Tekst źródłowy strony DWÓR III „DWÓR SCHOPENHAUERA”

{{paper}}
[[File:1_Dwor_III.jpg|thumb| Christian Gottlieb Ludwig, ''III Dwór'', 1825–1826; po prawej fontanna, opisywana już w pamiętniku [[SCHOPENHAUER JOHANNA HENRIETTE, literatka | Johanny Schopenhauer]]]]
[[File:3_Dom_Dziecka_(Dom_Dziecka_i_Sierot).jpg|thumb|Dom Dziecka w  Dworze III, fot. [[KUHN RUDOLF THEODOR ROBERT, fotografik | Rudolf Theodor Kuhn]], opublikowano pod nazwiskiem [[BALLERSTÄDT RICHARD ADALBERT, fotograf| Richarda Adalberta Ballerstaedta]], między 1860 a 1877]]
[[File:4_Dom_Dziecka_(Dom_Dziecka_i_Sierot).jpg|thumb|Wychowankowie i opiekunowie z Domu Dziecka w Dworze III, fot. [[KUHN RUDOLF THEODOR ROBERT, fotografik | Rudolf Theodor Kuhn]], opublikowano pod nazwiskiem [[BALLERSTÄDT RICHARD ADALBERT, fotograf| Richarda Adalberta Ballerstaedta]] (stojącego w ostatnim rzędzie w wysokim cylindrze), 1868]]
[[File:3_Dwór_III.jpg|thumb|Dwór III na przełomie XIX i XX wieku]]
[[File:2_Dwór_III.png|thumb|[[HELLINGRATH BERTHOLD FRANZ, grafik, malarz rzeźbiarz| Berthold Hellingrath]], ''Dwór Schopenhauera'', 1924]]
[[File: Zakład_Poprawczy.JPG |thumb| Zakład Poprawczy w Dworze III, 2021]]
'''DWÓR III „DWÓR SCHOPENHAUERA”''', ul. Polanki 122. Wzmiankowany (jako pierwszy z oliwskich dworów) od 1625, wydzierżawiony wówczas od [[KLASZTOR CYSTERSÓW W OLIWIE| klasztoru cystersów]] w Oliwie przez Helmicha (Helwicha) von Twenhusena, przybysza ze Schwoll (Bawaria), od 21 X 1623 posiadającego kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]]. W 1665 dwór nabył sekretarz gdańskiej Rady Miejskiej Johann Conrad Schlakau (zm. 28 II 1684, pochowany w gdańskim [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]]), syn przybyłego z Rugii Jacoba Schlacovius, w latach 1624–1647 pastora [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY |kościoła św. Barbary]]. Z ręką córki Johanna Conrada, Anny Catheriny (ślub w 1678) dwór przeszedł w posiadanie szwedzkiego rezydenta w Warszawie, Georga von Wachsschlägera, który drogą kupna stał się także dzierżawcą [[DWÓR IV „JUTRZENKA” | Dworu IV]]. Obie posiadłości dziedziczył jego syn, również Georg, oba też wdowa po nim sprzedała burmistrzowi gdańskiemu [[BÖMELN GABRIEL, burmistrz Gdańska| Gabrielowi von Bömelnowi]]. W 1738 opat oliwski oskarżył go, że chciał sprzedać dzierżawę bez zgody opactwa. Proces zakończył się w 1740 odstąpieniem przez burmistrza od pretensji do Dworu IV, Dwór III przejął jednak jego syn Georg Simon i już w 1741 odstąpił go Davidowi Knademu. Od 1784 dzierżawę trzymał Heinrich Floris Schopenhauer, ojciec filozofa [[SCHOPENHAUER ARTHUR, filozof, patron gdańskiej ulicy | Arthura Schopenhauera]], który w dworku spędził pięć lat dzieciństwa (1788–1793). Po opuszczeniu Gdańska przez rodzinę Schopenhauerów (w  1793, po II rozbiorze Polski) kolejnymi właścicielami byli m.in. kupiec Meyer, Peter Finke (początek XIX wieku), radca [[MAC LEAN, rodzina | Lachlan Mac Lean]]  (1819), Francis Marschall (1843), David Zimmermann (1850). W 1855 urządzono w dworze zakład leczniczy, w 1868 [[DOM DZIECKA (Dom Dziecka i Sierot) | Dom Dziecka]] (Kinderhaus).<br/><br/> 
Od 4 VII 1945 do 1946 (także pod nr 121) mieścił się tu sierociniec dla dzieci z Warszawy (ewakuowanych ze stolicy 10 VII 1944), następnie Zakład Koedukacyjny dla dzieci w wieku 5–17 lat, od 1953 do 2010 Schronisko dla Nieletnich. W latach 1977–1988 budynek przeszedł generalny remont. Od 2010 w miejsce Schroniska utworzono [[ZAKŁAD POPRAWCZY| Zakład Poprawczy]], mieści się tu także Pracownia Badania Wypadków Drogowych Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie, Schroniska dla Ptaków Chronionych przy Zarządzie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego (z siedzibą po wschodniej stronie ul. Polanki 51). Zachował się pochodzący z XIX wieku, później przebudowywany, piętrowy budynek dworu. Starszy i cenniejszy budynek z XVIII wieku, północny, po 1945 został wyburzony do parteru i przebudowany. {{author: AK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]]