MARTINI JOHANN, rektor szkoły mariackiej
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN MARTINI (Johannes Martinus) (1558 Koszalin – marzec 1629 Gdańsk), doktor filozofii, rektor ► szkoły mariackiej. Od 1585 w szkolnictwie. W 1599 wydał w Rostocku Ciceronis de Officiis Libros III. in Tabulas redactos…, w których określił siebie „nauczycielem szkoły” (Collega Scholae), zaś w załączonym do wydania liście rektor gimnazjum w Dortmundzie, Friedrich Beurhaus (1536–1609), tytułował go „prorektorem”.
W Gdańsku początkowo konrektor szkoły mariackiej, na stanowisko rektora wprowadzony został 30 I 1603 w zakrystii ► kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP) przez sekretarza miejskiego Hermanna Fredera (ojca późniejszego burmistrza ► Heinricha Fredera); urząd pełnił do śmierci. Skłaniał się ku kalwinizmowi, przez co pod jego przewodnictwem szkoła mariacka straciła sporo ze swojej reputacji. Był autorem pracy o gramatyce łacińskiej (1611), która doczekała się wielu wydań (m.in. 1619, 1635), podobnie jak Institutions retoricae (1614, wydane także pośmiertnie w 1643, w zbiorze Institutiones Rhetorica. Ex Philippo Melachthone Et Audomaro Talaeo Potissimum…, opublikowanym w Gdańsku przez ► Andreasa Hünefelda. Wydał także Notas in Officia Ciceronis (Gedani 1599), Compendium retoricae (1614), Grammaticae Graecae rudimenta (Podstawy gramatyki greckiej, Thorn 1624).
Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy w 1586 z nieznanego imienia córką Heinricha von Rehdena (1505–1576), po raz drugi, od 30 I 1597, z Cathariną (chrzest 13 I 1580 – pochowana 22 VI 1645 w grobie nr 444 kościoła NMP), córką pastora ► kościoła św. Piotra i Pawła ► Adriana Pauliego. Z co najmniej jedenaściorga jego dzieci z drugiego małżeństwa, troje zmarło we wczesnym dzieciństwie. Pozostałymi dziećmi byli m.in.: 1/ Catharina (chrzest 3 X 1601 – pochowana 26 X 1635 w grobie drugiego męża), od 10 IX 1619 żona poślubionego kościele św. Piotra i Pawła pastora tego kościoła ► Davida Stolliusa (zm. 1630), po raz drugi zamężna w 1634 za Johanna Idinga (1607–1677); 2/ Gerhard, od listopada 1615 uczeń gdańskiego ► Gimnazjum Akademickiego, wraz z gdańszczanami Teofilem Copiusem (zapisany do Gimnazjum Akademickiego w 1605) i Georgiem Kuckiem (zapisanym w 1616), od 17 IV 1618 uczył się w gimnazjum w Bremie, od 1620 był studentem teologii we Franeker, 27 XI 1621, wraz z kolejnym kolegą z gdańskiego Gimnazjum Akademickiego Johannem Robanem (zapisany tam w 1609), immatrykulował się na uniwersytecie w Lejdzie (Leyden), od 7 I 1622 student medycyny w Groningen, 3/ Johann (chrzest 28 XI 1603 w kościele św. Piotra i Pawła – 1665 Groningen), od lipca 1620 uczeń gdańskiego ► Gimnazjum Akademickiego, od 1621 gimnazjum w Bremie, od 6 VIII 1624 student we Frankfurcie nad Odrą, od 1625 we Franeker (filozofia i teologia), w 1657 doktor teologii kalwinistycznej w Groningen (1657), kaznodzieja kalwiński w Deinum (Fryzja, 1628) i Groningen (1637–1665).
Pochowany 28 III 1629 w kościele NMP, grobie nr 111, będącym własnością kościoła.
Bibliografia:
Aeltere Universitäts-Matrikeln. Universität Frankfurt a. O., hrsg. v. Ernst Friedländer, Bd. 1, Leipzig 1887, s. 679.
Album studiosorum Academiae Groninganae uitgegeven door het historisch genootschap te Grongingen (1614–1914), Groningen 1915, s. 11.
Album studiosorum Academiae Lugduno-Batavae MDLXXV–MDCCCLXXV. Accedunt nomina curatorum et professorum per eadem secula, ed. Willem N. Du Rieu, Hagae Comitum 1875, s. 157.
Die Matrikel des Gymnasium Illustre zu Bremen 1610–1810, bearb. Thomas Otto Achelis, Adolf Börtzler, Bremen 1968, s. 24, 29.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 98, 110.
Bülow Gottfried von, Martin Johann w: Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 20, 1884, s. 510.
Praetorius Ephraim, Athenae Gedanenses sive commentarius…, Lipsiae 1713, s. 174–175.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 386; 3, 277.
