POMNIK ROTMISTRZA WITOLDA PILECKIEGO, Wiadrownia, plac im. Bartoszewskiego
| < Poprzednie | Następne > |
POMNIK ROTMISTRZA WITOLDA PILECKIEGO, na placu im. Władysława Bartoszewskiego, przed głównym wejściem do Muzeum II Wojny Światowej. Upamiętnia rtm. Witolda Pileckiego (13 V 1901 – 28 V 1948), oficera Wojska Polskiego (WP), w czasie II wojny światowej żołnierza Tajnej Armii Polskiej (TAP), Armii Krajowej (AK), dobrowolnego więźnia KL Auschwitz, autora tzw. Raportów Pileckiego o funkcjonowaniu KL Auschwitz i Holocauście, aresztowanego przez władze komunistyczne w 1947, po procesie straconego 25 V 1948.
Pomnik przedstawia postać rtm. Witolda Pileckiego w mundurze oficera WP w postawie kroczącej, pochylonej lekko do przodu. W lewym ręku trzyma – w geście odrzucenia – tzw. myckę (z jęz. niem. mütze), czyli nakrycie głowy więźnia obozu koncentracyjnego. Rzeźba mierzy 2,80 m wysokości i odlana została z brązu. Pomnik został umieszczony na cokole, wykonanym z blachy kwasoodpornej i tzw. blachy kortenowskiej, przypominającym część pionową Muzeum II WŚ. Na cokole inskrypcja ROTMISTRZ WITOLD PILECKI 1901–1948. U podstawy pomnika umieszczono granitową, leżącą tablicę z krótkim życiorysem rtm. Witolda Pileckiego w językach polskim i angielskim.
Inicjatorem powstania pomnika był Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II WŚ do 2021. Konkurs na projekt pomnika został ogłoszony przez Muzeum II WŚ 19 XII 2018. Komitet honorowy konkursu tworzyli: córka Witolda Pileckiego Zofia Optułowicz, abp Sławoj Leszek Głódź, wojewoda pomorski
Dariusz Drelich, marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, prezydent Miasta Gdańska Aleksandra Dulkiewicz i dyrektor Biura Upamiętniania Walki i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej (IPN) Adam Siwek.
Muzeum II WŚ skierowało wniosek do Rady Miasta Gdańska o wydanie zgody na ustawienie pomnika w lutym 2019. Komisja Rady Miasta, opiniująca sprawy związane z nowymi pomnikami, wniosek przyjęła, jednak pod warunkiem zastosowania się przez Muzeum II WŚ do zapisów Uchwały Rady Miasta Gdańska Nr XLI/1136/17 z 29 VI 2017 (tzw. uchwały pomnikowej) i odwołania konkursu na pomnik. Nowy konkurs miał zostać ogłoszony przez władze Gdańska. Dyrekcja Muzeum II WŚ argumentowała, że procedury tzw. uchwały pomnikowej dotyczą tylko projektów wzniesienia pomników na gruntach należących do Gminy Miasta Gdańsk, a pomnik rtm. Witolda Pileckiego ma zostać wzniesiony na terenie należącym do Muzeum. W marcu 2019 Miasto Gdańsk uznało argumentację Muzeum za zasadną.
W konkursie ogłoszonym przez dyrekcję Muzeum II WŚ uczestniczyło 33 artystów. 30 IV 2019 jury konkursowe, pod przewodnictwem prof. Stanisława Radwańskiego, jednogłośnie wybrało do realizacji projekt przedstawiony przez pracownię Studio Rzeźby Maciej Jagodziński-Jagenmeer, tj. Anetę i Macieja Jagodzińskich-Jagenmeer z Torunia.
Pomnik odsłonięto 17 IX 2019. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz państwowych i lokalnych, kombatanci walk o niepodległość, działacze opozycji demokratycznej w PRL, przedstawiciele służb mundurowych, grupa kilkuset gdańszczan oraz kompania honorowa i orkiestra Marynarki Wojennej. Listy do uczestników uroczystości skierowali: córka rtm. Witolda Pileckiego Zofia Pilecka-Optułowicz, Prezydent RP Andrzej Duda, marszałek Senatu RP Stanisław Karczewski i dyrektor IPN Jarosław Szarek. Poświęcenia pomnika dokonał abp Sławoj Leszek Głódź.
Koszty zaprojektowania, wykonania i montażu monumentu wyniosły ok. 400 000 zł, pokryte zostały z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
