Tekst źródłowy strony IZBA PAMIĘCI WINCENTEGO POLA, Sobieszewo

{{web}}
[[File: Wincenty_Pol.jpg |thumb| Wincenty Pol]]
[[File: Pol_Wincenty.jpg |thumb| Wincenty Pol, ''Północny wschód Europy i hydrografija Polski'', Lwów 1876, strona z propozycją nowej nazwy: Śmiała Wisła]]
'''IZBA PAMIĘCI WINCENTEGO POLA''', Gdańsk–[[SOBIESZEWO |Sobieszewie]], ul. Turystyczna 3. Funkcjonuje od 1974, od 2012 jako Centrum Wystawiennicze Wyspy Sobieszewskiej i Ujścia Wisły im. Wincentego Pola [[GDAŃSKI ARCHIPELAG KULTURY | Gdańskiego Archipelagu Kultury]] (GAK, Wyspa Skarbów), nieformalnie powszechnie nadal używana jest pierwotna nazwa. Muzeum poświęcone polskiemu pisarzowi, geografowi i podróżnikowi Wincentemu Polowi (20 IV 1807 Lublin – 2 XII 1872 Kraków), przybliżające życiorys i twórczości artysty, prezentuje także dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe [[WYSPA SOBIESZEWSKA | Wyspy Sobieszewskiej]] oraz Żuław Wiślanych. <br/><br/>
Izba powstała w 1974 z inicjatywy Komisji Krajoznawczej Polskiego Towarzystwa Turystyczno–Krajoznawczego. Lokalizacja na Wyspie Sobieszewskiej upamiętnia pobyt Wincentego Pola w tych okolicach na przełomie lat 30. i 40. XIX wieku. Poeta opisał wówczas krajobraz Żuław Wiślanych, stworzył mapy hydrograficzne terenu oraz po raz pierwszy użył terminu „Śmiała Wisła” dla nowo powstałego w 1840 ujścia rzeki (zob. [[WISŁA | Wisła]]). <br/><br/>
Pierwszym lokum Izby była jedna z sal [[SZKOŁA PODSTAWOWA NR 87 | Szkoły Podstawowej nr 87]] przy ul. Tęczowej. Ekspozycja mieściła się wówczas w pięciu gablotach. W 1977, dzięki staraniom Komitetu Osiedlowego w Sobieszewie, Izba przeniosła się do sali ekspozycyjnej w budynku przy ul. Turystycznej 3 (w dawnym, do 1945, budynku hotelu „Lindenhof”,  „Restaurant und Cafe Bohnsack”, po 1945 szkoły i przedszkola, biura „Gdańsk-Tourist”) zajmowanym również przez „Bibliotekę na Wyspie” – sobieszewską filię [[WOJEWÓDZKA I MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA IM. JOSEPHA CONRADA-KORZENIOWSKIEGO W GDAŃSKU | Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Josepha Conrada Korzeniowskiego w Gdańsku]], siedzibę Rady Dzielnicy Wyspa Sobieszewska, Stowarzyszenie Przyjaciół Wyspy Sobieszewskiej, a także prywatne mieszkanie. Izbą do 2006 zarządzali opiekunowie społeczni, a także Rada Osiedla Sobieszewo, od 2006 opiekę sprawuje oddział GAK – Wyspa Skarbów.<br/><br/>
W zbiorach muzeum znajduje się ponad 200 eksponatów związanych z życiem i twórczością Wincentego Pola, przekazanych przez prywatnych darczyńców (między innymi przez prawnuka artysty, Adama Pola) oraz instytucje (przede wszystkim przez Muzeum Narodowe w Lublinie). Są to m.in. fotokopie rękopisów i korespondencji, fotografie, mapy i obrazy. W muzeum przechowywane są także przedmioty codziennego użytku i o charakterze etnograficznym z regionu Żuław Wiślanych i Wyspy Sobieszewskiej, wiele z nich przekazanych przez etnografa i muzealnika [[MALICKI LONGIN, etnograf, muzealnik | Longina Malickiego]], mieszkańca Sobieszewa. Do eksponatów należą m.in.: żuławska misa gliniana należąca prawdopodobnie do rybaka Pawła Rućksa ze [[ŚWIBNO | Świbna]], obiekty związane z żeglugą morską (jak kleszczka, czyli iglica drewniana służąca do wiązania i naprawy sieci szprotowych, wykonana przez rybaka Daniela Tesmera ze Świbna) oraz księgozbiór dziewiętnastowiecznych wydań dzieł Wincentego Pola (poezje zebrane w tomy oraz dzieła pisane prozą). Od 2007 muzeum posiada również bogate zbiory exlibrisu, którego podstawą są prace zebrane podczas 1. edycji Międzynarodowego konkursu na Ekslibris z okazji 200. rocznicy urodzin Wincentego Pola. W początkach 2023 zbiory ekslibrisów liczyły około 2000 prac pochodzących z Polski, jak i z zagranicy, m.in. z Chin, Urugwaju, Brazylii i Argentyny. <br/><br/>
Instytucja organizuje również warsztaty dla dzieci „Mój Morski Atlas – zostań kartografem” oraz „Wyspa konstruktorów – łączymy brzegi”. Wyspa Skarbów GAK zbiera pamiątki związane z Wincentym Polem, organizuje tematyczne wydarzenia i konkursy z nim związane. Jednym z przykładów jest Polówka, czyli imprezy o różnym charakterze, które związane są z urodzinami Wincentego Pola, czy sesje krajoznawcze (np. „Wincenty Pol na Żuławach i Pomorzu”, listopad 2006). Muzeum, oprócz wystawy stałej, organizuje wystawy czasowe przy okazji cyklicznych wydarzeń kulturalnych, np. Europejskiej Nocy Muzeów czy Europejskich Dni Dziedzictwa. {{author: MSZ}} <br/><br/>



{| class="tableGda" 
|- 
|+ Opiekunowie Izby Pamięci Wincentego Pola
|-
! style="width: 100px" | Lata
! style="width: 150px" | Imię i nazwisko
|-
| style="vertical-align:top" | 1974–2006
| style="vertical-align:top" | Ryszard Sykisz
|-
| style="vertical-align:top" | 1974–2006
| style="vertical-align:top" | Jan Sidorczak i Rada Osiedla Sobieszewo
|-
| style="vertical-align:top" | 2006–
| style="vertical-align:top" | Wyspa Skarbów GAK
|-
| style="vertical-align:top" | 2006–2007
| style="vertical-align:top" | Monika Roguszczak
|-
| style="vertical-align:top" | 2007–
| style="vertical-align:top" | Paweł Jarczewski
|-
| class="authorEgTab" | {{author: MSZ}}
|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]