LATOSZEWSKI ZYGMUNT, dyrygent, pedagog, muzykolog
| < Poprzednie | Następne > |
ZYGMUNT LATOSZEWSKI (26 IV 1902 Poznań – 18 I 1995 Warszawa), dyrygent, pedagog, muzykolog. Syn Wincentego, śpiewaka chóralnego i Józefy z domu Grunwald. W latach 1919–1926 studiował w Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu u Zdzisława Jahnkego (klasa skrzypiec), Feliksa Nowowiejskiego (teoria muzyki), Jerzego Bojanowskiego (dyrygentura); równolegle (od 1921) na uniwersytecie w Poznaniu historię sztuki, filozofię i muzykologię.
W 1929 debiutował jako dyrygent z zespołem Filharmonii Poznańskiej, otrzymał stanowisko dyrygenta Opery Poznańskiej. W okresie 1929–1933 prowadził klasę orkiestrową i chóralną oraz teorię w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu. Od 1932 doktor, w latach 1931–1933 kierownik artystyczny orkiestry symfonicznej w Poznaniu. W okresie 1934–1936 dyrygował chórami Harfa, Arion, Hasło i innymi, z którymi koncertował w Szwajcarii, Francji, Niemczech, Belgii. Od 1933 do 1939 dyrektor i dyrygent Teatru Wielkiego w Poznaniu.
Podczas II wojny światowej w Warszawie. W 1945 dyrektor Filharmonii Krakowskiej, w latach 1946–1948 dyrektor artystyczny Teatru Wielkiego w Poznaniu, równolegle w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej prowadził zajęcia z dyrygentury i klasy operowe. Od 1948 do 1949 pierwszy dyrygent Filharmonii Stołecznej w Warszawie.
W Gdańsku w latach 1949–1952 dyrektor Filharmonii Bałtyckiej. Współtworzył Studio Operowe, zaczątek Państwowej Opery Bałtyckiej. W marcu 1950 dyrygował zespołem podczas premierowego spektaklu Eugeniusz Oniegin Piotra Czajkowskiego. Na koncertach symfonicznych propagował twórczość polskich kompozytorów, między innymi Tadeusza Bairda, Grażyny Bacewicz, Andrzeja Panufnika, Michała Świerzyńskiego, wprowadzał współczesne dzieła twórców francuskich. W okresie 1952–1954 współpracował z filharmonią i operą warszawską. W Gdańsku w latach 1954–1961 dyrektor artystyczny Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej. Z jego inicjatywy powstał Chór Filharmoniczny (1957), którego prowadzenie powierzył Leonowi Snarskiemu, co pozwoliło na wykonywanie dzieł wokalno-instrumentalnych.
W repertuarze koncertów symfonicznych uwzględniał dzieła kompozytorów polskich, w tym związanych z Gdańskiem (I Symfonia Kaszubska i II Symfonia Henryka Hubertusa Jabłońskiego, Koncert fortepianowy i Kantata gdyńska Władysława Walentynowicza). Główną uwagę poświęcał operze, stąd liczne premiery, wśród nich Faust Charles’a Gounoda (1956), Halka Stanisława Moniuszki (w 1956 nowa inscenizacja), Krakatuk Tadeusza Szeligowskiego (1956), Rycerskość wieśniacza Pietra Mascagniego (1957), Pajace Ruggiera Leoncavalla (1958), Peter Grimes Beniamina Brittena (polska premiera w 1958), Bal maskowy Giuseppe Verdiego (1959), Don Juan Wolfganga Amadeusza Mozarta (1959), Tosca Giacoma Pucciniego (1960), Aida G. Verdiego (1960).
Wydarzeniem artystycznym były prezentacje dzieł współczesnych twórców, zarówno oper, jak i baletów, głównie przez niego dyrygowanych, które plasowały gdańską placówkę w czołówce krajowej. W Gdańsku współpracowali z nim tacy dyrygenci jak Zbigniew Bruna, Zdzisław Bytnar, Jerzy M. Michalak oraz gościnnie Henryk Czyż, Stanisław Skrowaczewski, Bohdan Wodiczko, Kazimierz Wiłkomirski. Odchodząc z Gdańska, podczas uroczystości pożegnalnych 29 VII 1961 w Wydziale Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej, otrzymał tytuł „honorowego dyrektora Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej”.
W latach 1961–1972 kierownik artystyczny opery (od 1967 Teatr Wielki) w Łodzi, także pracownik tamtejszej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej (klasa operowa), od 1964 profesor. Od 1972 roku na emeryturze; dalej czynny zawodowo, związany z operami warszawską i łódzką oraz warszawską Państwową Wyższą Szkołą Muzyczną. 13 III 1993 pożegnał się ze sceną, dyrygując Madame Butterfly G. Pucciniego w Teatrze Wielkim w Warszawie.
W 1950 otrzymał nagrodę przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w dziedzinie muzycznej, w 1952 otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Oficerskim (1935) i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy od 1936 z primadonną opery poznańskiej Heleną Dudicz (1902–1994), z którą miał córkę Teresą, pianistkę. Po raz drugi ożenił się w 1946 z Czesławą z domu Karczewską, z która miał syna Marka, elektronika. Pochowany na Starych Powązkach w Warszawie.
