KĘSOWSKI ALEKSANDER, opat oliwski
| < Poprzednie | Następne > |
ALEKSANDER KĘSOWSKI (Bautzendorf (Batzendorff)-Kęsowski; 1590 Kęsowo – 9 III 1667 Oliwa), ► opat oliwski. Syn Stanisława i matki z domu Buszkowskiej. Brat Wojciecha, Jana, Macieja, Anny zamężnej Świecimskiej, Barbary (Kosowej), Doroty i Zofii. W 1610 złożył profesję zakonną w ► klasztorze oliwskim, w 1619 uzyskał święcenia kapłańskie. W latach 1627–1630, za zgodą opata ► Adama Trebnica, przebywał na Litwie, regulując sprawy spadkowe po śmierci brata Macieja. W 1635–1638 cellerariusz, zdjęty z urzędu za niesubordynację.
W 1641, po śmierci Michała Konarskiego (20 maja tegoż roku), został opatem. M.in. w 1642 potwierdził transakcję zakupu przez kupca gdańskiego Simona Schelpa od kowala Marcina Kulika 6 morgów (odsprzedając temu pierwszemu dodatkowe 5,5 morga) ziemi, na której stanął później ► Dwór I ("Monbrillant"). Na zjeździe stanów pruskich w Malborku (1643?), przyczynił się do zdemaskowania fałszerza dokumentów Krzysztofa Stanisława Janikowskiego (zob. ► Philipp Lacke), którego sprawę zakończył przeprowadzonym wraz z gdańską ► Radą Miejską śledztwem wojewoda malborski Jakub Wejher. 3 X 1644 poświęcił zbudowany z cegły i drewna (tzw. pruski mur) kościół pw. Świętej Trójcy i św. Franciszka w utworzonej rok wcześniej przez tego ostatniego osadzie Wejherowo.
W 1646 podejmował w klasztorze przybywającą lądem przez Księstwo Pomorskie do Polski królową Ludwikę Marię. W 1647 zakończył spór z Gdańskiem o własność terenu, na którym zbudowano Szaniec Zachodni (► fortyfikacje, ► Nowy Port). W czasie wojny polsko-szwedzkiej w latach 1655–1660 zdeponował dobytek klasztoru w Gdańsku, wystawił oddział strażniczy do jego obrony. W 1660 był gospodarzem rokowań w Oliwie, uwieńczonych podpisaniem w klasztorze 3 V 1660 ► pokoju oliwskiego (ufundował tablicę upamiętniającą miejsce wymiany traktatów).
Ufundował liczne ołtarze boczne (m.in. św. Katarzyny i Świętych Dziewic) i portale w kościele klasztornym(► kościół Trójcy Świętej), był także fundatorem nowego ► szpitala św. Łazarza w Oliwie, jednej z kapliczek (Kaplica Ogrójca) Kalwarii Wejherowskiej (1653) i nowego, murowanego i kościoła w Starzynie (1648).
