Tekst źródłowy strony STOCZNIA WISŁA

{{paper}}
[[File:Stocznia Wisła.jpg|thumb|Stocznia Wisła]]
[[File: 2_Stocznia_Wisła.jpg |thumb| Stocznia Wisła]]
[[File:1_Stocznia_Wisła.jpg|thumb|Katamaran „Szmaragd” zbudowany w Stoczni Wisła przy [[TARG RYBNY | Rybackim Pobrzeżu]]]]
[[File:1_Zegluga_Gdanska.jpg|thumb|Katamaran „Rubin” (ex. „Szmaragd”), 2017]]
'''STOCZNIA WISŁA''', ul. Przełom 1. Kontynuacja zniszczonej 1945 [[STOCZNIA DANZIG-KÖNIGLICHE MASCHINENBAUINSPEKTION | stoczni Danzig-Königliche Maschinenbauinspektion]] (Danzig Maschinenbauinspektion), od 14 VI 1945 jako Stocznia nr 11 pozostawała pod zarządem [[STOCZNIE PO 1945. ZJEDNOCZENIE STOCZNI POLSKICH | Zjednoczenia Stoczni Polskich]], które przekazało ją Zarządowi Dróg Wodnych. Od 1 I 1950 przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Stocznia Główna Rejonu Gdańsk; podlegały jej jako stocznie pomocnicze zakłady w Tczewie, Elblągu, Przegalinie i Stogach.<br/><br/>
W 2. połowie lat 50. XX wieku powstało osiedle zakładowe i hotel robotniczy przy ul. Łowickiej. Od 1954 roku, oprócz remontów, buduje także nowe jednostki: pierwszą barkę szalandę zbudowano w 1954, do 1960 wybudowano serię drewnianych trałowców D-151 (według dokumentacji radzieckiej): 54 dla ZSRR (będącego w dużej mierze odbiorcą ogólnej produkcji), siedem dla Polski. Ze względu na położenie mogła budować statki o masie własnej 300 ton, 40 m długości i zanurzeniu 2,35.<br/><br/>
Od 1958 roku rozpoczęła budowę rzecznych statków pasażerskich typu SP-150. Po serii statków zalewowych produkowała pasażerskie statki przybrzeżne, w tym dla [[ŻEGLUGA GDAŃSKA | Żeglugi Gdańskiej]] do rejsów po porcie gdańskim i Zatoce Gdańskiej („Maryla”, „Grażyna”, „Jadwiga”), największym był zbudowany w roku 1967 SP-1000 MS „Halka”. W latach 1960–1970 zbudowała 55 statków pasażerskich, dla polskich i zagranicznych odbiorów, 32 kutry rybackie dla Libii i 55 statków dla ZSRR. Po roku 1970 produkowała serie małych zbiornikowców do przewożenia paliw i wody pitnej, kutry rybackie, statki techniczne.<br/><br/>
W początkowym okresie działalności korzystała z projektów jednostek opracowanych przez naukowców z wydziału, a następnie Instytutu Okrętowego [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] (PG). Podjęła pionierską budowę polskiej konstrukcji wodolotów, 15 IV 1965 oddano do eksploatacji zwodowany został „Zryw”, skonstruowany przez zespół prof. [[KOBYLIŃSKI LECH KONRAD | Lecha Kobylińskiego]] z PG. Na skutek decyzji politycznych odstąpiono od dalszych prac nad wodolotami, rozpoczęto produkcję jednostek rybackich na eksport, małych statków towarowych typu B-457, a także jednostek 2-kadłubowych. Doświadczenia w tej dziedzinie rozpoczynało skonstruowanie prototypowego kutra pilotowego dla portu w Gdańsku, „Pilot 21”. <br/><br/>
Od 1 I 1967 nosiła nazwę Stocznia Wisła i podlegała Zjednoczeniu Morskich Stoczni Remontowych. W okresie 1980–1982 powstała seria kilku większych pasażerskich jednostek, w tym katamaranów, przeznaczonych dla Żeglugi Gdańskiej: „Szmaragd”, „Szafir” i „Opal”, bazujących w Gdańsku (z powodów finansowych w 1983 Żegluga Gdańska odstąpiła od odbioru czwartej jednostki,„Nefyrt”, w 1994 sprzedanej do Nigerii).<br/><br/>
Pod koniec lat 80. XX wieku kolejną serię pięciu katamaranów , już jako specjalistycznych jednostek, dostarczano do ZSRR. Równolegle z produkcją jednostek cywilnych stocznia wytwarzała jednostki specjalne dla ZSRR i niekiedy dla Polskiej Marynarki Wojennej oraz Wojsk Ochrony Pogranicza, następnie Straży Granicznej ([[MORSKI ODDZIAŁ STRAŻY GRANICZNEJ | Morski Oddział Straży Granicznej]]). Dokumentację statków i okrętów wykonywało Biuro Projektowo-Technologiczne Morskich Stoczni Remontowych Prorem.<br/><br/>
W stoczni powstały też jednostki ratownicze, budowane na początku lat 70. XX wieku dla Polski i NRD. Statki te, a zwłaszcza typu R-17, spopularyzowane poprzez hobbystów-modelarzy z wielu krajów świata, zafascynowanych pięknymi liniami kadłuba i zaletami podczas pływania, były doskonałą promocją stoczni. W 1992 z przedsiębiorstwa państwowego przekształcona w Spółkę z o.o. Stocznia Wisła. Na jej terenie próbowano uruchomić mniejsze przedsiębiorstwa. Jedno z nich, spółka Ref, mimo zorganizowania produkcji po kilku latach ogłosiła upadłość. Budowany w niej 47-metrowy żaglowiec nabyła Wyższa Szkoła Morska w Gdyni, z zamiarem przebudowania na statek szkolno-badawczy. Spółka z o.o. Stocznia Wisła zakupiła od Skarbu Państwa prawo do wieczystego użytkowania gruntów byłej stoczni (8,7 ha) i formalnie od 1 II 1994 rozpoczęła działalność jako Stocznia Wisła. Po okresie dostosowania zakładu do wznowienia prac i dokonaniu niezbędnych inwestycji ruszyła produkcja, głównie na eksport. Firma stała się przede wszystkim dostawcą dla stoczni zagranicznych kadłubów, nadbudówek, pokryw luków i innych części wyposażenia. Nie zaprzestano też budowy kompletnych statków, np. dwa kompletnie wyposażone krewetkowce dla firmy szwedzko-norweskiej.<br/><br/>
Stocznia inwestowała w modernizację infrastruktury; w roku 2007 ukończono Zakład Budowy Sekcji (obecne Zakład Budowy Sekcji i Kadłubów), urządzono plac prefabrykacyjno-montażowy z suwnicą bramową o udźwigu 45 ton, zbudowano nabrzeże i pogłębiono basen portowy. Do realizowania kontraktów na budowę sekcji i części dużych statków zbudowano pełnomorski ponton, na którym transportowane są do zamawiających części kadłubów i nadbudówek. W latach 2009–2010 dostarczyła do Angoli cztery wielofunkcyjne jednostki rybackie typu TR 33,8. Dysponuje slipem bocznym, umożliwiającym budowę i remonty jednostek do 65 m długości i szerokości do 20 m. Zatrudnia do 200 osób. {{author: JL}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]