KOŚCIÓŁ ŚW. ANNY I JOACHIMA

Aktualna wersja na dzień 10:23, 9 lut 2024

Ksiądz Anton Sawatzki i położenie kamienia węgielnego pod budowę kościoła św. Anny i Joachima, 3 VII 1932

Położenie kamienia węgielnego pod budowę kościoła św. Anny i Joachima, 3 VII 1932

KOŚCIÓŁ ŚW. ANNY I JOACHIMA, Letnica, ul. Starowiejska 44. 14 I 1912 z inicjatywy Antoniego Michny, kierownika miejscowej szkoły i późniejszego działacza gdańskiej Polonii, założono Towarzystwo Budowy Kościoła z zadaniem wybudowania świątyni dla tej nowo powstałej dzielnicy. W lutym 1912 uruchomiono dla wiernych prowizoryczną kaplicę w sali tanecznej restauracji Josefa Woelkego przy Lauentaler Straße 16 (ul. Starowiejska). Była ona filią parafii przy kościele św. Jadwigi w Nowym Porcie. W 1917 posługę duszpasterską przeniesiono do kaplicy urządzonej w baraku szkolnym.

Kościół właściwy z adresem przy Lauentaler Straße 44 i wezwaniem (pierwotnie tylko) św. Anny wybudowano w latach 1932–1933 według projektu gdańskiej pracowni architektonicznej Tiede & Abraham; prace rozpoczęto 6 VI 1932, kamień węgielny wmurowano 3 VII 1932, a 30 VII 1933 bp Eduard O’Rourke poświęcił świątynię. Nie powiodły się natomiast starania Antoniego Michny o założenie przykościelnego cmentarza. W założeniu miała to być trójnawowa bazylika, jednak z braku funduszy wybudowano tylko nawę główną, środkową. Z kościoła św. Mikołaja przekazano na jego użytek trzy obrazy: Zdjęcie z krzyża, Przekazanie przez Maryję różańca św. Dominikowi i Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (dwa pierwsze wiszą obecnie w prezbiterium, trzeci w nawie bocznej, ten ostatni autorstwa Antoniego Born-Borkowskiego). W kościele posługiwali na przemian kapłani z Nowego Portu i pallotyni z ośrodka we Wrzeszczu i Młynisk. 2 VII 1939 erygowano osobną parafię dla Letnicy (pierwszy proboszcz pallotyn, Antoni Wycisk, w 1943 został odsunięty od duszpasterstwa przez Niemców i wysiedlony do Wałbrzycha). Za czasów proboszcza Antoniego Wyciska doposażono świątynię (tabernakulum, organy). W latach 1943–1945 posługę pełnili księża z Wrzeszcza i Brzeźna.

W 1945 w wyniku działań wojennych świątynia została uszkodzona, zniszczono dach, wybito szyby, podziurawiono ostrzałem artyleryjskim ściany. Parafię na krótko objęli pallotyni (do 1947), następnie przeszła w ręce księży diecezjalnych. Dokonano w tym czasie stosownych remontów, umożliwiających funkcjonowanie duszpasterstwa. W 1947–1958 pracowały tu także pallotynki. W okresie 1953–1987 proboszczem był zasłużony dla gdańskiego Kościoła ks. kanonik Kazimierz Orkusz. Za jego rządów kompleks parafialny został zmodernizowany: w 1956 kościół otrzymał witraże poświęcone tematyce historii zbawienia.

Świątynię powiększono w 1958, dobudowując od południowego-zachodu (od ul. Suchej) prezbiterium i zakrystię wraz z salkami katechetycznymi oraz wyremontowano budynek plebanii znajdującej się przy ul. Suchej 3. Po 1991 zmieniono wezwanie kościoła (dodając do św. Anny wezwanie św. Joachima) z zamiarem stworzenia centrum modlitewno-formacyjnego dla osób starszych (dziadków i babć, którym patronują święci Anna i Joachim). W 2002 w dawnym kompleksie katechetycznym otworzono Parafialne Centrum Nazaretańskie, oferujące noclegi dla grup młodzieżowych (tzw. oaz) z głębi Polski. Kościół na planie prostokąta, w osi wschód-zachód (z lekkim odchyleniem na północ), z prezbiterium od strony zachodniej, przykryty dachem dwupołaciowym, krytym dachówką z sygnaturką pośrodku nawy głównej. Poza wyżej wymienionymi cennymi malowidłami, w prezbiterium ołtarz neobarokowy ze współczesnym obrazem autorstwa Barbary Miśkowicz, przedstawiającym patronów kościoła jako rodziców Maryi. SK