LEWIŃSKI ALEKSANDER, docent Akademii Medycznej w Gdańsku

Aktualna wersja na dzień 08:27, 30 lis 2022

ALEKSANDER LEWIŃSKI (12 II 1920 Wilno – 8 XII 1981 Gdańsk), lekarz ze specjalizacją I i II stopnia z chirurgii ogólnej i anestezjologii, docent Akademii Medycznej w Gdańsku (AMG). Syn Stanisława Lewińskiego, magistra farmacji i Anny z domu Brytańskiej, nauczycielki języka francuskiego, zamordowanych przez Niemców w 1942 w Wilnie. W 1930 ukończył szkołę podstawową w Wilnie, w 1938 tamtejsze Gimnazjum im. Adama Mickiewicza. W 1938 podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie, w grudniu uczelnia została zamknięta, a jego studia przerwane. W czasie okupacji pracował w gospodarstwie rolnym w okolicy Wilna, pod pseudonimem „Wrzos” działał w zgrupowaniu wileńsko-nowogródzkim batalionu „Krysia” kompanii „Wiesław”.

Po 1945 w Łodzi, kontynuował przerwane studia medyczne, w tym samym roku podjął również pracę na stanowisku sanitariusza w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym. W 1949 uzyskał absolutorium, od sierpnia w Gdańsku. Pracował początkowo jako wolontariusz w III Klinice Chirurgicznej Akademii Lekarskiej w Gdańsku (od 1950 AMG), od 1 III 1950 jako asystent. W lipcu 1951 otrzymał w Łodzi dyplom lekarza. W 1955 zrobił specjalizację I stopnia z chirurgii ogólnej, w 1956 – specjalizację z anestezjologii. W 1958 brał udział w zjeździe anestezjologów w Norwegii, a w 1959 – w założycielskim zjeździe Towarzystwa Anestezjologów Polskich na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1958–1959 przebywał na stypendium w Centrum Anestezjologicznym Światowej Organizacji Zdrowia na Uniwersytecie w Kopenhadze. Następnie w latach 1959–1976 brał udział w licznych kursach i szkoleniach dla anestezjologów w Danii.

W latach 1961–1979 był organizatorem kursów nowoczesnego ratownictwa dla lekarzy i pielęgniarek pogotowia ratunkowego w Gdańsku, od 1963 do 1970 był kierownikiem kursów szkoleniowych z anestezjologii, które również sam prowadził. W 1964, na podstawie rozprawy: Doświadczalna ocena zmian i sposobów leczenia zespołu Mendelsona (promotor: Zdzisław Kieturakis), otrzymał stopień doktora nauk medycznych i awansował na stanowisko adiunkta. W 1966 uczestniczył w konferencji anestezjologów niemieckich w Berlinie oraz był członkiem okrągłego stołu na Europejskim Kongresie Anestezjologów w Kopenhadze. W 1968 brał udział w kongresie anestezjologicznym w Londynie. W 1970 przeszedł do nowo utworzonego Zakładu Anestezjologii i Reanimacji Instytutu Chirurgii AMG. W 1971, na podstawie rozprawy habilitacyjnej Postępowanie anestezjologiczne w guzach chromochłonnych, otrzymał stopień doktora habilitowanego nauk medycznych. W tym samym roku brał udział w zjeździe anestezjologicznym w Szwecji, a ponadto w 1973 – w zjeździe anestezjologów radzieckich w Moskwie, rok później – w kongresie anestezjologicznym w Madrycie. W 1975 wyjechał na dwutygodniowe szkolenie w zakresie akupunktury do Chińskiej Republiki Ludowej.

W 1976 został docentem Zakładu Anestezjologii i Reanimacji Instytutu Chirurgii AMG, powołał sekcję Badania i Leczenia Bólu Towarzystwa Anestezjologów Polskich. W 1977 wyjechał na czteromiesięczne szkolenie w zakresie nowoczesnej anestezjologii do Stanów Zjednoczonych. Brał tam udział między innymi w Kongresie Anestezjologów Amerykańskich w Grossingers. Jeszcze w tym samym roku brał udział w Zjeździe Anestezjologów Radzieckich w Taszkiencie. Ponadto dokształcał się w Nowym Yorku, Los Angeles, Seattle i Syracuse. W 1978 wyjechał na trzymiesięczne szkolenie z anestezjologii na Maltę, gdzie później spędził dwa lata (1979–1981) i podjął pracę w szpitalu uniwersyteckim w St. Luke G’Mangia. Pracował tam w charakterze wykładowcy oraz był założycielem i kierownikiem oddziału anestezjologii. W 1979 rozpoczęto postępowanie w sprawie nadania mu tytułu profesora nadzwyczajnego, jednakże ze względu na jego zły stan zdrowia i rychłą śmierć nie zdążono zakończyć tego postępowania. W 1981 brał udział w Kongresie Towarzystwa Badań nad Bólem w Edynburgu. W październiku 1981, z powodu nieuleczalnej choroby, powrócił do Gdańska.

Zajmował się tematyką anestezjologii w odniesieniu do pacjentów z guzami chromochłonnymi, zespołem Mendelsona, wstrząsami i zaburzeniami hemostazy, elektroterapią przy zaburzeniach funkcjonowania mięśnia sercowego, urazami czaszkowo-mózgowymi. Interesował się innowacyjnymi metodami znieczulania pacjentów do zabiegów chirurgicznych i akupunkturą oraz tematyką organizacji pracy anestezjologów i ich doszkalaniu. Autor między innymi: Postępowanie anestezjologiczne przed-, śród- i pooperacyjne w guzach chromochłonnych (w: Najnowsze osiągnięcia w anestezjologii i reanimacji, Warszawa 1973); Metody kompleksowego szkolenia w zakresie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (w: VII Zjazd Towarzystwa Anestezjologów Polskich, Warszawa 1978).

Był członkiem Towarzystwa Chirurgów Polskich (od 1953), Polskiego Towarzystwa Lekarskiego (od 1953), Zarządu Głównego Towarzystwa Anestezjologów Polskich (od 1963), Kolegium Redakcyjnego kwartalnika „Anestezja i Reanimacja” (od 1969), Komisji Patofizjologii Anestezji i Resuscytacji Polskiej Akademii Nauk (od 1969), Europejskiej Akademii Anestezjologów w Paryżu (od 1977), Towarzystwa Anestezjologów Skandynawskich (od 1977), Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu (od 1975). Był przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego i Komisji Naukowej I Międzynarodowego Sympozjum „Ból i jego leczenie”, które odbyło się w Gdańsku w maju 1978. Odznaczony między innymi Złotym Krzyżem Zasługi (1975) i Medalem 30-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku.

Był dwukrotnie żonaty. Pierwsza żona, Helena z domu Nowicka, była absolwentką Akademii Handlowej w Poznaniu. Od 1954 żonaty był z Jacqueline z domu Menczel, z którą miał córkę Anetę, zmarłą na nieuleczalną chorobę w wieku pięciu lat. Zgodnie z jego ostatnią wolą wdowa przekazała cały jego księgozbiór naukowy Bibliotece Akademii Medycznej w Gdańsku. SeKo PP