PATSCHKE RUDOLF, przedsiębiorca
| < Poprzednie | Następne > |
RUDOLF ADALBERT THEOPHIL PATSCHKE (1 III 1854 w majątku ojca w powiecie reszelskim – 19 XII 1932 Gdańsk), kupiec, przedsiębiorca. Syn właściciela ziemskiego Juliusa. Do 1872 uczył się w szkołach w Reszlu (Rössel) i w Kętrzynie (Rastenburg). Podjął pracę w firmie Jacobsen & Japha w Królewcu, w latach 1876–1879 pracował w tym mieście w firmie A. Hoffmann. Od 1880 w Gdańsku, nabył z Franzem Schimanskim 1 IV 1880 wytwórnię likieru firmy Gustav Springer, działającą od 1866 przy Schmiedegasse (ul. Kowalska), od 1874 z kantorem przy Holzmarkt 2 (Targ Drzewny). Od 1885, po spłaceniu wspólnika, był jej jedynym właścicielem, prowadząc firmę Gustav Springer Nachf. (Gustav Springer Następcy), pod jego zarządem najprężniej rozwijającego się zakładu produkującego i handlującego alkoholami.
W 1895, jako jeden z pierwszych przedsiębiorców w Prusach Zachodnich, zarejestrował znak firmowy (w wizerunkiem szachowego skoczka – niem. Springer). Produkował takie marki jak "Danziger Domherr" („Kanonik Gdański”), "Urvater" („Praojciec”), "Baumeister" („Budowniczy”), "Starkstrom" („Prąd (elektryczny)”), "Prophet" („Prorok”), "Tausendjährige" („Tysiącletnia”) czy "Gelb Pomeranzen" ("Żółta pomarańcza"), zdobywając nimi nie tylko rynki niemieckie ale i np. rosyjskie. W Gdańsku od 1892 sprzedawał swoje wyroby we własnych sklepach przy Targu Rybnym, przy ul. Stągiewnej i na Długich Ogrodach, od 1894 także przy Targu Węglowym i przy firmowym kantorze, do 1914 w trzech dalszych. W 1913 otrzymał tytuł królewskiego radcy handlowego. W kryzysowych latach po I wojnie światowej włączył do produkcji wyroby perfumopodobne "Springer Eau de Cologne" (woda kolońska), "Springer Spanish Juchten" (skóra hiszpańska), "Springer Uralt Lavendel" (prastara lawenda).
W 1897 nabył od kupca Wilhelma Daniela Hermanna Löschmanna (1842–1903) kamienicę przy Kohlenmarkt nr 4 (Targ Węglowy). W latach 1908–1909 przy Uphagenweg 23 (ul. Uphagena) wybudował dwukondygnacyjną rezydencję w stylu neobarokowym i neorokokowym, wolno stojącą w niewielkim ogrodzie, z mansardowym dachem, tzw. pozornym ryzalitem w elewacji frontowej. Do ozdobienia wnętrz wykorzystano majolikę z cesarskiej wytwórni w Kadynach pod Elblągiem. Koszt prac przy jej montażu wyniósł 50 000 ówczesnych marek, prace wykonała firma G. und J. Müller z Elbląga. Wnętrze willi, w celu obejrzenia efektu ozdób kadyńskich, wizytował 8 X 1909 cesarz Wilhelm II.
Był przewodniczącym wschodnioniemieckiego związku producentów likierów i dystrybutorów wyrobów spirytusowych. Należał do Związku Wschodnioniemieckich Przemysłowców, od 1880 członek loży masońskiej Einigkeit ( wolnomularstwo). W latach 1901–1924 był przewodniczącym rady programowej gazety „Danziger Allgemeine Zeitung”. Kolekcjoner, należał do Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, podarował liczne zbiory gdańskiemu Muzeum Miejskiemu. Od cesarza otrzymał „Roter Adler-Orden” (Order Czerwonego Orła) (1908), za zasługi podczas I wojny światowej otrzymał Krzyż Zasługi i Medal Czerwonego Krzyża. Pochowany 23 XII 1932 po kremacji na cmentarzu krematoryjnym we Wrzeszczu.
Żonaty był z Almą Evą z domu Hess (zm. po 1945), która z pomocą bratanka męża, dr. Hansa Patschkego, prowadziła do końca II wojny światowej fabrykę likierów, była też właścicielką kamienicy przy Targu Węglowym, mieszkała w willi we Wrzeszczu. Syn Max Patschke, od 1910 prokurent rodzinnej firmy, poległ na froncie w maju 1917, drugi syn, Arnold Rudolf Adolf Patschke (ur. 7 X 1873 Królewiec), po 1945 kontynuował w Niemczech produkcje trunków byłej gdańskiej wytwórni.
Willa we Wrzeszczu, niezniszczona w 1945, przeszła na własność Skarbu Państwa, do 1948 mieścił się tu konsulat Wielkiej Brytanii, w latach 1948–1956 komitet dzielnicowy PZPR, następnie siedziba Rozgłośni Regionalnej Polskiego Radia Gdańsk, 23 VI 2000 przekazana na 25 lat Gdańskiemu Klubowi Biznesu, wyremontowana. Zachowane oryginalne elementy wyposażenia: majolika z Kadyn na ścianach, sztukateria, marmury na kominkach, witraże, żyrandole, klatka schodowa. Od wiosny 2005 działa tam restauracja Villa Uphagena, taką też (błędną) nazwę nadaje się całemu obiektowi.
