Tekst źródłowy strony BRAMA STRAGANIARSKA

{{paper}}
[[File:1._Brama_Starganiarska.jpg|thumb|Brama Straganiarska, 1893]]
[[File:2._Brama_Straganiarska.jpg|thumb|Brama Straganiarska 1950]]
[[File:Brama Straganiarska, widok od strony Motławy, koniec lat 50. XX wieku.JPG|thumb|Brama Straganiarska, widok od strony Motławy, koniec lat 50.<br /> XX wieku]]
[[File:Brama_Straganiarska.jpg|thumb|Brama Straganiarska od strony Motławy, 2012]]
[[File:4._Brama_Straganiarska.jpg|thumb|Brama Straganiarska od strony miasta, 2012]]

'''BRAMA STRAGANIARSKA''' (Häkertor) zamyka od strony [[MOTŁAWA | Motławy]] obecną ul. Straganiarską. Najmłodsza gotycka brama wodna, wybudowana w latach 1481–1482, podobnie jak [[BRAMA CHLEBNICKA | Brama Chlebnicka]] i [[MARIACKA, ulica | Mariacka]] nawiązuje do gotyckiej architektury flamandzkiej. Powstała na planie prostokąta, o wymiarach 22,5 × 8,1 m, ustawionego wzdłuż nabrzeża. Od północy otrzymała skrzydło boczne, którego głębokość dostosowano do szerokości wschodniej pierzei zabudowy [[TARG RYBNY | Targu Rybnego]].<br/><br/>
Cechą charakterystyczną jest asymetryczne usytuowanie ostrołukowo zwieńczonego przejazdu, nad którym od strony Motławy umieszczono (w tzw. pokłonie heraldycznym) trzy herby: Rzeczypospolitej, Prus Królewskich i Gdańska. Obie elewacje rozczłonkowane są wysokimi zdwojonymi blendami, zamkniętymi pojedynczym ostrołukiem. Ściany zwieńczono profilowanym ceglanym gzymsem. Całość nakrywa dwuspadowy dach o kalenicy równoległej do rzeki. Od strony Motławy ma dwie ośmiokątne, smukłe wieżyczki, na których niegdyś wznosiły się strzeliste iglice. Obecnie wieżyczki nakryte są niskimi stożkowymi daszkami. W 1. połowie XIX wieku w wyniku przebudowy straciła wieżyczkę południową, zachowała jednak czytelną formę gotycką. Przebudowa pod koniec XIX wieku zniszczyła południową część budynku, lokując w jego miejsce duży, eklektyczny budynek mieszkalny.<br/><br/>
W [[ROK 1945 | 1945]] uległa zniszczeniu, odbudowana w latach 1957–1958 na funkcję mieszkaniową, w formach gotycka, jednakże bez podobnego jak w bramach Mariackiej i Chlebnickiej szczytu. Projekt odbudowy i rekonstrukcji wykonali (w 1952) Kazimierz Orlowski i [[CHRZANOWICZ JÓZEF, architekt, konserwator zabytków | Józef Chrzanowicz]], projekt adaptacji opracował (w 1956) Adam Stefanowicz. W latach 1959–1960 mieszkał w niej [[CYBULSKI ZBIGNIEW, aktor, patron gdańskiej ulicy | Zbigniew Cybulski]] (na upamiętniającej to tablicy widnieje błędna data: 1963). {{author: GS}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]]