ZIĘBA ZYGMUNT, obrońca Westerplatte w 1939, honorowy obywatel Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
ZYGMUNT ZIĘBA (8 II 1914 Poręba Żegoty, obecnie gmina Alwernia, powiat chrzanowski, województwo małopolskie – 2 IX 1939 Westerplatte), obrońca Wojskowej Składnicy Tranzytowej (WST) na Westerplatte w 1939 w stopniu starszego legionisty (starszego strzelca), honorowy obywatel miasta Gdańska. Syn Jana, poległego na froncie w 1915, oraz Marianny z domu Sędor.
W szkole rzemieślniczej w Chrzanowie zdobył zawód stolarza. Powołany do odbycia czynnej służby wojskowej w 5. Pułku Piechoty Legionów w Wilnie. 24 IX 1938 przydzielony do składu załogi wymiennej w WST. Po półrocznej służbie, wraz z dziewięcioma innymi żołnierzami z tej zmiany, nie odesłany do macierzystej jednostki. 1 I 1939 awansowany do stopnia starszego legionisty. 17 VIII 1939 przydzielony do 2. drużyny I plutonu, w składzie placówki „Prom”. Rozkazem dziennym Komendanta WST z 31 VIII 1939 przydzielony do pełnienia służby w wartowni Nr 1. Tam 1 września został ranny w głowę. Przeniesiony do koszar, umieszczony w „szpitalu”, w piwnicznym pomieszczeniu jadalni. 2 września trafiony odłamkiem w brzuch. Zmarł z upływu krwi. W nocy z 2 na 3 września jego ciało, owinięte w prześcieradła, wyniesiono i złożono w jednym z lejów (po eksplozji pocisku lub bomby) i zasypano piaskiem. Według relacji kolegów w ten lej trafił następnie jeden z pocisków artyleryjskich, rozrywając pochowane ciało na strzępy.
W 2019 archeolodzy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, prowadzący wykopaliska archeologiczne na Westerplatte, odnaleźli zbiorową mogiłę polskich żołnierzy poległych w obronie WST i pochowanych w pobliżu zniszczonej wartowni Nr 5 i tzw. willi oficerskiej. Wśród dziewięciu szkieletów naukowcy Zakładu Genetyki Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, na podstawie analizy DNA, zidentyfikowali Zygmunta Ziębę jako szkielet oznaczony numerem 2.
Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1945, pośmiertnie). Wspólnie ze wszystkimi Westerplatczykami od 21 V 1998 honorowy obywatel miasta Gdańska. W 1989, na zrewitalizowanym cmentarzu na Westerplatte, na żeliwnej tabliczce w kształcie nieśmiertelnika, na jednym z 15 kamiennych krzyży umieszczono jego nazwisko.
Bibliografia:
Źródła:
Archiwum Państwowe w Gdańsku, Akta KGRP, sygn. 259/1068, k. 59, Rozkaz Komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte Nr 51 z dnia 24 września 1938 r.; k. 78, Rozkaz Komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte Nr 67 z dnia 24 grudnia 1938 r.
Literatura:
Dróżdż Krzysztof Henryk, Walczyli na Westerplatte. Badania nad stanem liczbowym załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej we wrześniu 1939 roku, Oświęcim 2017.
Górnikiewicz-Kurowska Stanisława, Westerplatczycy. Losy Obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, Gdańsk 2012 (wyd. 2 poszerzone i poprawione).
Samól Wojciech, Lista poległych we wrześniu 1939 żołnierzy Wojska Polskiego. Załoga Westerplatte, Gdańsk 2020.
Westerplatte, zebrał, opracował i wstępem opatrzył Zbigniew Flisowski, Warszawa 1978.
