WYSOCY KOMISARZE LIGI NARODÓW, 1919–1939

< Poprzednie

Następne >

Reginald Tower, wysoki komisarz Ligi Narodów w Gdańsku

Generał Richard Haking, w 1920 dowódca sił alianckich w Gdańsku, następnie wysoki komisarz Ligi Narodów w Gdańsku

Bernardo Attolico, 1936 jako ambasador Włoch w Niemczech (obok Leni Riefenstahl)

Adriaan van Hamel Joost (z lewej) wysoki Komisarz Ligi Narodów w Gdańsku

Manfredo Gravina wysoki Komisarz Ligi Narodów w Gdańsku, przybył do Gdańska 24 VI 1929 autem z Rzymu

Pogrzeb komisarza Manfredo Graviny w Gdańsku 22 IX 1932 na cmentarzu w Świętym Wojciechu (zwłoki ekshumowano i pochowano we Włoszech, w Świętym Wojciechu zachował się nagrobek), na pierwszym planie biskup Eduard O’Rourke

Nagrobek Manfredo Graviny na cmentarzu w Świętym Wojciechu, 2019

Helmer Rosting wysoki komisarz Ligi Narodów w Gdańsku

Seán Lester wysoki komisarz Ligi Narodów w Gdańsku

Carl Jacob Burckhardt (trzeci od lewej) podczas zwiedzania zamku w Warszawie, marzec 1937

WYSOCY KOMISARZE LIGI NARODÓW, 1919–1939. w ► II Wolnym Mieście Gdańsku (WMG). Mianowani przez Radę Ligii Narodów (LN) na trzy lata, z możliwością przedłużenia kadencji. Według traktatu wersalskiego i konwencji paryskiej, w pierwszej instancji rozstrzygali spory polsko-gdańskie. Pierwszy z komisarzy, Reginald Tower, przybył do Gdańska 12 II 1920. Największe zaangażowanie LN w sprawy WMG miało miejsce w latach 1920–1926 (na 70 wydanych decyzji niemal 50 pochodziło od wysokich komisarzy mających brytyjskie obywatelstwo). W okresie 1933–1937 strony polska i gdańska unikały angażowania LN, sporne kwestie rozstrzygano podczas dwustronnych rozmów.

W latach 30. XX wieku pozycja wysokich komisarzy osłabła. W 1935–1936 doszło do sporów ► Seána Lestera z ► Senatem II WMG o przestrzeganie gdańskiej konstytucji. Apogeum stanowiło niezłożenie w czerwcu 1936 roku przez dowództwo krążownika „Leipzig” przewidzianej w umowach wizyty komisarzowi LN. Liga faktycznie przestała być gwarantem konstytucji II WMG, straciła wpływ na rozwój sytuacji.

Do 1937 pensje komisarzy i inne wydatki pokrywała Polska i II WMG, później LN. Wysoki komisarz miał siedzibę w obecnym budynku Rady Miejskiej Gdańska (► Nowy Ratusz). [MA]

►Tabela: Wysocy komisarze Ligi Narodów w II WMG