Tekst źródłowy strony POLSKA FILHARMONIA BAŁTYCKA IM. FRYDERYKA CHOPINA

{{paper}}
[[File: Turski_Zbigniew_1948.jpg |thumb|  Zbigniew Turski, pierwszy dyrektor artystyczny Polskiej Filharmonii Batyckiej w latach 1945–1946]]
[[File:Afisz koncertu w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, 1949.JPG|thumb|Afisz koncertu w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, 1949]]
[[File:Budynek Polskiej Filharmonii Bałtyckiej na Ołowiance.JPG|thumb|Budynek Polskiej Filharmonii Bałtyckiej na Ołowiance]]
[[File:Państwowa Filharmonia Bałtycka na Ołowiance.JPG|thumb|Państwowa Filharmonia Bałtycka na Ołowiance]]
[[File:Filharmonia Bałtycka.JPG|thumb|Państwowa Filharmonia Bałtycka]]
[[File:1_Polska_Filharmonia_BalÂtycka.jpg|thumb|Gdańska Orkiestra Symfoniczna Polskiej Filharmonii Bałtyckiej krótko po 1 XI 1974: w 1 rzędzie od lewej: Zbigniew Krzymiński, Mikołaj Dauszkin (woźny), Mariola Mękal, Mariusz Gołębiewski, Zdzisław Dudek, Lidia Zawadzka, w 2 rzędzie od lewej: Lucyna Chodzińska, Marian Cichy, Anna Rychert (później Śliwa), Jolanta Kabała, Roman Berendt, Anna Kulowska, Irena Krzymińska, Henryka Orzechowska, Barbara Czapnik (później Zbrzyska), w 3 rzędzie od lewej: Benedykt Talar, Aleksander Wierzbicki, Zygmunt Rychert (dyrygent), Ewaryst Kwietniewski, Janusz Szadowiak, Halina Milej (później Baranowska), Janusz Dobrowolski, Marek Kordas, Aleksander Ogarek, Halina Słojewska, w 4 rzędzie od lewej Tadeusz Niewodowski, Marek Kowalski, Marian Jakubowicz (inspektor orkiestry), Jan Brzozowski, Bożena Kuchta, Anna Rymarczuk, Zbigniew Warzybok, Ryszard Reydych]]
[[File:Koncert Orkiestry Symfonicznej PFB.JPG|thumb|Koncert Orkiestry Symfonicznej PFB]]
[[File: Filharmonia_2006.JPG |thumb| Główni wykonawcy koncertu-słuchowiska kończącego [[AREOPAG | Gdański Areopag]] 12 XI 2006 ''W 80 dni dookoła świata, czyli wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej'', na balkonie Chór Areopagowy (w tym [[CHÓR MIESZCZAN GDAŃSKICH | Chóru Mieszczan Gdańskich]] i [[CHÓR „NON SERIO” | Chór „Non Serio”]]) u dołu na pierwszym planie [[KAŹMIERCZAK MONIKA | Monika Kaźmierczak]], po prawej zespół lektorów słuchowiska, aktorzy: [[GORDON KRZYSZTOF | Krzysztof Gordon]], [[KISZKIS JERZY | Jerzy Kiszkis]], Jarosław Tyrański, językoznawca Jerzy Bralczyk, aktor Jacek Labijak, [[TARGOWSKI MICHAŁ| Michał Targowski]]; po lewej na pierwszym planie wiolonczeliści Małgorzata Kuziemska-Sławek i Tadeusz Szefler oraz [[PERUCKI ROMAN | Roman Perucki]]]]
[[File:2__Polska_Filharmonia_BalÂtycka.jpg|thumb|Dyrygent Ernst van Tiel (kierownik artystyczny 2012-2017)]]


'''POLSKA FILHARMONIA BAŁTYCKA IM. FRYDERYKA CHOPINA. Instytucja.''' Działania zmierzające do jej utworzenia podjęto tuż po zakończeniu II wojny światowej. W czerwcu 1945 Roman Kuklewicz rozpoczął formowanie i zainicjował próby Miejskiej Orkiestry Symfonicznej. Jej pierwszy koncert, jako Filharmonii Bałtyckiej, odbył się 29 IX 1945 w Sali Domu Katolickiego w Sopocie. Orkiestrą dyrygował Zbigniew Turski, w programie znalazły się utwory Fryderyka Chopina i Stanisława Moniuszki.<br/><br/>
Początkowo Filharmonia Bałtycka działała przy Zarządzie Miasta w Sopocie, następnie przy Gdańskim Towarzystwie Muzycznym. W roku 1949 powstało w jej ramach, kierowane przez [[LATOSZEWSKI ZYGMUNT | Zygmunta Latoszewskiego]], Studio Operowe. Orkiestra powiększyła się do 81 osób i znalazła w ścisłym gronie najlepszych tego typu polskich zespołów. Spowodowało to jej upaństwowienie i przyjęcie oficjalnej nazwy: Państwowa Filharmonia Bałtycka. Zarządzeniem Ministerstwa Kultury i Sztuki z 10 IV 1953 nastąpiło połączenie Studia Operowego z Filharmonią Bałtycką w Państwową Operę i Filharmonię Bałtycką, z siedzibą przy al. Zwycięstwa 15 (szczegóły o siedzibie: [[OPERA BAŁTYCKA | Opera Bałtycka]]).<br/><br/>
W styczniu 1975 odbył się pierwszy koncert założonej przez [[RYCHERT ZYGMUNT | Zygmunta Rycherta]] Gdańskiej Orkiestry Symfonicznej, która w 1976, już w strukturach Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej (i jako druga orkiestra w tej instytucji) zaczęła funkcjonować jako Orkiestra Filharmonii Bałtyckiej. W styczniu 1994 nastąpił administracyjny podział Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej na dwie samodzielne instytucje: Państwową Operę Bałtycką i Państwową Filharmonię Bałtycką. Przemianowanie Państwowej Filharmonii Bałtyckiej na Polską Filharmonię Bałtycką odbyło się na mocy zarządzenia wojewody gdańskiego z 22 XII 1998, a uchwałą z 6 III 2000 Sejmik Województwa Pomorskiego nadał jej imię Fryderyka Chopina. W 2007 odbyło się uroczyste otwarcie Centrum Muzyczno-Kongresowego na zrewitalizowanych terenach po byłej elektrociepłowni na [[OŁOWIANKA | Ołowiance]], obecnie oficjalnej siedzibie. <br/><br/>
'''Orkiestra Symfoniczna Polskiej Filharmonii Bałtyckiej.''' Tradycje orkiestry sięgają 1945, ale jej bezpośrednią poprzedniczką była Gdańska Orkiestra Symfoniczna, założona w 1974, a od 1975 przemianowana na Orkiestrę Filharmonii Bałtyckiej. Jej założycielem i wieloletnim dyrektorem artystycznym był Zygmunt Rychert, pierwszy koncert odbył się 31 I 1975 w [[DOM TECHNIKA | Domu Technika]] w Gdańsku przy ul. Rajskiej &nbsp;6. Praca dyrygenta i muzyków w krótkim czasie znalazła uznanie wśród krytyków i melomanów w Polsce i poza jej granicami. Orkiestra stała się częstym gościem znaczących festiwali krajowych i zagranicznych. Jej pierwszym wyjazdem zagranicznym był udział w 1976 w weneckich Vacanze Musicali, późniejsze kontrakty artystyczne wiązały się z tournée koncertowymi po Niemczech, Francji, Szwajcarii, Włoszech, występami w salach Wiednia, Salzburga, Paryża, Berlina, Bremy, Frankfurtu czy Leningradu (Sankt Petersburg). W 1987, pod dyrekcją Wojciecha Michniewskiego, występując na XI Music Biennale w Berlinie w gronie takich zespołów jak Orkiestra Filharmonii Moskiewskiej, zdobyła Nagrodę Krytyki za najlepsze interpretacje (wśród których znalazło się między innymi wykonanie ''I symfonii'' Krzysztofa Pendereckiego). W 1989, podczas wspólnego europejskiego tournée z chórem Cäcilienverein z Frankfurtu nad Menem, koncertowała w Filharmonii Monachijskiej, Alte Oper we Frankfurcie nad Menem, Concertgebouw w Amsterdamie, bazylice San Marco w Mediolanie. Dwa lata później koncertowała z ''Requiem'' G. Verdiego we Francji (Tours, Marsylia), w Szwajcarii (Zurych, Bazylea, Lozanna, Berno) oraz we Włoszech, gdzie wystąpiła dla papieża Jana Pawła II w jego letniej rezydencji w Castel Gandolfo. W bazylice św. Piotra w Rzymie 1 I 1997, pod batutą [[KATLEWICZ JERZY | Jerzego Katlewicza]], brała udział w oprawie muzycznej uroczystej mszy św. celebrowanej przez papieża Jana Pawła II, która zainaugurowała obchody milenijne Gdańska. Z okazji milenium Gdańska dała cykl koncertów współorganizowanych z Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej. W 1998 reprezentowała Polskę podczas wystawy światowej EXPO w Lizbonie.<br/><br/>
Orkiestra symfoniczna uczestniczyła w wielu krajowych i europejskich festiwalach, między innymi w Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, Wratislavia Cantans, Gdańskim Festiwalu Muzycznym, festiwalu [[SOLIDARITY OF ARTS | Solidarity of Arts]], Gdańskiej Jesieni Pianistycznej, Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Organowej w Oliwie, Festiwalu Gwiazd w Gdańsku, Wielkanocnym Festiwalu Ludwiga van Beethovena, festiwalu Aspekte w Salzburgu. W jej dorobku znajdują się także tak znaczące wydarzenia jak: udział w koncercie Jeana Michela Jarre’a „Przestrzeń Wolności”, który odbył się w sierpniu 2005 na terenie Stoczni Gdańskiej, prawykonanie ''Kantaty o wolności'' Jana A.P. Kaczmarka, zamówionej przez marszałka województwa pomorskiego z okazji 25. rocznicy podpisania porozumień sierpniowych ([[POROZUMIENIE GDAŃSKIE | porozumienie gdańskie]]) i powstania [[SOLIDARNOŚĆ | Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”]], wykonanie (pod batutą sir Neville’a Marrinera) ''Requiem wojennego'' Benjamina Brittena, które uświetniło światowe obchody 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej, 20. rocznicy odzyskania wolności i upadku komunizmu w Europie Środkowej, czy światowe prawykonanie dzieła Pawła Mykietyna ''Vivo XXX'', napisanego z okazji 30. rocznicy powstania Solidarności.<br/><br/>
Orkiestra zrealizowała wiele nagrań radiowych, telewizyjnych i płytowych dla stacji telewizyjnych i radiowych w Polsce, Niemczech, Francji i Austrii oraz dla firm fonograficznych (między innymi Dux, Polmusic, Soliton). Do ostatnich realizacji płytowych z jej udziałem należy nagranie ''Requiem wojennego'' Brittena pod batutą sir N. Marrinera (płyta otrzymała nominację do nagrody Fryderyka w 2011), nagranie ''VI symfonii'' i ''Koncertu skrzypcowego'' Stanisława Czajkowskiego pod batutą Maxima Vengerova, rejestracja koncertu pod batutą Jerzego Maksymiuka (odbył się w ramach Gdańskiego Festiwalu Muzycznego) i rejestracja prawykonania ''Vivo XXX'' P. Mykietyna. <br/><br/>
'''Współpraca.''' Zarówno Orkiestra Symfoniczna Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, jak i Polska Filharmonia Bałtycka jako instytucja współpracowały ze światowej renomy zespołami, dyrygentami i solistami, takimi jak: Orkiestra Symfoniczna Teatru Maryjskiego z Sankt Petersburga, Filharmonicy Moskiewscy, Deutsche Kammerphilharmonie Bremen, Gewandhausorchester zu Leipzig, Bamberger Symphoniker, Orquesta Sinfónica de Madrid, The European Union Youth Orchestra, Sinfonia Varsovia, Sinfonietta Cracovia, Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus, The King’s Singers, sir Neville Marriner, Walery Giergiew, Riccardo Chailly, Paavo Järvi, Jonathan Nott, Jesús López Cobos, Jurij Simonow, Herbert Blomstedt, Maxim Vengerov, Roman Kofman, Krzysztof Penderecki, Marc Minkowski, Jerzy Semkow, Witold Rowicki, Jerzy Maksymiuk, Kazimierz Kord, Jan Krenz, Krzysztof Missona, Karol Teutsch, J. Katlewicz, Andrzej Markowski, Jerzy Salwarowski, Wojciech Michniewski, Tadeusz Wojciechowski, Tadeusz Strugała, Marek Pijarowski, Gabriel Chmura, José Maria Florêncio, Mirosław Jacek Błaszczyk, Tomasz Bugaj, Kai Bumann, Franco Ferrara, Enoch von Guttenberg, Carlo Zecchi, Felix Carrasco, Juozas Domarkas, Krystian Zimerman, Cyprien Katsaris, Nigel Kennedy, Shlomo Mintz, Arto Noras, Ivan Monighetti, Leonidas Kavakos, [[KULKA KONSTANTY ANDRZEJ | Konstanty Andrzej Kulka]], [[POBŁOCKA EWA | Ewa Pobłocka]], Rafał Blechacz, Agata Szymczewska, Piotr Pławner, Marcin Dylla, Edward Auer, Piotr Paleczny, Ann Murray, Lucia Aliberti, Helen Bickers. {{author: KM}} <br/><br/>
{| class="tableGda"
|- 
|+ Dyrektorzy artystyczni Polskiej Filharmonii Bałtyckiej	
| 1945–1946
| Zbigniew Turski
|-
| 1946–1949
| [[ŚLEDZIŃSKI STEFAN | Stefan Śledziński]]
|-
| 1949–1952
| [[LATOSZEWSKI ZYGMUNT | Zygmunt Latoszewski]]
|-
| 1952–1955
| [[WIŁKOMIRSKI KAZIMIERZ | Kazimierz Wiłkomirski]]
|-
| 1955–1961
| [[LATOSZEWSKI ZYGMUNT | Zygmunt Latoszewski]]
|-
| 1961–1968
| [[KATLEWICZ JERZY | Jerzy Katlewicz]]
|-
| 1968–1972
| [[PROCNER JERZY | Jerzy Procner]]
|-
| 1972–1976
| Zbigniew Chwedczuk
|-
| 1975–1981
| [[RYCHERT ZYGMUNT | Zygmunt Rychert]]
|-
| 1981–1983
| Bogusław Madey
|-
| 1983–1984
| Jerzy Salwarowski (konsultant ds. artystycznych)
|-
| 1984–1986
| Wojciech Czepiel
|-
| 1987–1989
| [[RAJSKI WOJCIECH JÓZEF | Wojciech Rajski]]
|-
| 1989–1991
| Paweł Przytocki
|-
| 1992–1993
| [[PRZYBYLSKI JANUSZ | Janusz Przybylski]]
|-
| 1993–1998
| [[PERUCKI ROMAN | Roman Perucki]]
|-
| 1998–2003
| [[RYCHERT ZYGMUNT | Zygmunt Rychert]]
|-
| 2004–2008
| Michał Nesterowicz
|-
| 2008–2012
| Kai Bumann
|-
| 2012–2017
| Ernst van Tiel
|-
| 2017–
| George Tchitchinadze
|-
|  class="authorEgTab" | {{author: KM}}
|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]