Tekst źródłowy strony HELLINGRATH BERTHOLD FRANZ, grafik, malarz rzeźbiarz

{{paper}}
[[File:Banknoty II Wolnego Miasta Gdańska z rycinami Bertholda Hellingratha.JPG|thumb|Banknoty II Wolnego Miasta Gdańska z rycinami Bertholda Franza Hellingratha]]
[[File:Berthold Hellingrath, Długie Pobrzeże w Gdańsku, przed 1925.JPG|thumb|Berthold Franz Hellingrath ''Długie Pobrzeże w Gdańsku'', przed 1925]]
[[File:Hellingrath_Berthold_Franz_Bazylika_Mariacka,_około_1920.jpg|thumb|Berthold Franz Hellingrath ''Bazylika Mariacka'', około 1920]]
[[File:Hellingrath_Berthold_Franz_Brama_Chlebnicka,_około_1920.jpg|thumb|Berthold Franz Hellingrath ''Brama Chlebnicka'', około 1920]]
[[File:Hellingrath_Berthold_Franz_Długie_Pobrzeże_z_Żurawiem,_około_1920.jpg|thumb|Berthold Franz Hellingrath ''Długie Pobrzeże z Żurawiem'' około 1920]]
[[File:Hellingrath_Berthold_Franz_Dom_galeriowy_przy_kościele_św._Trójcy,_około_1920.jpg|thumb|Berthold Franz Hellingrath ''Dom galeriowy przy kościele św. Trójcy'', około 1920]]
[[File:Hellingrath_Berthold_Franz_Kościół_św._Mikołaja,_około_1920.jpg|thumb|Berthold Franz Hellingrath ''Kościół św. Mikołaja'', około 1920]]
[[File:Hellingrath_Berthold_Franz_Ulica_Piwna_z_Bazyliką_Mariacką,_około_1920.jpg|thumb|Berthold Franz Hellingrath ''Ulica Piwna z Bazyliką Mariacką'', około 1920]]
[[File:Hellingrath_Berthold_Franz_Łodzie_przy_Rybackim_Pobrzeżu,_w_tle_Wyspa_Spichrzów_i_Żuraw,_około_1920.jpg|thumb|Berthold Franz Hellingrath ''Łodzie przy Rybackim Pobrzeżu, w tle Wyspa Spichrzów i Żuraw'', około 1920]]
[[File:Hellingrath_Berthold_Franz_Rybackie_Pobrzeże_z_Bramą_Straganiarską,_w_tle_kościół_św._Jana,_około_1920.jpg|thumb|Berthold Franz Hellingrath ''Rybackie Pobrzeże z Bramą Straganiarską, w tle kościół św. Jana'', około 1920]]
[[File:Hellingrath_Berthold_Franz_Wielki_Młyn,_około_1920.jpg|thumb|Berthold Franz Hellingrath ''Wielki Młyn'', około 1920]]
[[File:Hellingrath_Berthold_Franz_Wieża_Więzienna,_około_1920.jpg|thumb|Berthold Franz Hellingrath ''Wieża Więzienna'', około 1920]]

'''BERTHOLD FRANZ HELLINGRATH''' (27 X 1877 Elbląg – 15 XII 1954 Hanower), grafik, malarz, rzeźbiarz. Syn pochodzącego z Gryfic Franza, krawca, i pochodzącej z Królewca Berty z domu Rothert. W wieku niespełna pięciu lat (1882) przeprowadził się z rodzicami z Elbląga do Gdańska, rodzina zamieszkała przy Poggenpfuhl (ul. Żabi Kruk), gdzie mieszkała już starsza siostra matki. Naukę sztuk pięknych rozpoczął w [[SZKOŁA ŚW. JANA | szkole św. Jana]] w Gdańsku u [[KRAHN ROBERT EMIL, artysta plastyk | Roberta Krahna]], brał dodatkowe lekcje u [[STRYOWSKI WILHELM AUGUST, artysta malarz, patron gdańskiej ulicy | Wilhelma Augusta Stryowskiego]]. Uczył się następnie w gdańskiej Königliche Provinzial-Kunst- und Gewerbeschule ([[KRÓLEWSKA SZKOŁA SZTUK PIĘKNYCH | Królewska Szkoła Sztuk Pięknych]]) u [[BADT SIEGFRIED, artysta plastyk | Frido Badta]] i [[STURMHÖFEL BERNHARD MAXIMILIAN, artysta plastyk | Bernharda Sturmhöfela]]. Za namową [[BENDRAT ARTHUR, artysta malarz, grafik| Arthura Bendrata]] W latach 1899–1905 studiował w Dreźnie u Carla Bantzera (1857–1941) i Gotthardta Kuehla (1850–1915), później w Monachium i Paryżu. W 1907 w Dreźnie założył własne studio. W Gdańsku w 1906 brał udział w wystawie w [[KATOWNIA | Katowni]] ''Arthur Bendrat und seine Freunde'', w 1911 wystawiał własne prace. Pieniądze ze sprzedaży obrazów pozwoliły mu na wyjazd na dalsze studia do Paryża. Po powrocie zamieszkał w Gdańsku, początkowo przy Grobli II, następnie we Wrzeszczu, przy Althofweg (ul. Fiszera). <br/><br/>
Wystawiał swoje prace w  Olsztynie (1910), Dreźnie (1910–1912, 1917), Berlinie (1911–1914), Monachium (1912, 1916, 1917), Düsseldorfie (1911), Lipsku. W 1915 dekorowały wnętrze budynku [[BUDYNEK ZACHODNIOPRUSKIEGO TOWARZYSTWA UBEZPIECZEŃ OD OGNIA | Zachodniopruskiego Towarzystwa Ubezpieczeń Od Ognia]] (widoki Gdańska, Grudziądza i Kwidzynia). Podczas I wojny światowej, od 1916 wcielony do wojska; początkowo służył w Toruniu, po kilku tygoniach skierowany został do  pracy w Biurze Konstrukcyjnym Stoczni Cesarskiej ([[STOCZNIA KRÓLEWSKA | Stocznia Królewska]]). Tworzył m.in. obrazy olejne – widoki oraz pejzaże okolic Zatoki Gdańskiej – do dekoracji niemieckich okrętów.<br/><br/>
Był członkiem żydowsko-niemieckiej loży masońskiej Zur Kette an der Weichsel (Łańcuch nad Wisłą; [[WOLNOMULARSTWO | wolnomularstwo]]). Należał do [[GODE WIND, klub jachtowy | Danzig-Zoppoter Yacht Club „Goode Wind”]]. W 1920 nabył jacht, z pokładu którego szkicował krajobrazy wybrzeża Morza Bałtyckiego, od Kilonii po Estonię. W 1925, mimo protestów żony, opuścił Gdańsk po otrzymaniu etatu wykładowcy (docenta), a od 1928 profesora malarstwa i rysunku oraz architektury na Politechnice w Hanowerze. W hanowerskim kręgu artystycznym nie został doceniony, zwłaszcza, że odszedł od grafiki, próbując sił w malarstwie i rzeźbie. Od 1 V 1933 członek NSDAP, także akademickiego NSDDB (Narodowosocjalistyczny Związek Docentów). W październiku 1935 dożywotnio pozbawiony wszystkich partyjnych funkcji, w 1937 jego dzieła uznane zostały przez nazistów za politycznie niesłuszne, został wykluczony z Izby Sztuk Pięknych Rzeszy z zakazem publicznego wystawiania. Większość jego dzieł przepadła podczas bombardowań Hanoweru w 1943. Od 1945 ponownie pracował na Politechnice w Hanowerze. W 1947 przeszedł na emeryturę. W 1953 został odznaczony Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. <br/><br/>
Tworzył – zaliczane do najlepszych – ryciny z motywami architektury gdańskiej, malował martwe natury, portrety, architekturę i pejzaże. Tworzył grafikę użytkową, zaprojektował pierwsze talony zastępcze w okresie inflacji (litografia przedstawiająca [[DŁUGIE POBRZEŻE | Długie Pobrzeże]] widziane z [[MOST ZIELONY | Zielonego Mostu]], umieszczona na talonach wartości 500 marek, w 1922). Projektował również gdańskie znaczki pocztowe z widokami miasta. Publikował kalendarze, pocztówki, albumy. <br/><br/>
Od 1914 żonaty był z Johanną z domu Fillinger (ur. 8 IX 1887 Radeberg). Zmarł w wyniku obrażeń odniesionych podczas wypadku drogowego.  {{author: MJB}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]