UPHAGEN JOHANN (Hans), złotnik, kupiec
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN (Hans) UPHAGEN (Ophagen) (1 I 1620 Meisterswalde (Mierzeszyn pod Gdańskiem) – 24 XI 1701 Gdańsk), złotnik, kupiec. Wnuk Arnolda (1560 – 1623/1633), protoplasty gdańskiej gałęzi rodziny, która z uwagi na prześladowania religijne opuściła miasto Iper we Flandrii Zachodniej (obecnie Ieper, fr. Ypres, Belgia), właściciela sołectwa w Mierzeszynie. Najstarszy syn Heinricha (1590–1640), właściciela wsi Mierzeszyn, i Elisabeth z domu König, bratanek złotnika Reinholta Uphagena (zm. 1645).
W latach 1646–1648 terminował jako czeladnik w gdańskim warsztacie Nicolausa von Deldena (czynny od 1635), który 17 II 1650, po dopłacie 1000 florenów, zmienił swoje złotnicze obywatelstwo Gdańska na kupieckie. Pracę mistrzowską wykonał w 1648 u Georga Habenstreita. 2 XI 1650 uzyskał obywatelstwo Gdańska. Funkcję starszego gdańskiego cechu złotników pełnił w latach 1664, 1674 i 1678. Prace mistrzowskie w jego warsztacie wykonali: Daniel Grenz, Ernst Kadau II, Adam Isenbarner, Nathanael Kadau. W 1670 zapisał na pięć lat nauki syna Johanna, który nie uzyskał jednak tytułu mistrzowskiego w Gdańsku.
Mylnie przypisywano mu znak warsztatowy z połączonych liter HO w prostokącie, co było wynikiem błędnego zinterpretowania nieczytelnego monogramu HOL, należącego do Hieronymusa Holla I. Właściwy znak warsztatowy nie jest znany, tym samym nie można powiązać z warsztatem żadnych zabytków złotniczych, mimo jego trwającej ponad pół wieku aktywności zawodowej.
Właściciel spichrza Pelikan. W latach 1693–1697 posiadał udziały w czterech spółkach okrętowych, 1692–1697 statek handlowy „Die Arca Noe” (pojemność 70 łasztów), w 1693 żaglowiec „Die Printzessin von Pohlen” (pojemność 50 łasztów). Właściciel dworu i ogrodu w Pieckach.
4 X 1659 w kościele św. Piotra i Pawła zawarł małżeństwo z Magdaleną Baudewin (1631–1678). Z tego związku narodziło się 11 dzieci: Maria Elisabeth (ur. 24 VIII 1651); Adalgunde (ur. 27 XII 1652), od 10 VI 1692 żona Johanna Megera; Konkordia (ur. 7 XI 1655), od 7 X 1675 żona Petera Megera; Johann (23 VII 1658 – 22 IX 1698), kupiec, od 5 X 1688 żonaty z Konkordią Oloff (1661 – 20 IV 1737); Daniel (10 III 1661 – 14 IX 1730), kupiec, od 22 III 1696 żonaty z Judith Lake (zm. 23 IX 1749); Magdalena (22 X 1663 – 26 II 1716), od 6 IV 1693 żona Isaaka Heinricha Petersa (zm. 26 II 1716); Wilhelm Heinrich; Kornelius (ur. 23 X 1668); Reiner (5 VI 1671 – 6 VI 1695); Benjamin (16 VII 1673 – 18 IX 1691); Samuel (ur. 30 XII 1674).
Pochowany w kościele św. Trójcy.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 269.
Czihak Eduard, Die Edelschmiedekunst früherer Zeiten in Preussen, Th. 2, Leipzig 1908, s. 61, nr 351.
Muhl John, Geschichte der Dörfer auf der Danziger Höhe, Danzig 1938, s. 140.
Nitykowski Hans, Eine Westpreußische Familie, Freilassing [1958], s. 86–87.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 472.
