SCHWARTZ HUBERTUS, polityk, senator
| < Poprzednie | Następne > |
HUBERTUS SCHWARTZ (5 VII 1883 Soest, Westfalia – 7 XI 1966 Soest), polityk, senator II Wolnego Miasta Gdańska (WMG). Od 1902 studiował prawo i ekonomię na uniwersytetach w Heidelbergu, Münster i Tybindze (Tübingen), na tym ostatnim członek korporacji studenckiej „Borussia”. Od 1905 doktor praw. Asesor w Radzie Miejskiej w Magdeburgu, w 1912 skarbnik miasta w Stargardzie Szczecińskim. Podczas I wojny światowej, po zdobyciu Warszawy przez wojska cesarskie w sierpniu 1915, współpracownik cywilnego Zarządu Miasta.
W Gdańsku od 1917 jako radca miejski, kierował wydziałem gospodarki wojennej. W 1920 został senatorem II WMG. W tym samym roku był członkiem gdańskiej delegacji, która podpisała 9 XI 1920 tzw. konwencję paryską. Autor pierwszego projektu gdańskiej konstytucji. Jako senator odpowiadał początkowo za sprawy religijne, społeczne i ochronę zdrowia, następnie – za sprawy wewnętrzne i prawne. W latach 1925-1928 prowadził w imieniu Senatu rozmowy w prawie układu między II WMG a Kościołem, zakończone 4 I 1928 podpisaniem umowy w tej sprawie przez biskupa gdańskiego Eduarda O’Rourke i prezydenta Heinricha Sahma. W 1928 zrzekł się mandatu. W 1931 jako docent wykładał prawo publiczne na Technische Hochschule Danzig. Był wiceprzewodniczącym gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki. W 1932 wrócił do rodzinnego miasta był tam w latach 1932-1946 notariuszem, w 1946–1948 starostą powiatowym, 1948–1953 burmistrzem. Między innymi za zasługi w powojennej odbudowie (60% zniszczeń wskutek nalotów alianckich) został honorowym obywatelem Soest.
W 1934 wybrany do Komisji Historycznej Westfalii (Historische Kommission für Westfalen), od 1963 jej członek honorowy. Uprawiał różnorodną tematycznie działalność publicystyczną, autor między innymi pracy Geschichte der Reformation in Soest (Historia Reformacji w Soest, 1932) oraz z zakresu gdańskiej heraldyki Danziger Wappenwerk: das Wappen der Freien Stadt Danzig (1933).
Odznaczony między innymi Krzyżem Żelaznym II. i I. klasy, Krzyżem Zasługi RFN (Bundesverdienstkreuz) I. klasy (1953). Doktor honoris causa Wydziału Teologii Ewangelickiej Westfälischen Wilhelms-Universität w Münster. Od 1915 był bezdzietnie żonaty z Agnes z domu Schlett (22 II 1883 Soest – 14 X 1970 Soest), absolwentką seminarium nauczycielskiego, jedną z pierwszych kobiet-absolwentek uniwersytetów w Bonn i Freiburgu, po egzaminie państwowym od 1912 nauczycielki łaciny w liceum w rodzinnym mieście. Pochowany wraz z nią w grobie rodzinnym na cmentarzu Osthofenfriedhof Soest.
W 1971 Archiwum Miejskie i Biblioteka Naukowa (Stadtarchiv und Wissenschaftliche Bibliothek) jego rodzinnego miasta otrzymały z jego zbiorów około 4.000 tomów do działów: Susatensia, Westfalica i Danzig. Od 1984 jego imię nosi publiczne Kolegium Zawodowe (Hubertus-Schwartz-Berufskolleg; dawny Zespół Szkół Handlowych) i obwodnica Soest (Senator-Schwartz-Ring).
Bibliografia:
Andrzejewski Marek, Wolne Miasto Gdańsk (1920–1939). Leksykon biograficzny, Gdańsk 2009, s. 101.
Bahr Erich, Schwartz Hubertus, w: Altpreußische Biographie, Bd. IV, Marburg/Lahn, 1995, s. 218.
Bogdanowicz Stanisław, Konkordat z Wolnym Miastem Gdańskiem, „Teki Gdańskie”, t. 6-7, 2004-2005, s. 76-87.
Danziger Bürgerbuch. Bilder aus Leben und Wirken Danziger Männer und Frauen in Politik, Wirtschaft, Presse, Kunst, Wissenschaft, Volksbildung, Danzig 1927, s. 107.
