TEATR GALERIA
| < Poprzednie | Następne > |
TEATR GALERIA (Akademicki Teatr Plastyków GALERIA), funkcjonował w latach 1961–1967, twórcą i głównym animatorem był Jerzy Krechowicz. Początkowo istotną rolę odgrywał również Jerzy Frycz, autor pierwszej wypowiedzi programowej. Miał status sceny studenckiej, otwierał nowy rozdział w historii współczesnego polskiego teatru plastycznego, łącząc teatr i galerię malarską, wystawiającą swoje prace w gdańskim Salonie Debiutów. W intencjach twórców, głównie malarzy, istotniejsza była przestrzeń nowego sposobu istnienia sztuki: światło, kolor, ruch, formy, przestrzeń – galeria właśnie, początkowo posiłkował się również literaturą. Krytyka od początku miała problemy z opisaniem i zakwalifikowaniem „Galerii”, nie mając narzędzi do uchwycenia nowego zjawiska, uważała jednak zgodnie, że linia dramaturgiczna oraz struktura czasowa każą widzieć eksperyment w kręgu teatru.
Debiutem była Kolonia karna (1961) Franza Kafki; Jerzy Krechowicz całą uwagę skupił na przedstawieniu maszynerii do zadawania tortur. Surrealnej, katastroficznej wizji literackiej podporządkowana została adaptacja; strona plastyczna zdominowała plan literacki. Słowo pozostało na marginesie zmiennych zdarzeń wizualnych, głównie świetlnych.
W kolejnym widowisku, Pies, czyli brak psa (1963), słowo zostało wyeliminowane. Zrodził się pomysł zwierząt świetlnych – choć nigdy niezwerbalizowany, stał się ideą, do której Galeria zdążała. W Termitierze (1964) aktora zastąpiły abstrakcyjne, plazmatyczne formy. Kolejne widowiska coraz trudniej poddawały się intelektualnemu opisowi. Traktat (1966) pozbawiony był całej materialnej i efektownej warstwy wizualnej: rozmaitych faktur, fragmentów mechanizmów. Ostatnim spektaklem była Inwazja (1967). Idea teatru określiła się ostatecznie i zamknęła.
Teatr uczestniczył w wielu festiwalach, m.in. Łódzkich Spotkaniach Teatralnych (ŁST; 1964, 1966), Festiwalu Studenckich Teatrów Propozycji (Szczecin, 1963), Warszawskiej Jesieni (1966), Światowym Festiwal Teatrów Studenckich (Erlangen, 1964 i Nancy, 1965), występował w paryskim Teatrze Narodów (1965), odbył tournée po Finlandii (1966) i Holandii (1968). Laureat głównego lauru – nagrody przechodniej w postaci rzeźby Wacława Kondka ”Bóg deszczu” dla Termitiery – „za najbardziej oryginalną propozycję teatralną” na I ŁST (1964) oraz nagród indywidualnych dla twórców spektaklu Traktat – Jerzego Krechowicza (reżyseria) i Janusza Hajduna (muzyka) na III ŁST (1966).
