SKIBA JAN, działacz opozycji demokratycznej

Aktualna wersja na dzień 09:31, 3 wrz 2024

Jan Skiba

Jan Skiba (z lewej) podczas uroczystości w byłym obozie internowanych w Strzebielinku, 2019

JAN SKIBA (ur. 22 I 1944 Tyrawa Solna koło Sanoka), działacz opozycji demokratycznej. Syn Stefana i Katarzyny z domu Palka. W 1947 rodzina została wysiedlona do Krępy Kaszubskiej koło Lęborka, gdzie w 1957 ukończył szkołę podstawową. W latach 1957–1960 uczył się w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Pucku, stolarz. Od września 1960 do 13 VII 1963 pracował jako stolarz w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni. Od 29 VII 1963 zatrudniony w Stoczni Gdańskiej, gdzie do października 1971 pracował na stanowisku stolarza okrętowego. W czerwcu 1971 ukończył naukę i zdał maturę w Trzyletnim Technikum dla Pracujących Stoczni Gdańskiej. Od października 1971 do stycznia 1974 był traserem, od lutego 1974 do listopada 1983 monterem kadłubów okrętowych. W trakcie pracy, od listopada 1964 do listopada 1966 odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce wojsk chemicznych w Biskupcu Reszelskim.

W Grudniu ’70 uczestniczył w protestach na ulicach Gdańska, w Czerwcu ’76, 25 tego miesiąca, był uczestnikiem w wiecu pod budynkiem dyrekcji Stoczni. W Sierpniu ’80 brał udział w stoczniowym strajku, od września 1980 włączył się w organizowanie struktur związkowych NSZZ „Solidarność” na swoim Wydziale K-2. Został działaczem komitetu założycielskiego, po przeprowadzeniu wyborów związkowych – wiceprzewodniczącym Komisji Wydziałowej K-2 i działaczem Komisji Zakładowej (KZ). Po wprowadzeniu stanu wojennego, od 14 do 16 XII 1981 uczestniczył w strajku protestacyjnym w Stoczni. Od stycznia 1982 włączył się w działalność podziemnej „Solidarności” (nazwanej później Tajną Komisją Zakładową), próbował prowadzić statutową działalność związkową: zbierał składki, wypłacał świadczenia z tytułu narodzin dziecka, zgonu członka rodziny itp., pomagał także rodzinom represjonowanych stoczniowców. Był również łącznikiem między ukrywającymi się Bogdanem Lisem i Bogdanem Borusewiczem a działaczami stoczniowymi. Utrzymywał także kontakt z rodziną internowanego Lecha Wałęsy, mieszkał w bloku obok Wałęsów przy ul. Pilotów na gdańskiej Zaspie. Przekazywał na teren Stoczni do kolportażu biuletyny strajkowe wydawnictwa Regionalnej Komisji Koordynacyjnej Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”.

W przededniu drugiej rocznicy podpisania porozumienia gdańskiego, 29 VIII 1982, został prewencyjnie zatrzymany i internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, gdzie przetrzymywany był do 7 XII 1982. Po wyjściu na wolność wrócił do pracy w stoczni i nadal aktywnie prowadził działalność związkową. Był obserwowany przez Służbę Bezpieczeństwa (SB) z jeszcze jednego powodu: na Wydziale K-2 Stoczni, gdzie pracował, nie wybrano jeszcze władz nowego związku zawodowego, zrzeszonego w OPZZ. Uważano, że przysłużył się temu właśnie on i dwaj inni działacze „Solidarności”: przewodniczący Komisji Wydziałowej Kazimierz Pierożek i Bruno Baranowski.

15 VIII 1983 został zatrzymany przez funkcjonariuszy SB w sklepie mięsnym. Mimo że w jego mieszkaniu nie znaleziono materiałów solidarnościowych, postanowieniem Prokuratora Wojewódzkiego w Gdańsku aresztowany i osadzony w Areszcie Śledczym w Gdańsku. 8 XII 1983 postanowieniem Sądu Wojewódzkiego został jednak wypuszczony na wolność i mógł odpowiadać przed sądem z wolnej stopy. Z powodu docierających informacji o możliwym ponownym aresztowaniu, przed świętami Bożego Narodzenia 1983 ukrył się w domu brata żony w Bydgoszczy. Pozostawał w ukryciu do 28 I 1984, do czasu kolejnej rozprawy przed Sądem Wojewódzkim w Gdańsku. Został skazany na rok pozbawienia wolności w zawieszeniu na trzy lata. Dotychczasowe uwięzienie zaliczono na poczet grzywny. Zwolniony z pracy w Stoczni Gdańskiej, na dwa tygodnie znalazł zatrudnienie w Gdańskim Przedsiębiorstwie Budowalnym, następnie pracował w polonijnej firmie budowlanej, m.in. przez kilka lat przy remoncie Teatru „Miniatura”. Od 1988 do emerytury w 2004 był zaopatrzeniowcem w Wydawnictwie Gdańskim.

Działacz na rzecz uhonorowania byłych więźniów obozu w Strzebielinku, od 2014 organizator na jego terenie corocznych sierpniowych obchodów rocznicy strajków 1980 i wprowadzenia stanu wojennego. W 2017 był współzałożycielem Stowarzyszenia „Strzebielinek”; został jego wiceprezesem. Dzięki staraniom stowarzyszenia na murze obozu odsłonięto tablicę upamiętniającą. Angażuje się także w upamiętnienie zmarłych działaczy stowarzyszenia. Od 1972 żonaty z Balbiną z domu Michałowską (ur. 1948). Ojciec Magdaleny (ur. 1973) i Witolda (ur. 1974). ArKa

Bibliografia:
Relacja Jana Skiby (2012).
Archiwum Stoczni Gdańsk S.A., akta osobowe.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, akta Prokuratury Wojewódzkiej w Gdańsku.
Kazański Arkadiusz, Województwo gdańskie, w: „Trzynastego grudnia roku pamiętnego…”. Internowani w stanie wojennym z powodów politycznych z województw bydgoskiego, elbląskiego, gdańskiego, słupskiego, toruńskiego i włocławskiego, red. Igor Hałagida, Bydgoszcz–Gdańsk 2011.