KAMLARIA
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File:1_Kamlaria.jpg|thumb|Jedna z kart najstarszej gdańskiej księgi kamlarskiej z lat 1379–1382]] | [[File:1_Kamlaria.jpg|thumb|Jedna z kart najstarszej gdańskiej księgi kamlarskiej z lat 1379–1382]] | ||
| − | [[File: Kominek_w_Kamlarii.jpg |thumb| Wnętrze Kamlarii, z zaginionym obrazem morświna i zniszczonym w 1945 kominkiem rzeźbiarza [[MEER (BARTH) MŁ. WILLEM van der, rzeźbiarz, kamieniarz| Wilhelma van der Meera]], [[SCHULTZ JOHANN CARL, artysta malarz, pedagog | Johann Carl Schultz]], 1855–1868 | + | [[File: Kominek_w_Kamlarii.jpg |thumb| Wnętrze Kamlarii, z zaginionym obrazem morświna i zniszczonym w 1945 kominkiem rzeźbiarza [[MEER (BARTH) MŁ. WILLEM van der, rzeźbiarz, kamieniarz| Wilhelma van der Meera]], [[SCHULTZ JOHANN CARL, artysta malarz, pedagog | Johann Carl Schultz]], 1855–1868]] |
'''KAMLARIA''' (Kämmerei). Urząd miejski zarządzający finansami, z siedzibą w [[RATUSZ GŁÓWNEGO MIASTA | Ratuszu Głównego Miasta Gdańska]]; działał od XIV wieku do 1794 i w latach 1807–1814. Podlegał początkowo [[RADA MIEJSKA | Radzie Miejskiej]], od 2. połowy XVI wieku wszystkim ordynkom za pośrednictwem wybieranych komisji. Obejmował trzy wydziały: kasy miejskiej, [[URZĄD BUDOWLANY | urzędu budowlanego]], od 1587 zarządu Zbrojowni. Pierwotnie Kamlarię prowadziło dwóch, od 1589/1592 – trzech najstarszych rajców, zwanych kamlarzami (Kämmerer), zarządzających kolejno poszczególnymi wydziałami. <br/><br/> | '''KAMLARIA''' (Kämmerei). Urząd miejski zarządzający finansami, z siedzibą w [[RATUSZ GŁÓWNEGO MIASTA | Ratuszu Głównego Miasta Gdańska]]; działał od XIV wieku do 1794 i w latach 1807–1814. Podlegał początkowo [[RADA MIEJSKA | Radzie Miejskiej]], od 2. połowy XVI wieku wszystkim ordynkom za pośrednictwem wybieranych komisji. Obejmował trzy wydziały: kasy miejskiej, [[URZĄD BUDOWLANY | urzędu budowlanego]], od 1587 zarządu Zbrojowni. Pierwotnie Kamlarię prowadziło dwóch, od 1589/1592 – trzech najstarszych rajców, zwanych kamlarzami (Kämmerer), zarządzających kolejno poszczególnymi wydziałami. <br/><br/> | ||
| − | Od 1658 dostęp do Kamlarii otrzymali także przedstawiciele pozostałych ordynków: dwóch z drugiego i czterech z [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] (liczba tych ostatnich została podwojona w ordynacji króla polskiego Augusta III). Dochody Kamlarii dzielono na: 1) zwyczajne, pochodzące | + | Od 1658 dostęp do Kamlarii otrzymali także przedstawiciele pozostałych ordynków: dwóch z drugiego (ławnicy) i czterech z [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] (liczba tych ostatnich została podwojona w ordynacji króla polskiego Augusta III). Dochody Kamlarii dzielono na: 1) zwyczajne, pochodzące m.in. z [[KOMORA PALOWA | Komory Palowej]], młynów i cegielni miejskich, podatku od sum spadkowych wywożonych z miasta, akcyz, kaduków, czynszów gruntowych, wag miejskich, posiadłości wiejskich, jarmarku dominikańskiego, straganów handlowych, zapisów w [[KSIĘGI GRUNTOWE | księgach gruntowych]], opłat za zbieranie bursztynu, za pilotowanie statków, korzystanie z głębi morskiej, procentów od pożyczonych kapitałów, loterii, sprzedaży skonfiskowanych towarów i innych podatków lub opłat; 2) nadzwyczajne, zwane funduszami posiłkowymi, pochodzące z opłat pobieranych w formie akcyz, szarwarków, powierzonych urzędów miejskich, podatku spadkowego, od [[MENONICI | menonitów]] i [[ŻYDZI | żydów]]. <br/><br/> |
| − | Wydatki kamlarii obejmowały głównie zakupy broni i amunicji, spłaty rat królewskich, utrzymanie i remonty budowli publicznych, wynagrodzenie urzędników miejskich oraz dowódców wojskowych, utrzymanie twierdzy [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujście]], koszty reprezentacyjne, odsetki od pożyczonych kapitałów. {{author: JZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | + | Wydatki kamlarii obejmowały głównie zakupy broni i amunicji, spłaty rat królewskich, utrzymanie i remonty budowli publicznych, wynagrodzenie urzędników miejskich oraz dowódców wojskowych, utrzymanie twierdzy [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujście]], koszty reprezentacyjne, odsetki od pożyczonych kapitałów. {{author: JZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
'''Bibliografia:'''<br/><br/> | '''Bibliografia:'''<br/><br/> | ||
''Najstarsze księgi kamlarskie Głównego Miasta Gdańska z XIV–XV wieku'', wydał i komentarzem opatrzył Marcin Grulkowski, Gdańsk 2016 (edycja źródła i przedstawienie stanu badań) | ''Najstarsze księgi kamlarskie Głównego Miasta Gdańska z XIV–XV wieku'', wydał i komentarzem opatrzył Marcin Grulkowski, Gdańsk 2016 (edycja źródła i przedstawienie stanu badań) | ||
Aktualna wersja na dzień 09:14, 28 wrz 2024
KAMLARIA (Kämmerei). Urząd miejski zarządzający finansami, z siedzibą w Ratuszu Głównego Miasta Gdańska; działał od XIV wieku do 1794 i w latach 1807–1814. Podlegał początkowo Radzie Miejskiej, od 2. połowy XVI wieku wszystkim ordynkom za pośrednictwem wybieranych komisji. Obejmował trzy wydziały: kasy miejskiej, urzędu budowlanego, od 1587 zarządu Zbrojowni. Pierwotnie Kamlarię prowadziło dwóch, od 1589/1592 – trzech najstarszych rajców, zwanych kamlarzami (Kämmerer), zarządzających kolejno poszczególnymi wydziałami.
Od 1658 dostęp do Kamlarii otrzymali także przedstawiciele pozostałych ordynków: dwóch z drugiego (ławnicy) i czterech z Trzeciego Ordynku (liczba tych ostatnich została podwojona w ordynacji króla polskiego Augusta III). Dochody Kamlarii dzielono na: 1) zwyczajne, pochodzące m.in. z Komory Palowej, młynów i cegielni miejskich, podatku od sum spadkowych wywożonych z miasta, akcyz, kaduków, czynszów gruntowych, wag miejskich, posiadłości wiejskich, jarmarku dominikańskiego, straganów handlowych, zapisów w księgach gruntowych, opłat za zbieranie bursztynu, za pilotowanie statków, korzystanie z głębi morskiej, procentów od pożyczonych kapitałów, loterii, sprzedaży skonfiskowanych towarów i innych podatków lub opłat; 2) nadzwyczajne, zwane funduszami posiłkowymi, pochodzące z opłat pobieranych w formie akcyz, szarwarków, powierzonych urzędów miejskich, podatku spadkowego, od menonitów i żydów.
Wydatki kamlarii obejmowały głównie zakupy broni i amunicji, spłaty rat królewskich, utrzymanie i remonty budowli publicznych, wynagrodzenie urzędników miejskich oraz dowódców wojskowych, utrzymanie twierdzy Wisłoujście, koszty reprezentacyjne, odsetki od pożyczonych kapitałów.
Bibliografia:
Najstarsze księgi kamlarskie Głównego Miasta Gdańska z XIV–XV wieku, wydał i komentarzem opatrzył Marcin Grulkowski, Gdańsk 2016 (edycja źródła i przedstawienie stanu badań)
