SZKUTA, SZKUTA KONNA

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Szkuta z Mlecznego Piotra do Wisłoujścia, rysunek Daniela Chodowieckigo, 1773
Szkuta konna dociągnięta przez konia do Wisłoujścia, według rysunku Christiana Gottlieba Ludwiga rytował Friedrich Bils, 1839

SZKUTA, SZKUTA KONNA (Schüte, Schuite, Treck–Schuite), pierwszy miejski środek komunikacji w Polsce, uruchomiony w 1692 roku w Gdańsku na wzór holenderski. Kursowała od Mlecznego Piotra (karczmy na lewym brzegu Motławy, przy ujściu do Wisły) do Wisłoujścia. Przed jej uruchomieniem pasażerów i załogi statków przewozili rybacy, piloci i nadzorcy redy.

Łódź z nadbudówką i ławkami, z masztem zakończonym bloczkiem, przez który przechodziła lina, dopinana do końskiego zaprzęgu. Dopuszczalna liczba pasażerów była zmienna w czasie, początkowo wynosiła 25–30 osób. Na Przeróbkę szkuta przepływała za pomocą wioseł lub żagla, dalej, na Łasze Bosmańskiej ( Kanał Kaszubski) i dolnym odcinku Wisły, ciągnął ją idący brzegiem koń. Przystań końcowa znajdowała się w północnej części wsi Wisłoujście, naprzeciw Karczy Balastowej w Nowym Porcie.

Dwie szkuty odpływały co godzinę z końcowych punktów trasy i mijały się w połowie drogi. W 1694 roku uruchomiono dodatkową szkutę, dowożącą ludzi z miasta do Mlecznego Piotra. Przejazd do Wisłoujścia kosztował 4 szelągi. Miasto wydzierżawiało linię prywatnym przewoźnikom.

Po powstaniu spółki Weichsel Johanna Wilhelma Klawittera i Alexandra Gibsone’a i skierowaniu na przełomie lat 1841–1842 do obsługi tej linii parowych bocznokołowców, w roku 1848 doszło do zatargu między dotychczasowymi tzw. wciągaczami (Trecker) a spółką. Po początkowym sukcesie wciągaczy (czasowo nawet z zakazem używania statków parowych), tradycyjny sposób komunikacji upadł w początku lat 60. XIX wieku. AJ

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania