STENTZEL JOHANN CONRAD, złotnik
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN CONRAD STENTZEL (pochowany 7 VII 1767 w kościele św. Trójcy Gdańsk), złotnik. Syn Hansa Stentzela. Od 1726 był zatrudniony jako czeladnik w warsztacie Nathaniela Pressdinga III. Pracę mistrzowską wykonał w 1728 w warsztacie Siegfrieda Örnstera i 26 października tego roku otrzymał obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Obciążony chorobą, nie zdecydował się na małżeństwo, w skutek czego w 1733 zabroniono mu zatrudniania czeladników i uczniów. W późniejszym czasie ożenił się jednak z Florentiną Luizą (zm. 1786, w wieku 80 lat) i miał trzech synów: Johanna Michaela, Johanna Ludwiga i Johanna Beniamina, którzy kształcili się w warsztacie ojca (pierwszy z nich uzyskał tytuł mistrzowski w Gdańsku). W 1763 został wykluczony z cechu i zamknął warsztat.
Używał znaku warsztatowego z monogramem ICS w owalu, znanego w kilku wariantach. Wykonywał popularną w XVIII wieku srebrną zastawę stołową, m.in. dla księcia Adama Stanisława Sapiehy (1828–1903) czy rodu Sanguszków w Tarnowie, i drobne sprzęty stołowe: łyżki (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Państwowe Muzeum Historyczne w Moskwie), taca (Muzeum Okręgowe w Tarnowie), kufel ( Muzeum Hanzeatyckiego Domu Gdańskiego w Lubece), a także srebra sakralne: kielichy ( Muzeum Narodowe w Gdańsku, kościół św. Mikołaja w Bydgoszczy, Gruta), monstrancje (Głęb, Sarbiewo, Śliwice, Stężyca), relikwiarze (Postolin), świeczniki ołtarzowe (Topólno), aplikacje na obrazy (Lubiszewo, Pelplin, Wielki Garc).
Zob. też złotnictwo.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 532.
Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka Gdańska od połowy XV do końca XVIII w., red. Teresa Grzybkowska, t. II Katalog, Gdańsk 1997, s. 459.
Chodyński Antoni Romuald, Uwagi o złotnikach i srebrnikach działających w Gdańsku, „Biuletyn Historii Sztuki”, t. 28, 1976, z. 2, s. 109–112.
Czihak Eugen von, Die Edelschmiedekunst früherer Zeiten in Preussen, t. II, Leipzig 1908, s. 76, poz. 449.
Frąckowska Anna, Srebrne kufle gdańskie XVII i XVIII wieku. Typologia, stylistyka, ikonografia, Warszawa 2013, s. 407.
Gradowski Michał, Kasprzak-Miler Agnieszka, Złotnicy na ziemiach północnej Polski, cz. 1 Województwo pomorskie, kujawsko-pomorskie i warmińsko-mazurskie, Warszawa 2002, nr G 550.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 4, 369.
