Tekst źródłowy strony KUŹNIA WODNA

{{paper}}
[[File:1.__Kuźnia_wodna.jpg|thumb|Fragment Doliny Powagi <br/> z Kuźnią Wodną (po prawej, widoczne dwa drewniane dwuspadowe dachy), początek XX wieku]]
[[File:2.__Kuźnia_wodna.jpg|thumb|Jedno z kół Kuźni Wodnej, początek XX wieku]]
[[File:3_Kuznia_Wodna.jpg|thumb|Kuźnia Wodna, 2017]]
[[File:4_Kuznia_Wodna.jpg|thumb|Kuźnia Wodna, widok ogólny, 2017]]

'''KUŹNIA WODNA''' (Eisenhammer, Hammerwerk), tzw. Młyn XIII ([[MŁYNY NAD POTOKIEM OLIWSKIM I DOPŁYWAMI | młyny nad Potokiem Oliwskim i dopływami]]) z początku XVII wieku w [[DOLINA POWAGI | Dolinie Powagi]], ul. Bytowska 1A. Własność [[OPACTWO CYSTERSÓW W OLIWIE | opactwa cystersów w Oliwie]], wypuszczana w dzierżawę. <br/><br/>
Pierwszym znanym dzierżawcą działających tu dwóch kuźnic żelaza, młyna prochowego i ogrodu był w końcu XVI wieku Johann Klinghammer. W latach 1628–1733 własność rodziny Remus. W 1775 Hans Juncker zaciągnął na rozbudowę w klasztorze pożyczkę w wysokości 1.100 florenów. W 1825 właścicielem był Daniel Monglowski, zatrudniający dziesięciu pracowników. Po kasacji opactwa podupadała. Mimo remontu z 1847 utraciła funkcję młotowni, stając się tylko kuźnią. W 1865 jej właściciel, producent stali Tummler, sprzedał ją państwowemu leśnictwu. W latach 1918–1945 posiadłość należała do Maxa Hansena, który produkował tu kilofy, młotki, przecinaki i siekiery. <br/><br/>
Po II wojnie światowej pracowała do października 1948 jako wytwórnia maszyn i narzędzi rolniczych, zatrudnionych w niej było trzech kowali i sześciu pomocników. W 1951 Spółdzielnia Żeliwniak planowała jej odbudowę i ponowne uruchomienie produkcji, z czego zrezygnowano jako z przedsięwzięcia nieekonomicznego. Od roku 1957 Oddział Muzeum Techniki Naczelnej Organizacji Technicznej (NOT) w Warszawie. Po remontach i konserwacji w latach 1960–1963 i 1975–1976 jako muzeum otwarta 17 VI 1978. Budynki kuźni usytuowane są po obu stronach potoku, nakryte dwoma dwuspadowymi drewnianymi dachami. Na wyposażeniu kuźni znajdują się dwa nasiębierne koła o średnicy 4 m, obsługujące młot 250 kg oraz mniejsze koło 3,1 m, obsługujące nożyce mimośrodowe. W pobliżu znajduje się dawny dom pracowników zakładu. Od 2017 oddział [[MUZEUM GDAŃSKA | Muzeum Gdańska]], część ekspozycji pochodzi z pozyskanej w 2020 kolekcji Pracowni Kowalstwa Artystycznego [[DAJKOWSKI LEONARD | Leonarda Dajkowskiego]]. {{author: AK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]]