WOJSKOWE PLACE ĆWICZEŃ
| < Poprzednie | Następne > |
WOJSKOWE PLACE ĆWICZEŃ. Od 1815 do 1920 na terenie Gdańska stacjonowały jednostki piechoty, kawalerii i artylerii, wchodzące w skład garnizonu miejskiego, liczącego od 8000 do 11 000 żołnierzy i oficerów. Po demilitaryzacji II Wolnego Miasta Gdańsk, Gdańsk stał się ponownie miastem garnizonowym (1939–1945), o nieustalonej jednak liczebności wojsk. Podobnie było w okresie 1945–2001, kiedy dane o składzie osobowym Wojska Polskiego w Gdańsku objęte były tajemnicą wojskową. Obecnie z jednostek zmilitaryzowanych pozostał w Gdańsku Morski Oddział Straży Granicznej z siedzibą komendy w koszarach w Nowym Porcie (ul. Oliwska 35).
Place musztry – znajdowały się nie tylko na terenach koszar (przy obecnej ul. Łąkowej, Sadowej, Żabi Kruk – Rzeźnicka, al. Legionów, ul. Słowackiego, ul. Oliwskiej), ale także na terenie miasta:
1) obecny plac Dominikański, 1835–1881, na terenie po rozebranym klasztorze dominikańskim ( dominikanie), powierzchnia około 0,8 ha, następnie teren rynku miejskiego;
2) obecny plac Wałowy, 1865–1919, około 0,3 ha, przeznaczony dla żołnierzy z koszar przy obecnej ul. Rzeźnickiej;
3) plac ćwiczeń (Kleiner Exerzierplatz), po wschodniej stronie Wielkiej Alei ( al. Zwycięstwa, na terenie obecnych Aniołków), teren wydzierżawiony w 1818 od władz Gdańska przez władze pruskie na potrzeby wojska, 550 × 150 m (8,2 ha), zakupiony przez te władze w 1872 za 9066 talarów. W północnej części przy obecnej ul. Towarowej – al. Hallera (obecnie teren Opery Bałtyckiej) znajdowała się polowa ujeżdżalnia, częściowo kryta wiatą, przeznaczona do treningu koni wojskowych z 1. pułku huzarów. W 1920 plac przekazany miastu;
4) strzelnica wojskowa, 1895–2001, oraz mały poligon w rejonie Niedźwiednika, obok Brętowa.
Poligony wojskowe:
1) Tak zwany Wielki Plac Ćwiczeń (Großer Exerzierplatz) na terenie obecnej Zaspy, na północ od obecnej ul. Kościuszki i na wschód od linii kolejowej. Zakupiony od władz Gdańska w 1829 przez wojsko pruskie za 8615 talarów, z przeznaczeniem na poligon. Obejmował teren o powierzchni 1400 × 1300 m (182 ha). Korzystały z niego stacjonujące we Wrzeszczu od 1818 szwadrony 1. pułku huzarów Leibhusaren-Regiment (Huzarzy Śmierci), od roku 1901 także przybyłego do Gdańska 2. pułku tej formacji oraz jednostki piechoty i artylerii polowej. Miejsce manewrów większych jednostek oraz parad Siedemnastego (17.) Korpusu Armijnego z udziałem cesarza Wilhelma II i władz wojskowych w latach 1901 i 1910. Od 1910 część południowa poligonu, w rejonie obecnej ul. Kilińskiego, wykorzystywana była jako lotnisko ( lotniska), w rejonie parku im. Jana Pawła II znajdowała się duża strzelnica wojskowa. W roku 1920 przekazany władzom miasta. W latach 1922–1974 lotnisko. Część między pasem startowym lotniska a obecną ul. Hynka użytkowana była jako teren ćwiczeń wojskowych przez wojsko polskie (WP) do około 1970.
2) Poligon dla małych jednostek piechoty, rejon obecnych ulic Cebertowicza i Cieszyńskiego na Chełmie, czynny po 1945 do około 1980.
3) Poligon między Matemblewem, Pieckami, Migowem i Jasieniem, około 150 ha ( Wróbla Staw), użytkowany od około 1895 do 1920 i od 1945 do 2001 przez WP. Przeznaczony do ćwiczeń polowych i specjalistycznych większych jednostek piechoty i kawalerii.
4) Poligon polowo-leśny Łostowice – Kolbudy, przeznaczony do ćwiczeń i manewrów dużych jednostek wojskowych piechoty, kawalerii i artylerii polowej. Używany przez wojsko pruskie do manewrów na szczeblu okręgu wojskowego po 1820 do 1919, ponownie w latach 1945–1980 przez WP.
