Tekst źródłowy strony TOWARZYSTWA LITERACKIE W GDAŃSKU W XVIII WIEKU

{{web}}
'''TOWARZYSTWA LITERACKIE W GDAŃSKU W XVIII wieku'''. Nawiązywały do poglądów czołowych przedstawicieli wczesnego oświecenia niemieckiego: pisarza i teoretyka literatury, profesora uniwersytetu w Lipsku Johanna Christopha Gottscheda (1700–1766; zob. też [[GOTTSCHED LUISE ADELGUNDE VIKTORIE, pisarka | Luise Adelgunde Viktorie Gottsched]]) i filozofa, matematyka oraz prawnika, profesora uniwersytetu w Halle Christiana Wolffa (1679–1754). Gottsched występował przeciwko literaturze barokowej i jej językowej manierze. Recepcję jego poglądów można odnaleźć w gdańskim [[CZASOPISMA MORALNE W XVIII WIEKU | czasopiśmie moralnym]] „Die mühsame Bemerckerin derer menschlichen Handlungen”. Filozofia Wolffa była wykładana w [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]] przez [[HANOW MICHAEL CHRISTOPH, profesor Gimnazjum Akademickiego | Michaela Christopha Hanowa]]. <br /><br /> '''Deutsche Gesellschaft der Wissenschaften zu Danzig''' powstało 9 XI 1752. Założyło je trzech 15-letnich uczniów Gimnazjum Akademickiego: Johannes Michael Wulf (wpisany do sekundy 23 IV 1751), [[WEICKHMANN JOACHIM WILHELM, burgrabia gdański | Joachim Wilhelm Weickhmann]], oraz Carl Friedrich von Schmeling (wpisany do sekundy 7 I 1752). Biorąc za wzór lipskie towarzystwo Johanna Gottscheda (Leipziger Deutsche Gesellschaft), jako cel postawiło dbałość o czystość języka i doskonalenie wiedzy. Było to tylko formalne nawiązanie do Gottscheda, członkowie towarzystwa bardziej cenili Christiana Fürchtegotta Gellerta (1715–1769), jednego z najbardziej uznanych poetów swojego czasu, oraz Gottlieba Wilhelma Rabenera (1714–1771), poetę i cenionego satyryka. Do Towarzystwa należeli także: Christian Bernhard Bücher jr (syn pastora [[BÜCHER CHRISTIAN BERNHARD, pastor | Christiana Bernharda Büchera sen.]]), [[GRALATH THEODOR LUDWIG, uczony | Theodor Ludwig Gralath]], [[GRALATH DANIEL II, rektor Gimnazjum Akademickiego | Daniel Gralath II]], późniejszy profesor Gimnazjum Akademickiego i kuzyn Joachima Wilhelma Weickhmanna, [[WEICKHMANN GABRIEL JOACHIM, burgrabia gdański | Gabriel Joachim Weickhmann]]. Ich zainteresowania obejmowały filozofię moralną, teologię, muzykę i literaturę. W wygłaszanych na posiedzeniach odczytach widoczne były wpływy Wolffa, czytano autorów klasycznych oraz współczesnych niemieckich i francuskich, tłumaczono na język niemiecki literaturę francuską. Towarzystwo działało do sierpnia 1758. <br /><br /> 
'''Gesellschaft zur Beförderung des guten Geschmacks in Danzig'''  zob. [[AESTETISCHE GESELLSCHAFT ZU DANZIG, towarzystwo | Aestetische Gesellschaft zu Danzig]]. {{author: MAB}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]