Tekst źródłowy strony GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU

{{paper}}
[[File: ZZPZP.jpg |thumb| Wiceprezes [[LENDZION ANTONI,  działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Antoni Lendzion]] (z lewej) i członek Zarządu Ignacy Kurzyński]]
[[File:Gmina_Polska_Związek_Polaków__w_Wolnym_Miescie.jpg|thumb|Numer „Straży Gdańskiej” z 15 VII 1937]]

'''GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU''' powstała 23 V 1937 z połączenia [[GMINA POLSKA | Gminy Polskiej]] (GP) i [[ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku]] (ZPwWMG); celem było zakończenie rozbicia gdańskiej Polonii. Pierwsze rozmowy, przy pośrednictwie [[KOMISARIAT GENERALNY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W II WMG | Komisariatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej]], odbyły się w 1935. Akt konsolidacji podpisano uroczyście 2 V 1937 w byłym budynku [[DYREKCJA KOLEI | Dyrekcji Kolei]] przy Am Olivaer Tor 2–4 (ul. Dyrekcyjna).<br/><br/> 
W skład pierwszego Zarządu Głównego weszli przedstawiciele GP i ZPwWMG. Marszałkami zostali Zygmunt Kierski i Stanisław Czarnowski. W skład Prezydium weszli: prezes [[BUDZYŃSKI BRONISŁAW, działacz gdańskiej Polonii | Bronisław Budzyński]], wiceprezesi [[LENDZION ANTONI, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Antoni Lendzion]], ks. [[KOMOROWSKI BRONISŁAW, ksiądz, działacz gdańskiej Polonii, patron placu | Bronisław Komorowski]], [[TARNAWSKI EUSTACHY, działacz gdańskiej Polonii, profesor Politechniki Gdańskiej| Eustachy Tarnawski]], Bolesław Paszota, Augustyn Wesołowski. Członkami Zarządu zostali: [[BELLWON MICHAŁ, działacz gdańskiej Polonii |Michał Bellwon]], [[JEŻ PIOTR, nauczyciel w Gimnazjum Polskim | Piotr Jeż]], [[KRĘCKI FRANCISZEK LEON, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Franciszek Kręcki]], [[MILEWSKI BERNARD, radny, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Bernard Milewski]], [[PASTWA JAN FRANCISZEK, pedagog | Jan Pastwa]], [[ROGACZEWSKI FRANCISZEK, ksiądz, działacz gdańskiej Polonii, patron ulicy | ks. Franciszek Rogaczewski]], [[SĘDZICKI FRANCISZEK, poeta, pisarz, działacz gdańskiej Polonii | Franciszek Sędzicki]], Piotr Blitek, Władysław Deik, Ignacy Kurzyński, Ludwik Lisiński, Teodor Maliszewski, Józef Mey, Witold Nełkowski, Augustyn Perszon, Józef Schwarz, Konrad Sojecki. Kierownikiem Komisji Rewizyjnej został Karol Sroczyński, w jej skład wchodzili Józef Rotnicki, Kazimierz Szczygłowski, [[WIKA-CZARNOWSKI ANASTAZY, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Anastazy Wika-Czarnowski]], Hirsz, Tadeusz Smulkowski, Majkowski. <br/><br/> 
Po reorganizacji, w 1938 istniały: Wydział I – organizacyjny, Wydział II – finansowy, Wydział III – kościelno-oświatowy, Wydział IV – opieki społecznej, Wydział V – zawodowo-gospodarczy, Wydział VI – polityczno-propagandowy, Wydział VII – młodzieżowy, Wydział VIII – Polek, działy też: Kasa Pogrzebowa i Straż Porządkowa. 16 II 1938 utworzono Radę Kultury Polskiej. Organem prasowym była „Straż Gdańska”. <br/><br/>
Zarządowi Głównemu podlegały początkowo Okręgi Terenowe, tym z kolei 26 filie (w Gdańsku działające w poszczególnych dzielnicach) oraz 12 kół (w urzędach i większych zakładach pracy). Okręgi Terenowe zlikwidowano już 23 VIII 1937, od tego momentu filie i koła podlegały bezpośrednio Zarządowi. Filie miały obowiązek odbywania raz na miesiąc zebrania z udziałem członka Zarządu Głównego, raz w miesiącu odbywały się też zebrania wszystkich kierowników kół i filii.  Kierownicy w większości zarządzali także świetlicami polskimi  – na terenie II WMG było ich 17, na terenie Gdańska osiem: w samym Gdańsku im. Tadeusza Hołówki i im. Lisa-Kuli, we Wrzeszczu im. Józefa Piłsudskiego, w Nowym Porcie im. 4 Pułku Piechoty Legionów, w Brzeźnie, Oliwie, Oruni i Siedlcach. <br/><br/>    
Według stanu na 31 III 1938 organizacja liczyła 11.499 członków, w tym 4.357 kobiet, 7.562 osób z [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwem gdańskim]], 3.842 z obywatelstwem polskim i 95 z obywatelstwem innym. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]