RUHNKE-DUSZEŃKO URSZULA, malarka
| < Poprzednie | Następne > |
URSZULA RUHNKE-DUSZEŃKO (8 IX 1921 Poznań – 18 IX 2014 Gdańsk). malarka. Córka gazownika i elektromistrza, autora publikacji o gazownictwie, Leona (zm. 22 VII 1948 Gdańsk) i Czesławy z domu Jewasińskiej (zm. 6 IV 1963 Gdańsk), którzy po I wojnie światowej przenieśli się z Berlina do Poznania. Wraz z rodziną mieszkała w Siemianowicach Śląskich, następnie w Wielkopolsce w Bojanowie (1932–1936), Rawiczu i Kępnie. W chwili wybuchu II wojny światowej była uczennicą trzeciej klasy szkoły średniej w Kępnie, okupację spędziła w Toruniu. Po wojnie przeniosła się z rodzicami do Gdańska.
W latach 1946–1952 (absolutorium) studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (PWSSP), dyplom uzyskała 21 XI 1954 u Juliusza Studnickiego. Od 1952 do 1955 asystentka w Pracowni Malarskiej promotora, w latach 1955–1957 starszy asystent, 1957–1963 adiunkt. Od roku akademickiego 1964/1965 prowadziła Pracownię Malarstwa i Rysunku dla II i III roku studiów w Katedrze Rysunku. Od 1 X 1965 wykładowca na Wydziale Architektury w Katedrze Malarstwa Architektonicznego, następnie starszy wykładowca. Na emeryturze od 30 IX 1971 roku.
Pozostawała w swoich pracach w dużej mierze pod wpływem Juliusza Studnickiego. Wykształciła jednak oryginalny styl, który trudno zaliczyć do określonej szkoły: zaczynała od malarstwa w duchu realizmu socjalistycznego, inspirowała się postimpresjonizmem, eksperymentowała poszukując nowoczesnej abstrakcyjnej formy wspartej rzetelną tradycją kolorystyczną. Ostatnie jej prace nawiązywały dialog z malarstwem syna Marcina (1958–2000) i jego odchodzeniem. Posiadała pracownie: od 1959 przy ul. św. Ducha 101/103, od 1967 przy ul. Mariackiej 40/41.
W 1950 zaprezentowała na warszawskiej wystawie „Młodzież w walce o pokój” obraz „Czyszczenie ryb”. Brała udział w kolejnych Ogólnopolskich Wystawach Plastyki: w 1952 przedstawiła pracę „Kopernik” (wyróżnienie), w 1953 pracę „W szkole baletowej”, w 1954 pracę „Studium” i pracę zespołową (wspólnie z Ewą Hoffman i Eleonorą Jagaciak) „Strajk tkaczy w Żyrardowie” (wyróżnienie). W tym samym, 1954 roku, pracę „Kopernik” prezentowała na VII Festiwalu Sztuk Plastycznych Sopot, a na Dorocznej Wystawie Pierwszomajowej w Sopocie prace: „Studium III” i „Portret Wandy”. W 1956 na Wystawie Okręgu Gdańskiego Związku Polskich Artystów Plastyków w Sopocie zaprezentowała pracę „Kwiaty”; w 1957 na Wystawie Młodego Malarstwa w Sopocie prace: „Bażanty”, „Kot” i „Aleja”. W 1959 na XII Festiwalu Sztuk Plastycznych (wystawa 28 malarzy i rzeźbiarzy z Wybrzeża; BWA, Sopot) prezentowała prace „Martwa natura” i „Kwiaty”; w 1961 przedstawiła pracę „Sowy” na wystawie „Polskie Dzieło Plastyczne XV-lecia PRL”. Prezentowała prace w 1964 na wystawie „XX lat PRL w twórczości plastycznej” w Sopocie. W 1975 prezentowała „Pejzaż”, „Pejzaż ze słońcem”, „Pejzaż z chmurami” i „Pejzaż deszczowy” na wystawie „Twórczość Kobiet Plastyczek” w Muzeum Narodowym w Gdańsku.
W 1958 zorganizowano w Sopocie jej indywidualną wystawę 37 prac, podobne indywidualne wystawy organizowano w 1963 w PWSSP (45 prac) i w 1997 roku w Galerii Profil w Poznaniu. Poza granicami brała udział w wystawach sztuki polskiej w Brukseli, Sztokholmie i Pekinie, z inicjatywy grupy malarek holenderskich „De Zeester” brała udział w Międzynarodowej Wystawie Plastyczek w Amsterdamie (6 II–20 III 1952).
W 1957, wspólnie z Krystyną Łada-Studnicką i Maksymilianem Kasprowiczem, była autorką plafonu na Dworcu Głównym w Gdyni (według projektu Juliusza Studnickiego), w 1961 zaprojektowała i zrealizowała malarstwo ścienne w szpitalach w Kartuzach i Sztumie. Jej prace znajdują się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie oraz w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Wykonane przez nią witraże znajdują się między innymi w kościele św. Andrzeja Boboli w Sopocie.
Od 1951 była żoną Franciszka Duszeńki. W 2008 odebrała przyznany mu pośmiertnie Medal Księcia Mściwoja II. W 2013 przekazała spuściznę po mężu, a także część swoich prac, Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Pochowana (razem z mężem i synem) na cmentarzu Srebrzysko (obok spoczywają także jej rodzice).
Bibliografia:
Archiwum Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku (umowa z 13 XII 2013 o przeniesieniu praw autorskich).
Archiwum prywatne Anny Duszeńko.
Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Gdańsku 1945-1965, red. Józefa Wnukowa, Gdańsk 1965.
Witz Ignacy, Plastycy Wybrzeża, Gdańsk 1969.
