Tekst źródłowy strony POROZUMIENIE GDAŃSKIE

{{paper}}
[[File:Podpisanie porozumienia gdańskiego, z lewej strony Lecha Wałęsy – Mieczysław Jagielski, z prawej – Tadeusz Fiszbach, 1980.JPG|thumb|Podpisanie porozumienia gdańskiego, z lewej strony Lecha Wałęsy – Mieczysław Jagielski, z prawej – Tadeusz Fiszbach, 1980]]
'''POROZUMIENIE GDAŃSKIE''' (porozumienia sierpniowe), najsłynniejsze spośród czterech porozumień podpisanych latem 1980 przez komisje rządowe Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) ze strajkującymi robotnikami (Szczecin – 30 sierpnia, Gdańsk – 31 sierpnia, Jastrzębie – 3 września, Katowice – 11 września). Porozumienie gdańskie uważane jest za najbardziej dojrzałe politycznie i najkorzystniejsze dla robotników. Dużą rolę w jego wypracowaniu odegrali wspierający gdański Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS) tzw. eksperci z Tadeuszem Mazowieckim na czele oraz członkowie [[WOLNE ZWIĄZKI ZAWODOWE WYBRZEŻA | Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża]].<br/><br/>
W pierwszym punkcie porozumienia znalazł się zapis: „Działalność Związków Zawodowych w PRL nie spełniła nadziei i oczekiwań pracowników. Uznaje się za celowe powołanie nowych, samorządnych związków zawodowych, które byłyby autentycznym reprezentantem klasy pracującej”. Bezpośrednim rezultatem porozumienia gdańskiego było utworzenie 17 IX 1980 – pierwszego w bloku sowieckim – niezależnego od władz komunistycznych związku zawodowego ([[SOLIDARNOŚĆ | NSZZ „Solidarność”]]). Porozumienie gdańskie gwarantowało między innymi prawo do strajku, bezpieczeństwo dla uczestników strajku, złagodzenie cenzury, uwolnienie więźniów politycznych, przywrócenie do pracy osób zwolnionych po [[GRUDZIEŃ 1970 | Grudniu ’70]] i [[CZERWIEC 1976 | Czerwcu ’76]] oraz radiową transmisję mszy świętej.<br/><br/>
Sygnatariuszami porozumienia byli wszyscy – z wyjątkiem [[GWIAZDA ANDRZEJ, działacz polityczny, honorowy obywatel Gdańska | Andrzeja Gwiazdy]] – członkowie gdańskiego MKS (przewodniczący [[WAŁĘSA LECH, prezydent Polski | Lech Wałęsa]]; zastępcy przewodniczącego: Andrzej Kołodziej i [[LIS BOGDAN, radny, poseł, honorowy obywatel miasta Gdańska | Bogdan Lis]]; członkowie: [[BĄDKOWSKI LECH, pisarz, dziennikarz, honorowy obywatel Gdańska | Lech Bądkowski]], [[GRUSZECKI WOJCIECH, działacz opozycji demokratycznej, honorowy obywatel Gdańska | Wojciech Gruszecki]], Stefan Izdebski, [[KMIECIK JERZY, działacz opozycji demokratycznej, honorowy obywatel Gdańska | Jerzy Kmiecik]], Zdzisław Kobyliński, [[KRZYWONOS-STRYCHARSKA HENRYKA, działaczka opozycji demokratycznej, honorowa obywatelka Gdańska | Henryka Krzywonos]], Stefan Lewandowski, [[PIENKOWSKA ALINA, działaczka opozycji demokratycznej, honorowa obywatelka Gdańska, patronka ulicy | Alina Pienkowska]], Józef Przybylski, Jerzy Sikorski, Lech Sobieszek, [[STANNY TADEUSZ, działacz opozycji demokratycznej, honorowy obywatel Gdańska | Tadeusz Stanny]], [[WALENTYNOWICZ ANNA, działaczka opozycji demokratycznej, honorowy obywatel Gdańska, patronka skweru | Anna Walentynowicz]], Florian Wiśniewski) oraz przedstawiciele komisji rządowej (wicepremier Mieczysław Jagielski, członek sekretariatu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) Zbigniew Zieliński, I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku [[FISZBACH TADEUSZ, I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR | Tadeusz Fiszbach]] i wojewoda gdański [[KOŁODZIEJSKI JERZY, wojewoda gdański | Jerzy Kołodziejski]]).<br/><br/>
Oryginalne teksty porozumienia gdańskiego zaginęły po 1981. Władze państwowe zerwały porozumienia gdańskie, wprowadzając w nocy z 12 na 13 XII 1981 [[STAN WOJENNY | stan wojenny]]. {{author: PB}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]