SCHÖN HEINRICH THEODOR von, nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie
| < Poprzednie | Następne > |
HEINRICH THEODOR von SCHÖN (20 I 1773 majątek Schreitlaucken koło Tylży, obecnie Morszanskoje koło Sowiecka – 23 VII 1856 Preußisch Arnau koło Królewca, obecnie Rodniki w obwodzie kaliningradzkim), nadprezydent prowincji Westpreußen (Prusy Zachodnie). Syn Johanna administratora majątków rolnych i Johanny Doroty z domu Dellmer. Podstawowe wykształcenie zapewnili mu nauczyciele domowi. W latach 1789–1793 studiował na uniwersytecie w Królewcu, był uczniem Immanuela Kanta, odbył szereg podróży studyjnych po Europie.
Od 1798 pracował w administracji pruskiej w Białymstoku, następnie w Kwidzynie. W 1798 wyjechał na roczny pobyt studyjny do Anglii. Od 1800 pracował w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w Berlinie, będąc współpracownikiem ministra Heinricha Karla von Steina (1757–1831), reformatora państwa pruskiego po klęsce Prus w wojnie z Napoleonem z 1806. Pełnił funkcję prezydenta policji w Gumbinnen (obecnie Gusiew), od 1809 prezydenta tej rejencji. Od 1815 do 1824 był nadprezydentem prowincji Westpreußen (Prusy Zachodnie) z siedzibą w Kwidzynie, jednocześnie w latach 1816–1818 prezydentem rejencji gdańskiej. Od 1824 do przejścia na emeryturę (w 1842) sprawował urząd prezydenta prowincji Preußen (Prusy) z siedzibą w Królewcu, od 1827 połączonej z prowincją Westpreußen (Prusy Zachodnie) w jeden urząd administracji pruskiej: prowincję Preußen (Prusy). W 1840 roku uzyskał tytuł ministra stanu.
Był dobrym organizatorem i administratorem. Miał liberalne poglądy. Jego zasługą było uporządkowanie spraw administracyjnych na terenie prowincji po wojnach okresu napoleońskiego i rozpoczęcie w 1817 roku prac nad restauracją kompleksu zamkowego w Malborku. Na prośbę króla Fryderyka Wilhelma IV kierował tymi pracami także po przejściu na emeryturę jako burgrabia malborski (Burgraffen). Z jego inicjatywy powstało w 1818 roku w Gdańsku Towarzystwo Pokoju, w latach 1819–1841 był prezesem Towarzystwa Biblijnego. Był honorowym obywatelem Królewca i Wrocławia. W 1842 wycofał się z polityki i mieszkał w swoim majątku w Arnau pod Królewcem. W 1848 brał udział w pracach pruskiego Zgromadzenia Narodowego. Swoje wspomnienia z czasów pracy zawodowej i społecznej po 1842 roku opublikował w formie książki.
