PRAWO LUBECKIE
m |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Pierwsze strony kodeksu prawa lubeckiego, 1263.JPG|thumb|Pierwsze strony kodeksu prawa lubeckiego, 1263]] | [[File:Pierwsze strony kodeksu prawa lubeckiego, 1263.JPG|thumb|Pierwsze strony kodeksu prawa lubeckiego, 1263]] | ||
| − | '''PRAWO LUBECKIE''', jedna z odmian prawa niemieckiego, nawiązująca do systemu prawa przyjętego w XII wieku przez Lubekę. Za sprawą gminy niemieckiej (złożonej głównie z kupców z Lubeki), osiadłej na obecnym [[STARE MIASTO | Starym Mieście]] dowodnie już w 1227 roku, posługiwało się nim powstałe tu (przed 1263) pierwsze gdańskie miasto lokacyjne. Na jego czele stał [[SOŁTYS | sołtys]], przewodniczył [[RADA MIEJSKA | Radzie Miejskiej]], miasto dysponowało pełną autonomią w stosunku do władzy terytorialnej. Rada Miejska, uzupełniana przez kooptację dożywotnią rajców, była jedynym organem rządzącym i sądowniczym w mieście, od której decyzji przysługiwało tylko prawo odwołania do Rady Miejskiej Lubeki ([[KODEKS LUBECKI | kodeks lubecki]]). | + | '''PRAWO LUBECKIE''', jedna z odmian prawa niemieckiego, nawiązująca do systemu prawa przyjętego w XII wieku przez Lubekę. Za sprawą gminy niemieckiej (złożonej głównie z kupców z Lubeki), osiadłej na obecnym [[STARE MIASTO | Starym Mieście]] dowodnie już w 1227 roku, posługiwało się nim powstałe tu (przed 1263) pierwsze gdańskie miasto lokacyjne ([[GDAŃSK – POCZĄTKI MIASTA | Gdańsk – początki miasta]]). Na jego czele stał [[SOŁTYS | sołtys]], przewodniczył [[RADA MIEJSKA | Radzie Miejskiej]], miasto dysponowało pełną autonomią w stosunku do władzy terytorialnej. Rada Miejska, uzupełniana przez kooptację dożywotnią rajców, była jedynym organem rządzącym i sądowniczym w mieście, od której decyzji przysługiwało tylko prawo odwołania do Rady Miejskiej Lubeki ([[KODEKS LUBECKI | kodeks lubecki]]).<br/><br/> |
| − | + | Prawo lubeckie uznawało (w przeciwieństwie do [[PRAWO CHEŁMIŃSKIE | prawa chełmińskiego]]) m.in. własność alodialną (dziedziczną) i zwolnienie od czynszu, tj. własność nie podlegała zwrotowi władzy terytorialnej w wypadku braku męskiego potomka i była zwolniona z opłat czynszowych. Władze miasta Gdańska na prawie lubeckim odgrywały w XIII wieku znaczną rolę, do śmierci księcia [[ŚWIĘTOPEŁK | Świętopełka]] bardziej ekonomiczną, później także polityczną. Za rządów księcia [[WARCISŁAW II | Warcisława II]], z 4 jego dokumentów 2 wystawiono dla Lubeki. W jednym zaznaczono nawet, by kupcy udający się z Gdańska do Lubeki zyskiwali tam przywileje podobne jak kupcy Lubeki w Gdańsku.<br/><br/> | |
| − | Prawo lubeckie uznawało (w przeciwieństwie do [[PRAWO CHEŁMIŃSKIE | prawa chełmińskiego]]) m.in. własność alodialną (dziedziczną) i zwolnienie od czynszu, tj. własność nie podlegała zwrotowi władzy terytorialnej w wypadku braku męskiego potomka i była zwolniona z opłat czynszowych. Władze miasta Gdańska na prawie lubeckim odgrywały w XIII wieku znaczną rolę, do śmierci księcia [[ŚWIĘTOPEŁK | Świętopełka]] bardziej ekonomiczną, później także polityczną. Za rządów księcia [[WARCISŁAW II | Warcisława II]], z 4 jego dokumentów 2 wystawiono dla Lubeki. W jednym zaznaczono nawet, by kupcy udający się z Gdańska do Lubeki zyskiwali tam przywileje podobne jak kupcy Lubeki w Gdańsku. | + | |
| − | + | ||
Znaczna autonomia Gdańska na prawie lubeckim powodowała represje ze strony księcia [[MŚCIWOJ II | Mściwoja II]] i później Krzyżaków, dążących do uzyskania wpływu na ustrój miasta, ustawodawstwo i sprawy majątkowe mieszczan (z czym wiązały się określone opłaty). Po odbudowie życia miejskiego w Gdańsku, w końcu lat 20. XIV wieku korzystało z niego [[GŁÓWNE MIASTO | Główne Miasto Gdańsk]], dopiero w latach 1341–1342 zostało zastąpione prawem chełmińskim. {{author: JZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | Znaczna autonomia Gdańska na prawie lubeckim powodowała represje ze strony księcia [[MŚCIWOJ II | Mściwoja II]] i później Krzyżaków, dążących do uzyskania wpływu na ustrój miasta, ustawodawstwo i sprawy majątkowe mieszczan (z czym wiązały się określone opłaty). Po odbudowie życia miejskiego w Gdańsku, w końcu lat 20. XIV wieku korzystało z niego [[GŁÓWNE MIASTO | Główne Miasto Gdańsk]], dopiero w latach 1341–1342 zostało zastąpione prawem chełmińskim. {{author: JZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 16:48, 19 wrz 2019
PRAWO LUBECKIE, jedna z odmian prawa niemieckiego, nawiązująca do systemu prawa przyjętego w XII wieku przez Lubekę. Za sprawą gminy niemieckiej (złożonej głównie z kupców z Lubeki), osiadłej na obecnym Starym Mieście dowodnie już w 1227 roku, posługiwało się nim powstałe tu (przed 1263) pierwsze gdańskie miasto lokacyjne ( Gdańsk – początki miasta). Na jego czele stał sołtys, przewodniczył Radzie Miejskiej, miasto dysponowało pełną autonomią w stosunku do władzy terytorialnej. Rada Miejska, uzupełniana przez kooptację dożywotnią rajców, była jedynym organem rządzącym i sądowniczym w mieście, od której decyzji przysługiwało tylko prawo odwołania do Rady Miejskiej Lubeki ( kodeks lubecki).
Prawo lubeckie uznawało (w przeciwieństwie do prawa chełmińskiego) m.in. własność alodialną (dziedziczną) i zwolnienie od czynszu, tj. własność nie podlegała zwrotowi władzy terytorialnej w wypadku braku męskiego potomka i była zwolniona z opłat czynszowych. Władze miasta Gdańska na prawie lubeckim odgrywały w XIII wieku znaczną rolę, do śmierci księcia Świętopełka bardziej ekonomiczną, później także polityczną. Za rządów księcia Warcisława II, z 4 jego dokumentów 2 wystawiono dla Lubeki. W jednym zaznaczono nawet, by kupcy udający się z Gdańska do Lubeki zyskiwali tam przywileje podobne jak kupcy Lubeki w Gdańsku.
Znaczna autonomia Gdańska na prawie lubeckim powodowała represje ze strony księcia Mściwoja II i później Krzyżaków, dążących do uzyskania wpływu na ustrój miasta, ustawodawstwo i sprawy majątkowe mieszczan (z czym wiązały się określone opłaty). Po odbudowie życia miejskiego w Gdańsku, w końcu lat 20. XIV wieku korzystało z niego Główne Miasto Gdańsk, dopiero w latach 1341–1342 zostało zastąpione prawem chełmińskim.
