TELEFONICZNA PORADNIA JĘZYKOWA UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
| < Poprzednie | Następne > |
TELEFONICZNA PORADNIA JĘZYKOWA UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO (TPJ UG). Instytucja działająca na rzecz kultury języka, funkcjonująca przy Instytucie Filologii Polskiej UG. Jej podstawowym zadaniem jest rozstrzyganie wątpliwości poprawnościowych (i szerzej – dotyczących użycia języka) zgłaszanych telefonicznie przez użytkowników polszczyzny. Jest jedną z pięciu poradni językowych, do których usług odsyła Rada Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk.
Od 1964 językoznawcy z Oddziału Gdańskiego Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, a od 1970 także z nowo utworzonego UG, udzielali porad językowych przez telefon w sposób niesformalizowany i nieregularnie. TPJ UG działa oficjalnie od 8 X 1973, kiedy to otrzymała – na prośbę ówczesnego kierownika Zakładu Języka Polskiego UG, doc. Bogusława Krei – numer telefoniczny 41 15 15, przekształcony następnie w (058) 341 15 15, w 2008 zmieniony na 58 523 20 25. Nieprzerwaną działalność TPJ UG zawieszano na kilka miesięcy jedynie w latach akademickich 1981/82 z powodu stanu wojennego oraz 2019/20 (ze względu na zamknięcie pomieszczeń UG po wybuchu pandemii COVID-19).
Poradnia jest czynna w dni powszednie w godz. 13.00–14.30 (do 2001 w godz. 13.00–15.00), od października do końca czerwca. Mieści się w pokoju 3.52 (147 według pierwotnej numeracji, stosowanej przed wyodrębnieniem się Wydziału Filologicznego) w Instytucie Filologii Polskiej UG (Gdańsk-Oliwa, ul. Wita Stwosza 55), przy czym od czasu pandemii COVID-19 niektóre dyżury pełnione są zdalnie (numer TPJ UG jest przekierowywany na prywatne telefony dyżurujących). Osoby udzielające porad w TPJ UG to pracownicy (także emerytowani) Instytutu Filologii Polskiej UG, zwykle będący zarazem członkami Oddziału Gdańskiego Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego.
W pierwszych dekadach działalności TPJ UG miała charakter lokalny – odpowiadała na potrzeby mieszkańców Pomorza, którzy mogli się o niej dowiedzieć m.in. z gdańskiej prasy (w latach 70. XX w. numer telefonu TPJ UG był regularnie zamieszczany w rubryce „Dyżury aptek i szpitali” w „Głosie Wybrzeża”). Z wątpliwościami językowymi dzwonili często urzędnicy i pracownicy trójmiejskich przedsiębiorstw (pierwszy telefon został wykonany z hali maszyn Dyrekcji Budownictwa Rolniczego w Gdańsku). Z czasem grupa odbiorców oraz zasięg terytorialny działalności TPJ UG uległy rozszerzeniu: w drugiej dekadzie XXI w. dzwoniący to najczęściej redaktorzy, korektorzy i tłumacze z całej Polski, którzy informacje o poradni czerpią z internetu.
TPJ UG udziela rocznie ok. 900 porad (823 odnotowane porady w roku akademickim 2020/21; 963 – w roku akademickim 2021/22; 856 – w roku akademickim 2022/23). Dotyczą one m.in. ortografii (wielkie i małe litery, pisownia łączna i rozdzielna), interpunkcji, składni, odmiany nazwisk, pragmatyki językowej. Pytania kierowane do poradni są archiwizowane – do 2020 były notowane w specjalnie do tego przeznaczonych zeszytach, następnie zaczęto je rejestrować w formie elektronicznej. Na podstawie pytań zadanych TPJ UG powstały książki: Poradnia językowa, słucham… Wybór odpowiedzi Telefonicznej Poradni Językowej Uniwersytetu Gdańskiego, red. Ewa Rogowska-Cybulska, Małgorzata Milewska-Stawiany, Gdańsk 2016, oraz Poradnia językowa, słucham… 2. Wybór odpowiedzi Telefonicznej Poradni Językowej Uniwersytetu Gdańskiego w pięćdziesięciolecie jej działalności (1973–2023), red. Ewa Badyda, Joanna Ginter, Gdańsk 2023.
| Lata | Imię i nazwisko |
|---|---|
| 1973–2001 | Bogusław Kreja |
| 2001–2015 | Małgorzata Milewska-Stawiany |
| 2015–2017 | Ewa Rogowska-Cybulska |
| 2017–2019 | Izabela Kępka |
| 2019– | Ewa Badyda |
Bibliografia:
Archiwum TPJ UG.
Rogowska-Cybulska Ewa, Popularyzacja wiedzy o języku polskim w WSP i na UG, [w:] Z dziejów językoznawstwa polonistycznego w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku i na Uniwersytecie Gdańskim, red. Jolanta Maćkiewicz, Ewa Rogowska-Cybulska, Jerzy Treder, Gdańsk 2006, s. 314–317.
Słowo wstępne, [w:] Poradnia językowa, słucham… Wybór odpowiedzi Telefonicznej Poradni Językowej Uniwersytetu Gdańskiego, red. Ewa Rogowska-Cybulska, Małgorzata Milewska-Stawiany, Gdańsk 2016, s. 7–8.
https://fil.ug.edu.pl/wydzial/instytuty/instytut-filologii-polskiej/dzialalnosc-instytutu/porady-jezykowe/telefoniczna-poradnia-jezykowa.
