pilotów na gdańskiej Zaspie. Przekazywał na teren Stoczni do kolportażu biuletyny strajkowe wydawnictwa Regionalnej Komisji Koordynacyjnej Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”.
W przededniu drugiej rocznicy podpisania porozumienia gdańskiego, 29 VIII 1982, został prewencyjnie zatrzymany i internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, gdzie przetrzymywany był do 7 XII 1982. Po wyjściu na wolność wrócił do pracy w stoczni i nadal aktywnie prowadził działalność związkową. Był obserwowany przez Służbę Bezpieczeństwa (SB) z jeszcze jednego powodu: na Wydziale K-2 Stoczni, gdzie pracował, nie wybrano jeszcze władz nowego związku zawodowego, zrzeszonego w OPZZ. Uważano, że przysłużył się temu właśnie on i dwaj inni działacze „Solidarności”: przewodniczący Komisji Wydziałowej Kazimierz Pierożek i Bruno Baranowski.
15 VIII 1983 został zatrzymany przez funkcjonariuszy SB w sklepie mięsnym. Mimo że w jego mieszkaniu nie znaleziono materiałów solidarnościowych, postanowieniem Prokuratora Wojewódzkiego w Gdańsku aresztowany i osadzony w Areszcie Śledczym w Gdańsku. 8 XII 1983 postanowieniem Sądu Wojewódzkiego został jednak wypuszczony na wolność i mógł odpowiadać przed sądem z wolnej stopy. Z powodu docierających informacji o możliwym ponownym aresztowaniu, przed świętami Bożego Narodzenia 1983 ukrył się w domu brata żony w Bydgoszczy. Pozostawał w ukryciu do 28 I 1984, do czasu kolejnej rozprawy przed Sądem Wojewódzkim w Gdańsku. Został skazany na rok pozbawienia wolności w zawieszeniu na trzy lata. Dotychczasowe uwięzienie zaliczono na poczet grzywny. Zwolniony z pracy w Stoczni Gdańskiej, na dwa tygodnie znalazł zatrudnienie w Gdańskim Przedsiębiorstwie Budowalnym, następnie pracował w polonijnej firmie budowlanej, m.in. przez kilka lat przy remoncie Teatru „Miniatura”. Od 1988 do emerytury w 2004 był zaopatrzeniowcem w Wydawnictwie Gdańskim.
Działacz na rzecz uhonorowania byłych więźniów obozu w Strzebielinku, od 2014 organizator na jego terenie corocznych sierpniowych obchodów rocznicy strajków 1980 i wprowadzenia stanu wojennego. W 2017 był współzałożycielem Stowarzyszenia „Strzebielinek”; został jego wiceprezesem. Dzięki staraniom stowarzyszenia na murze obozu odsłonięto tablicę upamiętniającą. Angażuje się także w upamiętnienie zmarłych działaczy stowarzyszenia. Od 1972 żonaty z Balbiną z domu Michałowską (ur. 1948). Ojciec Magdaleny (ur. 1973) i Witolda (ur. 1974).
Bibliografia:
Relacja Jana Skiby (2012).
Archiwum Stoczni Gdańsk S.A., akta osobowe.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, akta Prokuratury Wojewódzkiej w Gdańsku.
Kazański Arkadiusz, Województwo gdańskie, w: „Trzynastego grudnia roku pamiętnego…”. Internowani w stanie wojennym z powodów politycznych z województw bydgoskiego, elbląskiego, gdańskiego, słupskiego, toruńskiego i włocławskiego, red. Igor Hałagida, Bydgoszcz–Gdańsk 2011.
