HESYCHIUS ABRAHAM, pastor kościołów Bożego Ciała i św. Barbary
| < Poprzednie | Następne > |
ABRAHAM HESYCHIUS (Heysichius, Hesecke) (ur. Lindau (Marchia) – 1623 Gdańsk), pastor kościołów Bożego Ciała i św. Barbary. Jeszcze jako „starszy student teologii” w 1592 przejął obowiązki pastora świeżo odbudowanego i rozbudowującego się po zniszczeniach z 1577 (w czasie wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym) kościoła szpitalnego Bożego Ciała w Gdańsku. Pozyskał do współpracy braci von der Linde: burmistrza Johanna, kupca i ławnika Adriana oraz kupca, członka Trzeciego Ordynku oraz Rady Wojennej Nicolausa, a także teścia tego ostatniego, Bartholomäusa Wagnera (około 1520 Królewiec – 15 V 1571 Gdańsk), magistra matematyki i doktora medycyny, od 1562 fizyka miejskiego w Gdańsku. Oprócz zwyczajowego wyposażenia kościoła w ławki dla wiernych ufundowali oni także przeznaczony do głównego ołtarza obraz Alegoria Grzechu i Zbawienia (zwany także „Ukrzyżowanie” albo „Wybór drogi życiowej”), namalowany przez Hansa Vredemanna de Vries (1596; obecnie w Muzeum Narodowym w Gdańsku), będący pierwszym retabulum luterańskim na terenie miasta.
Po ukończeniu studiów na początku 1602 opuścił na krótko Gdańsk i objął funkcję kaznodziei w Słupsku, już jednak 8 czerwca tego roku mianowany diakonem w kościele św. Jana w Gdańsku, obowiązki objął 16 września. Skłaniając się ku kalwinizmowi, w pierwszych dniach 1603 wszedł w spór teologiczny z nowym diakonem kościoła św. Jana, Johannesem Waltherem, zwolennikiem wyznania augsburskiego (luterańskiego). Wobec grożącego im wydalenia z kościoła św. Jana, 4 lutego zawarli ugodę w obecności pastora Johanna Hutzinga oraz gdańskich ojców kościoła ( Kirchenväter), w myśl której na polecenie Rady Miejskiej każdy z nich odczytał z ambony kościoła św. Jana oświadczenie o przyczynach sporu, wynikłych tylko „aus Argwohn und Verdacht” („z podejrzliwości i nieufności”), nietoczeniu takowych w przyszłości, pełnym poparciu dla wyznania augsburskiego i niepodejmowaniu działań w kierunku informowania o innych wyznaniach.
Od 10 VI 1612 do śmierci pastor kościoła św. Barbary w Gdańsku. Pozyskał środki na remont tegoż kościoła (1613–1620), budowę nowego ołtarza (1613), chóru (1614), organów (1615), empory zachodniej (1614–1615), doprowadził do zakończenia prac przy kościelnej wieży z zamontowanym na niej zegarem (1619–1620). Nakłonił też cech krawców do ufundowania baptysterium (1619).
Od 1597 żonaty z z Barbarą, córką Simona Adenberga (co utworem okolicznościowym uczcił rektor szkoły św. Jana Johannes Hoppe), ojciec Jakoba (ochrzczony 1 IV 1599 w kościele Najświętszej Marii Panny) i Barbary (ochrzczona 23 VI 1602 w kościele św. Katarzyny). Zmarł w biedzie, wdowa po nim zamieszkała w szpitalu Bożego Ciała.
Bibliografia:
Prätorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtniβ..., Danzig und Leipzig 1760, s. 6, 20.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 42, 62–63.
Schnaase Eduard, Geschichte der evangelischen Kirche Danzigs actenmässig Dargestellt, Danzig 1863, s. 562.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, s. 1, 307; 5, 103.
