Tekst źródłowy strony BUDYNEK POWSZECHNEJ REJONOWEJ KASY CHORYCH

{{paper}}
[[File: Budynek_Powszechnej_Kasy_Chorych.jpg |thumb| Budynek Powszechnej Rejonowej Kasy Chorych w budowie]]
[[File:1__Budynek_Powszechnej_Rejonowej_Kasy_Chorych.jpg|thumb|Budynek Powszechnej Rejonowej Kasy Chorych, 1925–1927]]
[[File: Budynek_Kasy_Chorych.jpg |thumb| Wejście główne do budynku Powszechnej Rejonowej Kasy Chorych]]
[[File: Budynek__Rejonowej_Kasy_Chorych.jpg |thumb| Hol główny w budynku Powszechnej Rejonowej Kasy Chorych]]
[[File:Budynek_Powszechnej_Rejonowej_Kasy_Chorych.jpg|thumb|Budynek Powszechnej Rejonowej Kasy Chorych przy ul. Wałowej, 2010]]
[[File:Budynek Powszechnej Rejonowej Kasy Chorych przy ul. Wałowej.JPG|thumb|Budynek Powszechnej Rejonowej Kasy Chorych<br/>przy ul. Wałowej, 2010]]
[[File: Budynek_Powszechnej_Kasy_Chorych,_2021.jpg |thumb| Budynek Powszechnej Rejonowej Kasy Chorych przy ul. Wałowej, 2021]] 
'''BUDYNEK POWSZECHNEJ REJONOWEJ KASY CHORYCH''' (Ortskrankenkasse). Kasa Chorych, świadcząca usługi lekarskie osobom ubezpieczonym, została utworzona 1 I 1914, z pierwotną siedzibą przy Jopengasse 25 (ul. Piwna). Po zakupie działki 2400 m² przy Wallgasse 14 (ul. Wałowa 27) jesienią 1924 rozpisano konkurs na projekt budynku. Zwyciężyła propozycja [[BIELEFELDT ADOLPH, architekt | Adolpha Bielefeldta]] (współpraca Hans Heidingsfeld oraz Conze i G. Albetzke). Prace budowlane rozpoczęto 5 I 1925, budynek główny oddano do użytku 9 X 1926, drugi, mieszczący gabinety zabiegowe, 30 IV 1927.<br/><br/> Łączna kubatura wynosiła 31 tysięcy m². Budynek główny zbudowano na rzucie zbliżonym do prostokąta, dopasowanym do półkolistego w tym miejscu przebiegu ulicy, co ożywiło dużą bryłę. Żelbetowa konstrukcja (projekt [[KOHNKE RICHARD | Richarda Kohnkego]], profesora [[TECHNISCHE HOCHSCHULE DANZIG | Technische Hochschule Danzig]]) umożliwiała swobodne kształtowanie wnętrza, zdecydowała też o wyrazie plastycznym pomieszczeń. Na zewnątrz konstrukcja obłożona została ceglaną wykładziną o zróżnicowanej fakturze i detalu przywodzącym na myśl tradycyjne gotyckie budownictwo ceglane. Osiągnięte dzięki temu efekty plastyczne, kolorystyczne, światłocieniowe stawiają tę budowlę w rzędzie licznych na terenie północnych Niemiec realizacji ekspresjonistycznych.<br/><br/>
Elewacja główna skomponowana wedle klasycznych zasad: symetrycznie z wejściowym portalem na osi. W piwnicach umieszczono magazyny, archiwum i mieszkania służbowe; na parterze pomieszczenie operacyjne (w tym 28 okienek do obsługi interesantów); na I piętrze: administracyjne, sala konferencyjna i dla zaprzysiężonego lekarza; na II piętrze znajdowały się: mieszkanie dyrektora kasy, kolejne mieszkanie służbowe oraz biuro, pozostała część powierzchni stanowiła rezerwę; na III i IV piętrze znajdowały się 4 mieszkania; na poddaszu: pralnia, suszarnia, archiwum i dwa mieszkania dla podrzędnego personelu. W budynku pobocznym uruchomiono [[ŁAŹNIE PUBLICZNE | łaźnię publiczną]] (Wallgasse 14B).<br/><br/>
Budynki przetrwały II wojnę światową, późniejsze remonty nie wpłynęły na ich formę architektoniczną. Wnętrza zostały przekształcone, umeblowanie uległo w znacznym stopniu zniszczeniu, zachowały się tylko pojedyncze meble. Po 1945 budynek wykorzystywany na cele przychodni lekarskich, następnie przez Zespół Niepublicznych Poradni Specjalistycznych i Stację Sanitarno-Epidemiologiczną. {{author: WS}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]]