DEKLARACJA GDAŃSKA, 2003

Aktualna wersja na dzień 13:06, 21 wrz 2024

DEKLARACJA GDAŃSKA, podpisana 29 X 2003 w Gdańsku przez prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego i prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Johannesa Raua. Okazją do jej podpisania była wizyta prezydenta RFN w Gdańsku związana z obchodami 100-lecia urodzin Ericha Brosta. Odbyło się wówczas wręczenie Gdańskowi i Bremie nagrody jego imienia za 27-letnią partnerską współpracę kulturową, naukową i gospodarczą, służącą pojednaniu między obydwoma narodami. Mianem „Deklaracji Gdańskiej” wcześniej określono dokument podpisany podczas XVII Zjazdu Nowej Hanzy w Gdańsku w 1997.

Przed podpisaniem „Deklaracji” prezydenci Polski i Niemiec odbyli rozmowy w Ratuszu Głównego Miasta. Następnie w Dworze Artusa, w którym odbyły się wspomniane powyżej uroczystości rocznicowe, przyjęli wcześniej uzgodniony tekst i go podpisali.

W „Deklaracji” wezwali do szczerego europejskiego dialogu w sprawie wysiedleń, ucieczek i wypędzeń, które dotknęły miliony Europejczyków w XX wieku. W imieniu obu narodów podkreślili potrzebę pamięci o okrucieństwach wywołanych wojną rozpętaną przez reżim narodowosocjalistyczny. W Deklaracji podkreślono, że wysiedlenia, ucieczki i wypędzenia są znaczącą częścią historii całej Europy, a co za tym idzie − jej dziedzictwem. Ta spuścizna powinna prowadzić do zjednoczenia i wspólnych wysiłków dla lepszej przyszłości obu narodów. W tekście podkreślono także potrzebę pamięci o ofiarach i pracy nad tym, aby nigdy więcej nie doszło do takiej tragedii. Obaj prezydenci zapewnili, że pamięć i żałoba nie zostaną nadużyte, by ponownie podzielić Europę. W „Deklaracji” mowa była również o tym, że między Polską i Niemcami nie może więcej dochodzić do materialnych roszczeń, wzajemnych oskarżeń i przeciwstawiania sobie popełnionych przestępstw. Wyrażono chęć udokumentowania na nowo wszystkich przypadków wysiedlania, ucieczek i wypędzania w Europie, które miały miejsce w XX wieku, tak aby ich przyczyny, kontekst historyczny i konsekwencje były dla wszystkich czytelne. Prezydenci podkreślili swoje oczekiwania w stosunku do osób o najwyższym autorytecie moralnym – liczyli na ich wsparcie w zakresie szerzenia europejskiego dialogu, formułowaniu zaleceń, form i struktur tego procesu oraz jego dokumentacji.

Po podpisaniu „Deklaracji” prezydenci obu państw publicznie zapewnili, iż głęboko wierzą w to, że wyniki takiego europejskiego dialogu znacząco wpłyną na wzajemne zrozumienie i pogłębią wspólne więzi wszystkich obywateli Europy. „Deklaracja Gdańska” była kolejnym, acz symbolicznym, krokiem w trwającym pojednaniu polsko-niemieckim. AKP PP









Bibliografia:
Aleksander Kwaśniewski i Johannes Rau napisali. Deklaracja Gdańska, „Dziennik Bałtycki” 30 X 2003, nr 254, s. 5.
Gdańsk. Partnerzy pojednania, „Dziennik Bałtycki” 30 X 2003, nr 254, s. 1.
J.G., Deklaracja prezydentów. Ocenić wysiedlenia, „Głos Wybrzeża” 30 X 2003, nr 210, s. 2.
J.G., Prezydenci Polski i Niemiec w Gdańsku. Pojednanie najważniejsze, „Głos Wybrzeża” 30 X 2003, nr 210, s. 1.
Sandecki Maciej, 27 lat razem. Gdańsk i Brema zostały uhonorowane przez prezydentów Polski i Niemiec Nagrodą im. Ericha Brosta, „Gazeta Wyborcza. Trójmiasto” 30 X 2003, s. 1.
Szreter Dariusz, (pedr.), Wydarzenia. Nagroda Brosta. Prezydenci w Gdańsku. Za partnerstwo, „Dziennik Bałtycki” 30 X 2003, nr 254, s. 5. Wóycicki Kazimierz, Czachur Waldemar, Jak rozmawiać z Niemcami? O trudnościach dialogu polsko-niemieckiego i jego europejskim wyzwaniu, Wrocław 2009, s. 44.