FERBER JOHANN ERNST, rajca
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN ERNST FERBER (21 V 1692 Gdańsk – 28 VII 1757 Gdańsk), rajca. Syn rajcy Johanna Nathanaela (1659–1727) i poślubionej 1 VI 1687 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) Constantii, córki Bartela Veddersa. Brat m.in. burmistrza Nathanaela Gottfrieda (tam szerzej o rodzinie).
W maju 1707 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, w 1712 studiował w Królewcu, w 1714 w Lejdzie. Po powrocie do Gdańska od 1718 był sekretarzem miasta Gdańska, 6 czerwca tego roku (razem z bratem Nathanaelem) uzyskał potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Od 1735 był ławnikiem, w 1744 conseniorem, w 1746 seniorem (najstarszym ławnikiem).
Należał do grupy, skupionej przy Radzie Miejskiej Gdańska, o niechętnym stosunku do wprowadzenia narzuconej w 1750 Gdańskowi przez króla polskiego Augusta III (i popieranej przez Trzeciego Ordynku) ordynacji, zakładającej ściślejsze podporządkowanie miasta władzy monarszej. Jako najstarszy ławnik (senior) w 1751 protestował przeciwko samodzielnemu, bez zgody Ławy (o Radzie już nie mówiąc), wyjazdowi do króla, do Drezna, Gotthilfa Wernicka, skarżącemu się tam na ociągające się z przyjęciem ordynacji władz Gdańska. W 1756 otrzymał powołanie na urząd rajcy, co okolicznościowym utworem uczcił były uczeń Gimnazjum Akademickiego, Daniel Jacob Nesselamann. Jako członek Rady Miejskiej zasiadał m.in. w Kolegium Szkolnym, w komisji (deputacji) ds. miejskich szkół (tzw. Freischule), kształcących bezpłatnie ubogą młodzież, komisji ds. kwater (dbałość o stan budynków, przygotowanie kwater podczas wizyty dostojników, itp.), cechów i rzemiosła, był jednym z pułkowników straży obywatelskiej.
Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się 21 V 1726 z Agathą Constancią (pochowana w kościele MNP 14 IV 1730, w wieku 37 lat), córką burmistrza Constantina Fredera. Po raz drugi ożenił się 13 XI 1736 z Dorotheą Constantią (chrzest 14 I 1696 Gdańsk – 5 VI 1760 Gdańsk), córką sekretarza miejskiego (od 1682) i rajcy (od 1707) Christopha Fischera (1656–1717), wdową po rajcy (od 1715) i rzeczniku Rady Starego Miasta Gdańska Andreasie Stendelu (głównym fundatorze legatem testamentowym carillonu w kościele św. Katarzyny), z którym ślub brała 17 II 1728, a który zmarł już 13 listopada tego roku.
Pochowany został 18 VIII 1757 w kościele NMP, kantatę żałobną przygotował Johann Balthasar Christian Freislich. Oba jego małżeństwa były bezdzietne. Druga żona, Dorothea Constantia, testamentem ustanowiła fundację stypendialną (tzw. „Stipendium Fischero-Ferberianum”), z kapitałem 20 000 florenów, przeznaczoną dla uczniów Gimnazjum Akademickiego, studiujących teologię i prawo, z pierwszeństwem dla Gdańszczan.
Bibliografia:
Das jetzte-lebende Dantzig, Dantzig 1756, s. 34, 37, 38, 46, 80.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 440.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 285.
Cieślak Edmund, Konflikty polityczne i społeczne w Gdańsku w połowie XVIII wieku, Wrocław 1972 (przez indeks).
Kotarski Edmund, Fundacje stypendialne w dawnym Gdańsku, w: Fundacje i fundatorzy w średniowieczu i epoce nowożytnej, red. Edward Opaliński i Tomasz Wiślicz, Warszawa 2000, s. 126.
Löschin Matthias Gotthilf, Die Familie Ferber, w: tegoż, Beiträge zur Geschichte Danzigs und seiner Umgebungen. Meistens aus alten Manuscripten und selten gewordenen Druckschriften, Bd. 3, Danzig 1837, s. 22.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 169; 2, 246.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. s. 87, 333.
