RONCZEWSKI RYSZARD, aktor

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Ryszard Ronczewski
Ryszard Ronczewski (w środku), Joanna Bogacka i Stanisław Igar w Teatrze Wybrzeże

RYSZARD RONCZEWSKI (27 VI 1930 Puszkarnia koło Wilna - 17 X 2020 Sopot), aktor teatralny i filmowy, śpiewak, reżyser, pisarz, poeta, scenarzysta. Syn Włodzimierza, pracownika branży turystycznej (Orbis), i Olgi. Brat bliźniak pisarki i scenografki Aliny Afanasjew. W latach 1936–1943 przebywał we Lwowie, następnie – w Jaktorowie pod Warszawą, od 6 XII 1945 – w Sopocie. Po zdaniu matury w 1949, jeszcze przed studiami, zadebiutował jako aktor 30 X 1949 w sztuce radzieckiej Eugeniusza Ryssa i Leonida Rachmanowa „Okno w lesie”, na scenie Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie. W latach 1952–1956 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej w Łodzi i otrzymał dyplom aktora dramatu. W okresie 1955–1959 był reżyserem w Studenckim Teatrze Satyry „Pstrąg”. Pierwszym spektaklem, który wyreżyserował, był Kraj na Ziemi, następnym Panowie, świat jest zielony, tekst napisał wspólnie z Janem Skotnickim. Z STS „Pstrąg” wyjechał w 1955 do Francji, gdzie jego sztuka Panowie, świat jest zielony zdobyła główną nagrodę na festiwalu teatrów studenckich w Tuluzie. Pozostał w Paryżu na letnim kursie pantomimy u samego Marcela Marceau (1923–2007).

Po dyplomie w 1956 został zaangażowany przez Kazimierza Dejmka do Teatru Nowego w Łodzi, gdzie pracował jako aktor w latach 1956–1957. Od 1958 do 1959 był asystentem reżysera Operetki Warszawskiej, od 1960 do 1969 – Estrady Sopockiej. W latach 1966–1974 aktor Teatru Wybrzeże w Gdańsku i równolegle (1970–1974) – kierownik artystyczny Estrady Sopockiej oraz Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie. W okresie 1974–1979 reżyser w Teatrze Muzycznym w Gdyni, występował też w tym teatrze jako aktor. Od początku istnienia Teatru Atelier im. Agnieszki Osieckiej w Sopocie (1989) jest członkiem zespołu oraz reżyserem.

Od 1984 ponownie związany z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku. W Operze Bałtyckiej wyreżyserował kilka spektakli, zagrał także w Ariadnie na Naxos (2009). W 2005 roku prowadził warsztaty z pantomimy na Międzynarodowych Targach Sztuki Art Caucasus w Tbilisi (Gruzja).

Zagrał w ponad stu trzydziestu filmach, między innymi: Faraonie, Krzyżakach, Szatanie z siódmej klasy, O dwóch takich, co ukradli Księżyc, Zezowatym szczęściu, Wilczych echach, Panu Wołodyjowskim, Starej baśni, Ubu Królu, Am Ende kommen Touristen (A na koniec przyjdą turyści) – za kreację głównej postaci otrzymał nominację do nagrody na Festiwalu Filmowym w Cannes 2007.

Od 1991 związany z Duszpasterstwem Środowisk Twórczych Archidiecezji Gdańskiej, długo był lektorem liturgicznym i wyreżyserował wiele wydarzeń artystycznych o charakterze religijnym, np. amerykański musical Świadek (Witness) wg J.C. Owens (2002), Księga śpiewów żałobliwych św. Grzegorza z Nareku (2010). Członek Rady Fundacji „Pro Arte Sacra” (od 1991). Od początku (1992) współpracował także z Radiem Plus w Gdańsku, czytając codziennie ewangelie na antenie tej rozgłośni. Nagrał wg własnego wyboru 4 płyty CD zatytułowane Śladami Chrystusa (Soliton, 2010).

Laureat wielu nagród za osiągnięcia artystyczne, między innymi Chińskiego Oskara na 21. China Golden Rooster and Hundred Flowers Film Festival w Szanghaju za film Kadysz za przyjaciela (nagroda publiczności dla najlepszego aktora zagranicznego, 2013).

Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1978), wyróżniony Nagrodą Wojewody gdańskiego za epizodyczną rolę Kataryniarza w Woyzecku Georga Büchnera, w Teatrze Wybrzeże (1996), zdobywca Nagrody Prezydenta Miasta Sopotu „Sopocka Muza” (1999), Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (2005, 2010, 2015), Nagrodę Teatralną Miasta Gdańska za całokształt twórczości (2007), Nagrodę Marszałka Województwa Pomorskiego za całokształt twórczości (2010), Nagrodą Specjalną prezydenta Sopotu (2016).

Autor wierszy, opowiadań i nowel, monodramów (między innymi Biblioteka w Sanato, 2010, Dworek Sierakowskich w Sopocie), sztuk scenicznych (na przykład Torturowanie, czyli jak gonić w piętkę, 2015, jeszcze niewystawione; Za zakrętem, 2015, Teatr Atelier im. Agnieszki Osieckiej w Sopocie) oraz librett musicalowych (między innymi Bursztynowa legenda, 2015, Teatr Muzyczny w Gdyni) czy operowych (na przykład Latający wiatrak, 1998, Państwowa Opera Bałtycka w Gdańsku). Autor i współautor scenariuszy wielu wydarzeń artystycznych, między innymi Cyrk Rodziny Afanasjeff BIS – Akcja CYRK (2004).

W czasie półrocznego pobytu w Bucharze, w okresie realizacji Faraona (1965), zrobił ponad 3000 fotografii. Powstał z nich film Podróż sentymentalna – Buchara – Faraon, który był prezentowany na 40-lecie produkcji Faraona – w czasie XXX. Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni (14 IX 2005).

30 VIII 1960 zawarł związek małżeński z Jolantą z domu Horno-Popławską, muzykiem, pedagogiem, w latach 1991-2001 dyrektorką Sopockiej Szkoły Muzycznej I stopnia (mieszczącej się w jej byłym domu rodzinnym), córką Stanisława Horno-Popławskiego. Ojciec Grzegorza (ur. 1962), absolwenta gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych (ukończył malarstwo, architekturę wnętrz i grafikę), mieszkającego na wyspie Bowen pod Vancouver, w Kolumbii Brytyjskiej (Kanada), grafika komputerowego. JANSZ

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania