STARGARD HERMAN, burmistrz Głównego Miasta Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
HERMAN STARGARD (zm. 4 X 1461 Gniew), burmistrz Głównego Miasta. Był synem Johanna, zapewne tożsamego z Johannem Stargardem (zm. 1442/1444), od 1432 ławnika Głównego Miasta.
Od 1442 był ławnikiem Głównego Miasta, od 1443 rajcą, w 1449 sędzią. Od 1452 burmistrz. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1453, 1457 i 1461, drugiego w 1452, 1456 i 1460, trzeciego w 1459, czwartego w 1458 (w pominiętych latach brak danych).
W latach 1447–1453 był uczestnikiem 12 zjazdów stanów pruskich. W okresie istnienia Związku Pruskiego (od 1440) zajmował ugodową postawę wobec Krzyżaków, nie widząc powodu do zbrojnego przeciwko nim wystąpienia; jeszcze na przełomie 1453–1454 zapewniał komtura gdańskiego o niezaatakowaniu jego zamku, jeśli załoga nie podejmie działań wobec miasta. Był przeciwnikiem oddawania spraw Związku Pruskiego do rozstrzygnięcia cesarzowi Fryderykowi III, opowiadał się za rozstrzyganiem sporów w ramach państwa pruskiego. Pod naciskiem ogólnej sytuacji okazał się jednak w okresie wojny trzynastoletniej (od roku 1454) jednym z najbardziej znaczących gdańskich polityków podejmujących działania przeciwko zakonowi krzyżackiemu.
W chwili wybuchu powstania przeciwko Krzyżakom, w lutym 1454, jako burmistrz musiał przeciwdziałać zamiarom rycerstwa pomorskiego, usiłującego zagarnąć posiadłości wschodniopomorskich klasztorów, między innymi Pelplina. W marcu 1454, wraz z rajcą Johannem Meideburg, dowodził oddziałami gdańskimi pod Malborkiem. W czerwcu 1454, wraz z rajcami Dietrichem Oldefeld i Tidemanem Langenbeke, pożyczył królowi polskiemu Kazimierzowi Jagiellończykowi 6.500 grzywien na opłacenie zaciężnych spod Chojnic. Wziął za to w zastaw Puck, który w marcu 1456 przekazał Radzie Miejskiej. Wiosną 1454 dowodził wojskami gdańskimi (około 3 tysiące ludzi) działającymi na Wielkich Żuławach.
Wziął udział w kilku wypadach przeciwko krzyżackiej załodze malborskiej. W jednym z nich, spuszczając siedem łodzi w dół Nogatu, próbował bezskutecznie spalić most zamkowy. W grudniu 1454 uczestniczył w rozmowach z królem Kazimierzem Jagiellończykiem (w obozie pod obleganym Łasinem) odnośnie aktualnej sytuacji militarnej, zburzenia Młodego Miasta Gdańska i przekazania w lenno okręgów Lęborka i Bytowa księciu wołogojsko-słupskiemu Erykowi II. Rozmowy z królem kontynuował w styczniu 1455 w Toruniu, 3 I 1455 był obecny w Gdańsku przy przekazaniu Lęborka i Bytowa księciu Erykowi II. W lipcu–sierpniu 1455 prowadził w Nowem nad Wisłą i Grudziądzu rozmowy z zaciężnymi strony polskiej w sprawie uregulowania ich należności. 22 IX 1455 uczestniczył w rokowaniach polsko–krzyżackich w Pieniążkowie. W październiku tegoż roku ponownie brał udział w nieudanym oblężeniu Łasina.
W czasie buntu Martina Koggego usunięty został 2 X 1456 przez rebeliantów z urzędu burmistrza (domagano się jego uwięzienia), po zaprowadzeniu spokoju, w 1457 powrócił na swój urząd. W lipcu–wrześniu 1457 był jednym z dowódców wojsk gdańskich walczących z Krzyżakami pod Gniewem. Od marca do sierpnia 1458 stał na czele sił gdańskich podczas ponownie nieskutecznego oblężenia Malborka, uczestniczył i w kolejnych fazach (lipiec–sierpień 1460) oblężenia. W grudniu 1460 uczestniczył w rozmowach polsko-krzyżackich w Toruniu. W trakcie przygotowywania wyprawy pospolitego ruszenia, udając się do króla, został 23 VI 1461 pochwycony przez Krzyżaków koło Pruszcza Gdańskiego i osadzony w zamku w Gniewie. Torturowany przez krzyżackich zaciężnych, zginął wrzucony do zamkowej studni.
Znaczne kwoty z pobieranych przez siebie czynszów przekazywał na potrzeby kościoła Najświętszej Marii Panny (ustanowił w 1461 wikarię w kaplicy św. Marcina, uposażoną z dochodów spichrza nad Motławą), szpitala św. Gertrudy (zapisał ogród przy Holzgasse (ul. Kładki)) i szpitala św. Ducha.
Około 1435 poślubił Gertrudę (zm. po 1442), najprawdopodobniej córkę burmistrza Gerarda von der Bekego. Przyjmuje się, że pozostawił córkę Anne i syna Johanna (zm. po 1467).
