OSIEDLE ROOSEVELTA
| < Poprzednie | Następne > |
OSIEDLE ROOSEVELTA, osiedle robotnicze w Dolnym Wrzeszczu, powstałe w latach 1951–1955 na obszarze 25 ha w ramach Grunwaldzkiej Dzielnicy Mieszkaniowej, równolegle z między innymi osiedlem Wojska Polskiego. Zlokalizowane między al. Hallera (wówczas Roosevelta, stąd nazwa), na jej odcinku między ul. Mickiewicza i ul. Kościuszki a torami kolejowymi prowadzącymi z Gdańska do Nowego Portu (teren położonych poniżej morza ogródków działkowych Kolonii Zieleniec oraz otaczających je łąk; rejon obecnych ulic: Klonowicza, Żywieckiej, Racławickiej, Ostroroga, Manifestu Połanieckiego), od północy i zachodu otacza Kolonię.
Osiedle składało się z rozstawionych symetrycznie bloków mieszkalnych o trzech lub czterech kondygnacjach, stawianych według ujednoliconego wzoru i z wykorzystaniem prefabrykatów, z wysokimi dachami krytymi czerwoną dachówką. Mieszkania miały od jednej do czterech izb, ogrzewane były centralnie, z piwnic. Pierwotne plany urbanistyczne przewidywały także powstanie na terenie osiedla domu kultury połączonego z kinem, szkoły, przedszkola oraz zieleńców.
Na budowie osiedla obowiązywała socjalistyczna organizacja pracy (maksymalna mechanizacja produkcji gotowych elementów i samej pracy, potokowe metody pracy, socjalistyczna rywalizacja pracy – robotnicy składali ślubowania i przyjmowali oficjalne zobowiązania do wytężonej pracy; w 4. kwartale 1953 załoga budująca osiedle zajęła I miejsce w ogólnokrajowej rywalizacji zorganizowanej przez Ministerstwo Budownictwa Miast i Osiedli); mimo to z powodu braków w dokumentacji technicznej i niedoróbek występowały opóźnienia w budowie.
Pierwsze mieszkania oddano do użytku wiosną 1952, do końca roku zasiedlono łącznie 18 budynków o ponad 1400 izbach, mogących pomieścić około trzech tysięcy mieszkańców. W 1952 powstał też hotel robotniczy dla stoczniowców (Robotniczy Dom Stoczniowca nr 1 przy ul. Klonowicza) dla 850 osób (trzy kondygnacje z użytkowym poddaszem i pokojami jedno-, dwu-, trzy- i czteroosobowymi; biblioteka, czytelnia, świetlica i stołówka oraz nowoczesna kuchnia).
Na osiedlu powstały placówki handlowe i punkty usługowe: sklep nabiałowy, mięsny i rybny, dwa warsztaty obuwnicze, zakład krawiecki i fryzjerski. 30 X 1953 Miejska Rada Narodowa w Gdańsku przemianowała al. Roosevelta na al. Karola Marksa, przez co zaprzestano używać oryginalnej nazwy osiedla, zastępczo stosowano nazwę „osiedle Klonowicza” oraz opisowe określenie: „nowoczesne osiedle stoczniowców, robotnicze przedmieście”; w rezultacie osiedle stało się bezimienne.
W 1955 otwarto żłobek nr 9 dla 80 dzieci, księgarnię Domu Książki, później także urząd pocztowy. Pierwotnych planów nie zrealizowano w pełni (nie powstał dom kultury z kinem, nie zagospodarowano zieleńców); w 1958 wybudowano Szkołę Podstawową nr 52 im. Tadeusza Kościuszki przy ul. Kościuszki 111 (według pierwotnych planów miały powstać dwie takie placówki); w 1. połowie lat 70. zagęszczono zabudowę osiedla poprzez likwidację pozostałości ogródków dawnej Kolonii Zieleniec przy ul. Ostroroga i wzniesienie wieżowców. Kształt i charakter urbanistyczny osiedla dobrze zachowany.
