ROGACZEWSKI FRANCISZEK, ksiądz, działacz gdańskiej Polonii, patron ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
FRANCISZEK ROGACZEWSKI (23 XII 1892 Lipinki, pow. Świecie – 11 I 1940, Stutthof), proboszcz kościoła Chrystusa Króla, błogosławiony, patron gdańskiej ulicy. Posiadał obywatelstwo II Wolnego Miasta Gdańska. Maturę zdał w Collegium Marianum w Pelplinie, studiował w tamtejszym seminarium. W marcu 1918 roku przyjął w Pelplinie święcenia kapłańskie. Wikary w Nowym Mieście, od roku 1920 prowadził pracę duszpasterską w Gdańsku: od 2 IV 1920 wikary w kościele Najświętszego Serca Jezusowego we Wrzeszczu, od 28 IV 1927 do 3 VIII 1928 wikary w kościele św. Brygidy, od 4 VIII 1928 do 30 I 1930 wikary w kościele św. Józefa.
Typ społecznika, działał w polskich organizacjach religijno-społecznych w Gdańsku. Od 1 kwietnia do 3 VII 1927 i w 1930 prefekt w Gimnazjum Polskim, w 1936 w polskich szkołach handlowych, działał w Gminie Polskiej, członek Zarządu Gminy Polskiej Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku. Od 1934 organizator corocznych pielgrzymek gdańskiej Polonii do sanktuarium w Świętym Wojciechu.
Prezes Centralnego Komitetu Katolików Polaków Diecezji Gdańskiej, działał w Towarzystwie św. Zyty (skupiającym głównie polskie dziewczęta i kobiety zatrudnione jako pomoce domowe u niemieckich rodzin), należał do Zarządu Ligi Katolickiej (powołanej w 1925 roku). Od 1 I 1930 proboszcz planowanego kościoła Chrystusa Króla, którego uroczyste poświęcenie odbyło się 30 X 1932 z jego inicjatywy. Inicjator utworzenia polskich parafii personalnych – w styczniu 1935 roku wręczył memoriał w tej sprawie papieżowi Piusowi XI. 7 X 1937 mianowany proboszczem parafii personalnej Chrystusa Króla; 13 X 1938, w wyniku nacisków gdańskich władz, bp Carl Splett odwołał ten dekret. Od 1930 kapelan PKP w Gdańsku.
Aresztowany 1 IX 1939, więziony w Victoriaschule, następnie osadzony w obozie Stutthof, rozstrzelany z grupą Polaków w lesie obok obozu. Szczątki odkryto w 1979 w zbiorowej mogile około 1,5 km od obozu, wraz z innymi ekshumowane i złożone w relikwiarzu Pomnika w Sztutowie. Podczas mszy odprawionej 13 VI 1999 przez papieża Jana Pawła II w Warszawie zaliczony do błogosławionych Kościoła , w grupie 108 męczenników II wojny światowej (zob. ks. Józef Paner).
Od 1945 patron ulicy w Gdańsku- Śródmieściu. 20 VI 2017 jego imię otrzymał gdański tramwaj typ Alstom Citadis 100 nr 1002. 11 XII 2019 przy kościele Chrystusa Króla odsłonięto jego pomnik.
