REIS VICTOR van der, ordynator w Szpitalu Miejskim
| < Poprzednie | Następne > |
VICTOR van der REIS (14 V 1889 Neuenhaus, Dolna Saksonia – 23 XII 1957 São Paulo, Brazylia), lekarz, gastrolog, ordynator w Szpitalu Miejskim w Gdańsku–Wrzeszczu. Syn żydowskiego kupca pochodzenia holenderskiego Juliusa i Sophie z domu Schonberg. Maturę uzyskał w gimnazjum w Osnabrücku (1909), medycynę studiował na uniwersytetach w Würzburgu i w 1911 w Lipsku. W 1914 w Monachium zdał państwowy egzamin doktorski z zakresu medycyny. Brał udział jako lekarz w I wojnie światowej i był dwukrotnie ranny. Po wojnie pracował jako asystent, następnie ordynator szpitala w Berlinie–Lichterfelde. Od stycznia 1919 asystent w Klinice Chorób Wewnętrznych szpitala uniwersyteckiego w Greifswaldzie (Gryfii), gdzie zajmował się przede wszystkim bakteriologicznym badaniem flory jelitowej. W 1922 habilitował się na podstawie pracy Der Antagonismus zwischen Coli- und Diphteriebacillen und der Versuch einer praktischen Nutzanwendung (Antagonizm pomiędzy bakteriami coli i dyfterytu oraz próba wykorzystania tego w praktyce). W 1926, wraz z astrooptykiem Bernhardem Schmidtem, skonstruował i opatentował nowy, giętki gastroskop. W trakcie pracy w Greifswaldzie opracował podstawy żołądkowo–jelitowej mikroekologii człowieka. Od 1928 profesor nadzwyczajny (uczelniany).
Od 1928 był ordynatorem kliniki chorób wewnętrznych Szpitala Miejskiego w Gdańsku–Wrzeszczu, na zasadzie urlopowania przez uniwersytet w Greifswaldzie (jako nauczyciel akademicki delegowany za granicą). W 1932 pozwolenie to zostało cofnięte. Szykanowany jako Żyd i aktywny członek gdańskiej katolickiej partii Centrum (Zentrumspartei; na katolicyzm przeszedł pod wpływem żony około 1920). Po dojściu w Gdańsku do władzy NSDAP, w 1935 zwolniony ze stanowiska ordynatora ze względu na pochodzenie. Otrzymał jedynie czasowe zezwolenie na prowadzenie praktyki prywatnej, od stycznia 1939 cofnięte. Poinformowany o grożącym mu aresztowaniu przez Gestapo, przeniósł się z rodziną do Polski, do Pelplina, gdzie nadal prowadził działalność lekarską.
Po 1 IX 1939 aresztowany przez Gestapo, osadzony w obozie przejściowym dla Polaków w Nowym Porcie. Przed wysłaniem do obozu w Stutthofie uratowali go prawdopodobnie jego niemieccy koledzy partyjni. Poprzez Włochy przy pomocy katolickich władz kościelnych wyjechał do Brazylii, gdzie zamieszkał i pracował w służbie zdrowia, wznowił swoją działalność zawodową i naukową, otrzymując pracę na Uniwersytecie Martiusa-Stadena w São Paulo, zajmując się gastrologią i farmakologią.
Od 3 XII 1918, po ślubie w Düsseldorfie, żonaty był z lekarką Margarette Ernst, jedną z pierwszych lekarek w Niemczech, które uzyskały tytuł doktora medycyny (maj 1920 w Bonn). Ojciec Ernsta (ur. 1922 Greifswald), Annemarie (ur. 1925 Greifswald) oraz Dierka (ur. 1928 Gdańsk). Po jego aresztowaniu we wrześniu 1939 żonie wraz z dziecmi, po skonfiskowaniu mienia, pozwolono w kwietniu 1940 wyjechać do rodziny w Düsseldorfie, gdzie pozostali do końca wojny, a 8 III 1941 formalnie anulowano ich małżeństwo. W sierpniu 1947 żona dołączyła do niego w Brazylii, w czerwcu 1955 odbył się w Düsseldorfie ich powtórny ślub.
Pochowany na cmentarzu Cemerito do Araca w São Paulo. Po jego śmierci wdowa zamieszkała u syna Dierka w Kolumbii, a gdy ten przeniósł się do Meksyku, przeprowadziła się do syna Ernsta, zamieszkałego we Freiburgu, gdzie zmarła 26 VI 1966.
