OSOWA

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Dzielnica Osowa na tle administracyjnego podziału miasta Gdańska
Przebieg granicy dzielnicy Osowa według statutu dzielnicy z 2014

OSOWA (1659–1945 Espenkrug, 1886 Osowa Góra, 1928 Osowa), nazwa od drzew osika (niem. espen), dzielnica Gdańska ( administracyjny podział) o zabudowie szeregowej i niskich blokach. Według statutu dzielnicy z 2014 roku jej granicę „stanowią Lasy Oliwskie, ul. Spacerowa (od nr 48 do końca), następnie biegnie granicą miasta w rejonie Obwodnicy Trójmiejskiej, zapleczem ul. Komandorskiej, brzegiem lasu do ul. Myśliborskiej, do Jeziora Osowskiego, granicą miasta do Jeziora Wysockiego, na południe do torów kolejowych, torami do granicy miasta, skręca na wschód do ul. Meteorytowej, ul. Meteorytową do Obwodnicy, Obwodnicą do Matarni i na wysokości ul. Zenitowej skręca w kierunku północno–wschodnim w Lasy Oliwskie”. Od północy graniczy z Gdynią, od zachodu z gminą Żukowo. Do dzielnicy należą też osiedla Barniewice, Kukawka, Nowy Świat, Owczarnia, Wysoka. Nazwę Osowa rozciągnięto również na sąsiednie, wcześniej samodzielne, punkty osadnicze: 1) Rajski Ogród (Paradiesgarten), własność cystersów z Oliwy: w roku 1763 karczmę oddawaną w dzierżawę, po sekularyzacji zwanej Paryskim Ogrodem (Pariser Garten), w rejonie ul. Juraty, Barniewickiej i Drawskiej (w 1859 – osiem domów, w 1905 – 17 mieszkańców) i 2) Żabi Kruk (Poggenpfuhl), nazwa od bagna, na północ od Paryskiego Ogrodu po obecną ul. Gnieźnieńską i Kukawkę. W 2010 dzielnica liczyła 13.445 mieszkańców, w 2016 – 15.165.

Wieś wzmiankowana od 1659 jako karczma należąca do klasztoru cystersów w Oliwie, przy wsi Wysoka, na wschodnim krańcu Jeziora Osowskiego (należącego obecnie do Chwaszczyna), przy obecnej ul. Kielnieńskiej 169 (karczma istniała do 1945, następnie sklep Gminnej Spółdzielni). W 1783, po sekularyzacji dóbr klasztoru oliwskiego, rozwinięta w osadę, w 1867 o powierzchni 8 ha (częściowo poza obecną granicą administracyjną Gdańska), z 16 domami i 153 mieszkańcami.

W końcu XIX wieku założono tu cegielnię (przy obecnej ul. Iławskiej), co przyśpieszyło rozwój osiedla i powstanie domów robotniczych u wylotu obecnej ul. Kacze Buki i na Kukawce. Po I wojnie światowej w granicach Rzeczypospolitej Polskiej. W 1919 przy ul. Kielnieńskiej działała szkoła powszechna, po uruchomieniu w latach 1921–1922 pasażersko-towarowej linii kolejowej Gdynia–Kościerzyna–Bydgoszcz–Śląsk otwarto około 1930 leżącą na tej trasie stacją Osowa (na obszarze Nowego Świata).

Zajęta przez Armię Czerwoną 18 III 1945. Zniszczoną szkołę zastąpiono nową (cztery klasy, pokój nauczycielski, kancelaria), budowaną od czerwca 1947 siłami Komitetu Społecznego (pod przewodnictwem Alfonsa Drewy) i poświęconą (przez księdza Hilarego Jastaka z Gdyni) 31 I 1948. Kierownikiem szkoły został Kazimierz Raatz (sekretarz komitetu budowy szkoły). W miejscu po byłej szkole (po dwuletniej budowie) oddano 15 VIII 1954 do użytku halę sportową (26 x 18 m, szatnie, natryski, pokoje gościnne dla 50 osób). 9 X 1955 otwarto Ośrodek Sportowy LZS, który był między innymi w sierpniu 1956 miejscem przygotowań kondycyjnych polskiej kadry kolarskiej do mistrzostw świata w Kopenhadze.

1 I 1973 włączona w granice administracyjne Gdańska, zajmowała obszar 747,28 ha, liczyła 1433 mieszkańców (w tym 720 mężczyzn) i 302 mieszkania. W 1973 Spółdzielcze Zrzeszenie Budowy Domów Jednorodzinnych „Okrętowiec”, rozpoczynając na terenie Wysokiej (na obszarze około 25 ha przejętym od Państwowego Funduszu Ziemi, między ul. Biwakową, Niedziałkowskiego i Barniewicką) budowę 202 domów jednorodzinnych dla swoich pracowników, nadało całemu obszarowi budowy nazwę Osowa. Od lat 70. XX wieku nazwę Osowa przyjęły wszystkie powstające osiedla. W 1979 powstała Spółdzielnia Mieszkaniowa Osowa, budująca na 24 ha w granicach ul. Sołdka, Szalupowej, Balcerskiego, Zatokowej, Wendy, Korsarzy, Siedleckiego i Barniewickiej; w 1980 Spółdzielnia Mieszkaniowa im. Obrońców Wybrzeża, budująca między ul. Kielnieńską, Komety, Herkulesa, Bliźniąt, Feniksa, Perseusza, Cefeusza, Wodnika, Wagi, Jednorożca, Kasjopei, Syriusza, Bereniki.

15 VI 1992 konsekrowano kościół Chrystusa Zbawiciela, 15 III 1986 otwarto w nowym budynku szkołę przy ul. Siedleckiego 14, 1 IX 2004 szkołę przy ul. Wodnika 57 (po rozwiązaniu Zespołu Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego nr 7 funkcjonowały w budynku: Szkoła Podstawowa nr 81 im. prof. Michała Siedleckiego i Gimnazjum nr 33); 1 IX 2005 oddano do użytku kompleks sportowy przy gimnazjum (boiska, duża sala gimnastyczna, zespół sal mniejszych). W 2010 w budynku przy ul. Wodnika 57 otwarto XXIV Liceum Ogólnokształcące (wraz z Gimnazjum nr 33 tworzące Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2). 18 XI 1998 oddano do użytku u zbiegu ul. Spacerowej 48 i Obwodnicy Centrum Handlowe Géant (powierzchnia handlowa 40 tysięcy m², hipermarket, 57 sklepów, osiem punktów usługowych, siedem gastronomicznych, parking dla 1720 samochodów, 700 zatrudnionych), później Centrum Handlowe Osowa. W maju 2000 utworzono nową parafię pod wezwaniem św. Polikarpa Biskupa i Męczennika przy pl. św. Jana Apostoła. W 2003 przy ul. Wodnika 79 hurtownię dla przedsiębiorców Selgros Cash and Carry. RED

Ulice dzielnicy Osowa
Ulica Początek obowiązywania nazwy Uwagi
Afrodyty od 25 X 1993
Achillesa od 8 IX 1994
Akteona od 8 IX 1994
Andromedy od 19 IV 1977
Antygony od 27 I 2000
Artemidy od 8 IX1994
Ariadny od 8 IX 1994
Astronautów od 17 VI 1998
Ateny od 30 VIII 2007
Wacława Balcerskiego od 26 VI 1975
Barniewicka od 26 VI 1975
Bereniki od 28 V 1988
Biwakowa od 26 VI 1975
Bliźniąt od 27 IV1990
kpt. Karola Olgierda Borchardta od 20 II 1997 upamiętnia marynarza, kapitana żeglugi wielkiej i pisarza, autora książki Znaczy kapitan (1905–1986)
Bukowa od 26 VI 1975
Cefeusza od 18 XII 1989
Centaura od 19 IV 1977 i 18 XII 1989
Cerery od 25 X 1993
Chełmińska od 19 IV 1977
Chirona od 25 X 1993
Chojnicka od 27 I 2000
Cumowników od 19 XII 1990
Daru Pomorza od 16 II 1993
Delfina od 9 XI 1995
Diany od 8 IX 1994
Dionizosa od 8 IX 1994
Drawska od 19 IV 1977
Eurydyki od 8 IX 1994
Feniksa od 18 XII 1989
Flory od 17 XII 1998
Gajowa od 26 VI 1975
Galaktyczna od 19 IV 1977
Galileusza od 10 VII 2003
Gnieźnieńska od 19 IV 1977
Gryfa Pomorskiego od 26 VI 1975
Gowidlińska od 26 VIII 2004
Heleny od 26 IX 2002
Heliosa od 30 VI 2011
Herkulesa od 18 XII 1989
Hermesa od 8 IX 1994
Herosa od 29 III 2001
Hery od 20 XII 2007
Hestii od 24 VI 1999
Homera od 17 XII 1998
Horacego od 17 XII 1998
Iławska od 19 IV 1977
Izydy od 25 II 1999
pl. św. Jana Apostoła od 29 XI 2007
Jednorożca od 18 XII 1989
Jowisza od 19 IV 1977
Junony od 25 X 1993
Juraty od 26 VI 1975
Jutrzenki od 25 II 1999
Jana Keplera od 30 VI 2005 upamiętnia niemieckiego matematyka, astronoma i astrologa (1571–1630)
kpt. Stanisława Kosko od 26 VI 1975 równoległa na południe od ul. Sołdka, przedłużenie na zachód ul. Szafera,
skreślona ze spisu ulic Gdańska 29 XII 1999, upamiętniała kapitana żeglugi wielkiej i porucznika Marynarki Wojennej, który poległ w obronie Wybrzeża (1898–1939)
Kasjopei od 28 V 1988
al. Kazimierza Jagiellończyka od 27 IX 2007 zob. Obwodnice. Zachodnia Obwodnica Trójmiasta
Kielnieńska od 26 VI 1975
Komandorska od 26 VI 1975
Komety od 18 XII 1989
Konkordii od 18 I 1996
Konstelacji od 19 IV 1977
Korsarzy od 26 VI 1975
Koziorożca od 19 IV 1977
Krajeńska od 19 IV 1977
Kruszwicka od 22 II 2001
Eugeniusza Kwiatkowskiego od 26 VI 1975 upamiętnia polityka i naukowca, inicjatora budowy portu i miasta w Gdyni, doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego
Kwidzyńska od 27 I 2000
Ledy od 16 X 1997
Letniskowa od 30 VI1976
kpt. Konstantego Maciejewicza od 20 II 1997 upamiętnia kapitana żeglugi wielkiej, ostatniego komendanta „Lwowa” i pierwszego komendanta „Daru Pomorza” (1890–1972)
Marsa od 28 V 1988
Merkurego od 19 IV 1977
Meteorytowa od 19 IV 1977
Międzygwiezdna od 19 IV 1977
Minerwy od 28 VII 1992
Mirandy od 27 V 2010
Myśliborska od 19 IV 1977
Nawigatorów od 16 II 1993 wcześniej, od 26 VI 1975, Jana Turlejskiego
Neptuna od 17 VI 1998
Mieczysława Niedziałkowskiego od 16 II 1993 upamiętnia działacza PPS (1893–1940),
wcześniej, od 26 VI 1975, Adolfa Warskiego
Nike od 22 V 1997
Nowa od 26 VI 1975
Nowy Świat od 19 IV 1977
Odyseusza od 30 I 1997
Okrętowa od 30 VI 1976
Orfeusza od 8 IX 1994
Oriona od 19 IV 1977
Osowski Zakątek od 23 V 2002
Otago od 16 II 1993
Owczarnia od 20 II 1997 wcześniej część ul. Galaktycznej
Ozyrysa od 26 X 2006
Parkingowa od 26 VI 1975
Parkowa od 26 VI 1975
Parterowa od 26 VI 1975
Parysa od 11 V 1995
Pegaza od 19 IV 1977
Penelopy od 1 VIII 1996
Perseusza od 19 IV 1977
Planetarna od 19 IV 1977
Plejady od 17 VI 1998
Plutona od 19 IV 1977
Posejdona od 27 IV 1990
Prometeusza od 16 X 1997
Rabatki od 28 VII 1992
Regatowa od 26 VI 1975
Relaksowa od 26 VI 1976
Saturna od 19 IV 1977
Seleny od 22 II 2001
prof. Michała Siedlickiego od 26 VI 1975 upamiętnia uczonego, zoologa (1873–1940)
Smugowa od 26 VI 1975
Stanisława Sołdka od 26 VI 1975 13 XII 2017 decyzją wojewody gdańskiego zmieniono nazwę ulicy na Kazimierza Szołocha (działacza NSZZ Solidarności w Stoczni Gdańskiej), decyzję zakwestionował Naczelny Sąd Administracyjny 13 XI 2018
Sopocka od 26 VI 1975
Spacerowa (od nr 48) od 22 V 1997 przedłużenie – wiadukt nad Zachodnią Obwodnicą Trójmiasta – do ul. Kielnieńskiej
Sportowa od 26 VI 1975
Strzelca od 17 VI 1998
Syriusza od 28 V 1988
Władysława Szafera od 28 III 1983 upamiętnia uczonego, botanika, dyrektora krakowskiego Ogrodu Botanicznego (1886–1970)
Szalupowa od 26 VI 1975
Leonida Teligi od 26 VI 1975 upamiętnia oficera piechoty Wojska Polskiego II RP, żeglarza jachtowego, dziennikarza, tłumacza i pisarza (1917–1970)
Temidy od 13 IX 2007
Tezeusza od 8 IX 1994
Trapowa od 26 VI 1975
Urana od 17 VI 1998
Victorii od 24 VI 1999
Wegi od 28 V 1988
Tadeusza Wendy od 26 VI 1975 upamiętnia inżyniera, głównego projektanta i kierownika budowy portu w Gdyni (1863–1948)
Wenus od 19 IV 1977
Westy od 22 V 1997
Willowa od 26 VI 1975
Wodnika od 18 XII 1989
Wolarza od 9 XI 1995
Woźnicy od 17 VI 1998
Mariana Zaruskiego od 26 VI 1975 upamiętnia pioniera polskiego żeglarstwa, generała brygady Wojska Polskiego i taternika (1867–1941)
Zatokowa od 26 VI 1975
Zeusa od 27 IV 1990
Złotowska od 27 I 2000
Liczba ludności dzielnicy Osowa
Rok Liczba ludności
2010 13 445
2011 13 807
2012 14 112
2013 14 419
2014 14 663
2015 14 933
2016 15 165
2018 15 393
RED
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania