TUSK DONALD FRANCISZEK, premier

Wersja z 14:18, 29 lis 2019

Donald Tusk

DONALD FRANCISZEK TUSK (ur. 22 IV 1957 Gdańsk), polityk, premier rządu Rzeczypospolitej Polskiej (RP). Bratanek Bronisława Tuska. W 1976 roku absolwent I Liceum Ogólnokształcącego; w 1980 ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Gdańskim (UG). W latach 1977–1979 brał udział w spotkaniach informacyjnych i samokształceniowych organizowanych przez Studencki Komitet Solidarności i inne środowiska opozycyjne na Wybrzeżu. Współzałożyciel (między innymi z Andrzejem Zarębskim, Ryszardem Grabowskim, Pawłem Huelle) Niezależnego Zrzeszenia Studentów Polskich w Gdańsku (NZSP; później Niezależne Zrzeszenie Studentów), od września 1980 roku członek Prezydium Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NZSP na UG.

Od października 1980 do czerwca 1981 redaktor w Wydawnictwie Morskim w Gdańsku i przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” wydawnictwa. Od października 1980 roku pracował w redakcji autonomicznego działu „Dziennika Bałtyckiego” „Samorządność”, redagowanego przez Lecha Bądkowskiego (w listopadzie 1981 samodzielny tygodnik Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”). W okresie 1982–1983 pracował dorywczo, między innymi jako sprzedawca pieczywa. W 1982 współzałożyciel i redaktor prasy podziemnej – „CDN”, od 1983 „Przeglądu Politycznego” (wraz z Wojciechem Dudą). W roku 1985 w redakcji „Pomeranii”, 1985–1988 robotnik w będącej ostoją gdańskiej opozycji Spółdzielni Pracy Usług Wysokościowych Świetlik (od 1987 pod nazwą Gdańsk). Podczas strajków w maju i sierpniu 1988 redaktor i drukarz (poza stocznią) strajkowych wydawnictw pisma NSZZ „Solidarność” Stoczni Gdańskiej „Rozwaga i Solidarność” (między innymi wspólnie z Jackiem Kozłowskim, Markiem Zająkałą, Andrzejem Zarębskim).

W 1989 roku założył (z Janem K. Bieleckim i Januszem Lewandowskim) Gdańskie Towarzystwo Społeczno-Gospodarcze Kongres Liberałów. W 1990 jeden ze współzałożycieli (obok między innymi Jana K. Bieleckiego, Janusza Lewandowskiego i Jacka Merkla) ugrupowania politycznego Kongres Liberalno-Demokratyczny. Od stycznia 1990 do wyborów 1991 roku zastępca redaktora naczelnego „Gazety Gdańskiej”. W 1991 przewodniczący Kongresu Liberalno-Demokratycznego (KLD), poseł i kadencji z okręgu gdańskiego (38 778 głosów), przewodniczył Komisji Konstytucyjnej. W 1993 roku, w przedterminowych wyborach, KLD nie dostał się do Sejmu (D. Tusk uzyskał 50 268 głosów). W lutym 1994 został jednym z wiceprzewodniczących Unii Wolności, która powstała z połączenia Unii Demokratycznej i KLD. Od 1996 autor i wydawca serii albumów „Był sobie Gdańsk”, a także współtwórca gdańskich czasopism regionalnych: kwartalnika „Był sobie Gdańsk” (1997) i miesięcznika „30 Dni” (1998).

W wyborach w 1997 uzyskał mandat senatora z województwa gdańskiego (221 343 głosy) i został wicemarszałkiem Senatu IV kadencji. Zainicjował ustawę ograniczającą liczbę radnych na wszystkich szczeblach samorządu terytorialnego i ustawę o bezpośrednim wyborze wójtów, burmistrzów i prezydentów miast (weszły w życie przed wyborami samorządowymi w 2002). W styczniu 2001, wspólnie z Andrzejem Olechowskim i Maciejem Płażyńskim, założył Platformę Obywatelską (PO), wybrany do Sejmu z listy PO w okręgu gdyńskim (56 048 głosów), został wicemarszałkiem Sejmu IV kadencji. Od 1 VI 2003 przewodniczący PO. Dwukrotnie przewodniczył Klubowi Parlamentarnemu PO (9 IV – 1 VI 2003 i 5 XI 2005 – 5 XII 2006). W wyborach prezydenckich 2005 wygrał I turę z wynikiem 36,33 procent (5 429 666 głosów), w II uzyskał 45,96 procent (7 022 319 głosów), przegrywając z Lechem Kaczyńskim. W 2005 roku wybrany na posła w okręgu gdańskim (79 237 głosów). W wyborach parlamentarnych w 2007 ubiegał się o mandat poselski w okręgu Warszawy i zebrał ponad 534 tysięcy głosów – najwyższy indywidualny wynik w historii wyborów do Sejmu po 1989. 16 XI 2007 zaprzysiężony na Prezesa Rady Ministrów RP. 24 XI 2007 jego rząd otrzymał wotum zaufania w Sejmie. W wyborach w 2011 znów uzyskał najlepszy wynik w kraju (374 920 głosów). 18 XI 2011 wygłosił w Sejmie exposé i ponownie stanął na czele rządu – po 1989 był pierwszym politykiem, który sprawował urząd premiera przez dwie kolejne kadencje.

W związku z wyborem 30 VIII 2014 roku na dwuipółletnią kadencję przewodniczącego Rady Europejskiej (z kadencją od 1 XII 2014) złożył 9 IX 2014 dymisję z urzędu premiera (przestał nim być 22 września), 31 października wygaszono jego mandat posła na Sejm RP. 8 XI 2014 zrezygnował z funkcji przewodniczącego PO, otrzymał tytuł honorowego przewodniczącego. 9 III 2017 stosunkiem głosów 27:1 (przeciwko głosowała reprezentująca polski rząd premier Beata Szydło) ponownie wybrany na przewodniczącego Rady Europejskiej, był nim do upływu kadencji (oficjalnie: 29 XI 2019). 27 XI 2019 został wybrany na przewodniczącego Europejskiej Partii Ludowej (z kadencją od 1 grudnia).

Wyróżniony Nagrodą Karola Wielkiego (2010) i Krzyżem Wielkim Orderu Słońca Peru (2008); laureat Nagrody im. Stefana Kisielewskiego (2002) i Człowiek Roku 2008 tygodnika „Wprost”; członek Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego; honorowy obywatel Łęczycy. GF