SCHWARTZ GOTTFRIED, burmistrz Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
GOTTFRIED SCHWARTZ (16 III 1716 Królewiec – 19 III 1777 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Syn Christopha, kupca z Królewca, prowadzącego na terenie Europy Środkowo-Wschodniej handel złotem na wielką skalę (nazywanego fabrykantem złota) i Marii z domu Mir.
W Gdańsku od 1739 przedstawiciel Trzeciego Ordynku, zasiadał na jego forum kolejno jako przedstawiciel trzech różnych kwartałów (co jak na ówczesne standardy służby publicznej było niezwykłe): początkowo Szerokiego, od 1746 Rybackiego, od 1752 Wysokiego, w tym ostatnim został wybrany w 1755 jego przewodniczącym (kwatermistrzem). W latach 1759–1756 ławnik, 1766–1775 rajca, w 1770 sędzia. Godność burmistrza sprawował krótko, w 1776 r. był drugim burmistrzem, w 1777 został pierwszym, zmarł jednak następnego dnia po tym ostatnim wyborze. W 1773, jeszcze jako rajca, był burgrabią królewskim w Gdańsku.
Zajmował się działalnością kupiecką, kontynuując dzieło ojca i dochodząc do wielkiej fortuny. Pomogło mu w tym także zawarte 14 X 1738 małżeństwo ze starszą od niego o 10 lat Cathariną Elisabeth Möller, wdową po gdańskim fabrykancie złotego i srebrnego drutu Georgu Wilcke. Interesował się sztuką i nauką. Posiadał kolekcję wyrobów z porcelany, kości słoniowej i brązu, cenne zbiory instrumentów matematycznych i astronomicznych, oraz około 460 sztuk obrazów, wśród nich liczne dzieła uznanych mistrzów niderlandzkich: van Dycka, Rembrandta i Rubensa, także cenionych artystów gdańskich: Hansa Vredemanna de Vries, Andreasa Stecha, Johanna Benedikta Hoffmanna seniora.
Był również właścicielem jednej z najokazalszych kolekcji numizmatów w Gdańsku, według sporządzonego w 1766 katalogu liczącej około 3000 sztuk (900 talarów z różnych krain i ziem, 500 medali, 200 monet złotych, 200 średniowiecznych brakteatów, blisko 500 monet antycznych). Testamentem spisanym w 1766 podarował kolekcję gdańskiemu Gimnazjum Akademickiemu. Ofiarował także na rzecz biblioteki gimnazjum sumę 2 000 florenów, która miała być przeznaczona na potrzeby urządzenia osobnego gabinetu numizmatycznego, a także na powiększenie księgozbioru wszechnicy. Podarował również uczelni specjalne szafy przeznaczone do eksponowania numizmatów, a ponadto jeszcze 100 książek z zakresu matematyki. W 1754 był inicjatorem wybicia specjalnego medalu okolicznościowego na trzechsetną rocznicę łączności Gdańska z Rzeczpospolitą; stempel przygotowany do jej wykonania został jego staraniem sprowadzony z Genewy.
Był właścicielem kamienicy przy Langgasse 42 (ul. Długa). Na początku lat 60. XVIII wieku nabył ponadto na własność kamienicę przy tej ulicy pod nr 41, wszedł także w posiadanie posesji przy Frauengasse 47 (ul. Mariacka), którą zapisał na 30 lat miejskiemu sierocińcowi (zapis wszedł w życie dopiero w 1812).
Będąc wdowcem, 6 III 1777, na kilkanaście dni przed śmiercią, zaręczył się z wywodzącą się bogatych kręgów kupieckich i pochodzącą z Lipska Christine Henriette Kopp, wdową po gdańskim ławniku Johannie Benjaminie Schmidtcie (zm. 1774). Pochowany został w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.
